Winterslagschans

HISTORISCH:

Op een paar honderd meter van de Dorpsschans, ter plaatse Kieleswen, langs de Dorps- en Stiemerbeek trof A. Remans een terrein aan met sporen van een mogelijke omwalling van 66 X 84 meter hetgeen een ligplaats van een schans deed vermoeden (zie tekening). Remans situeerde dan ook de Winterslagschans tussen de uitlopers van de Sint-Martensberg en de huidige Vennestraat.

H. Dieltiëns betoogt dat de inwoners te ver van die schans verwijderd woonden en bij onheil ook nog de Dorpsbeek en de Stiemer moesten oversteken om de schans te bereiken. Hij vond het meer voor de hand liggend dat de plaats eerder diende gezocht waar de kadastrale benaming "aen de schansbemden" op de plannen geschreven staat. Die plaats komt ongeveer overeen met de plaats vermeld in oude registers van 1635 waarin er sprake is dat de schepenbank op de schans zetelde: Voor Peter indie Haege en S. Meyers verschenen Willem op die Hostaerdt samen met Peter Conincx en releveerde een goed met name "die olijmoelen ende een huys staende op die schans". De hier bedoelde molen kan maar alleen de Hostaertmolen zijn, gelegen op de Stiemerbeek en in de onmiddellijke omgeving van wat het kadaster de "schansbemden" noemt. Deze vermoedelijke plaats lijkt logisch zowat centraal gelegen voor de 3 kleine kernen die Winterslag toen uitmaakten: de Kuilen, de Hostaert en Oud-Winterslag (Postes en weg naar Hengelhoef).

Wanneer men deze site in de Atlas der Buurtwegen bekijkt ziet men een opsplitsing in erg kleine perceeltjes. Dit lijkt toch wel een duidelijke erfenis van de per definitie kleine individuele schansperceeltjes. Dit staaft mijns inziens wel degelijk deze situering van de schans. Vergelijkbaar hiermede zijn de voorstellingen van de Dorpsschans van Heusden, de schansen van Koersel, de Nieuwe schans van Zelem, de Mellaarschans te Lummen....