Waterscheischans

HISTORISCH:

Deze schans is de best bewaarde schans van Genk. Ze is gelegen nabij de bron en aan de bovenloop van de Stiemer. Ter plaatse "Het Broek". Ze was rechthoekig van vorm en eerder klein (nog geen halve ha). Op de hoeken was ze voorzien van bastions.

1980-1981: reconstructie van schans, op basis van archeologisch onderzoek door W. Vanvinckenroye en met medewerking van wijlen architect Mathieu Driessen uit As . Rechthoekige vorm van 65m bij 43m. Diepe en brede gracht en ophaalbrug, 4 hoekelementen (bastions).

Uit de geschreven bronnen vermelden we:

• dat in 1633 de burgemeester Peter Goerden van Waterschei enkele werklieden vergoedde die herstellingen hadden uitgevoerd aan "onse schansbrugge te weeten die as van die brugge'',
• dat de schans in de gichtregisters uit 1716 vermeld staat als ... "tot waterschije omtrent die quade schans ", Met quade wordt hier bedoeld klein. Het was inderdaad een kleine schans in vergelijking met andere schansen die het dubbele en meer konden bedragen.

Getuigenissen van oude mensen verwijzen naar een draaibrug die toegang verschafte tot de schans. De toepassing van draaibruggen is historisch (EN technisch!) gezien eerder uitzonderlijk.

In 2018 is de schans opnieuw opgekalefaterd en is al de begroeiing verwijderd. De schans is geïncorporeerd in een wandelroute en ligt duidelijk zichtbaar naast de sportterreinen.

KARTOGRAFISCH: (Google+)

• Kaart: uittreksel uit de Atlas der Buurtwegen (1846) met situering van de schans tov. het toenmalige Waterschei.
• Kaart: Aangevulde overname van het kadasterplan van 1973 (Heemkundekring Heidebloemke Genk)
• Overname kadasterplan 2001 + Luchtfoto + topografische kaart met waterlopen (via Marijke Wouters, Ruimte en Erfgoed, Limburg).
• Satellietbeeld: De schanssite is omcirkeld. De aangrenzende straat "Schansbroekstraat" verwijst nog rechtstreeks ernaar.
• Uittreksel uit het digitaal kadasterplan: 01.01.2012 met voorstelling van de schans (nr. 1237) en vermelding van 'Schans'.