Hồ điệp ban là chỉ trên mặt xuất hiện vết ban trên da màu nâu vàng hoặc sắc tố lắng màu nâu hình cánh bướm, còn gọi là Hoàng hạt ban, Nhâm thần ban. Phân nhiều phát ở phụ nữ có thai hoặc phụ nữ kinh huyết không đều, đàn ông hoặc phụ nữ chưa lập gia đình cũng có thể mắc bệnh này. Biểu hiện chủ yếu :
1. Vết ban sắc nâu nhạt hoặc sắc đen nhạt, phần nhiều biểu hiện hình cánh bướm, kích cở không đều.
2. Phân bố đối xứng ở da phần mặt như trán, lông mày, má, mũi. Ranh giới rõ ràng, thường không tự cảm thấy chứng trạng nào khác.
3. Mùa hè gặp ánh sáng mặt trời sắc ban đậm hơn, mùa đông giảm nhẹ. Bệnh này thường thấy ở mùa hạ.
A. Dùng ngoài :
+Phương 1 : Bạch phụ tử, Bạch chỉ, Hoạt thạch mỗi vị 250g. Tất cả nghiền thành bột mịn, sớm tối rữa mặt, thoa vào chổ bệnh.
+Phương 2 : Bạch truật lượng thích hợp, dùng dấm nấu, mỗi ngày thoa ngoài.
B. Uống trong :
+ Phương 1: Tiêu diêu hoàn
-Cách dùng : Mỗi lần 3g, mỗi ngày 3 lần.
-Chứng thích ứng: Mặt nám, can khí không thư thái nguyệt kinh không điều, bầu vú căng đau.
+ Phương 2 : Quy tỳ hoàn
-Cách dùng: Mỗi lần 3g, mỗi ngày 3 lần.
-Chứng thích ứng: Mặt nám, tâm tỳ hư mất ngủ nhiều mộng, sắc mặt vàng héo
+Phương 3: Nhân sâm kiện tỳ hoàn
-Cách dùng : Mỗi lần 3g, mỗi ngày 3 lần.
-Chứng thích ứng: Mặt nám, tỳ vị khí hư đại tiện lỏng, ăn kém.
+Phương 4: Lục vị địa hoàng hoàn
-Cách dùng: Mỗi lần 3g, mỗi ngày 3 lần.
-Chứng thích ứng: Mặt nám, đau mỏi lưng ù tai, đại tiện bón.
+Phương 5: Kim quỷ thận khí hoàn
-Cách dùng: Mỗi lần 3g, mỗi ngày 3 lần.
-Chứng thích ứng: Mặt nám, thận dương hư yếu, lưng mỏi, sợ lạnh, tiểu tiện trong dài.
+Phương 6:
-Thành phần: Đan sâm, Tang kí sinh, Xuyên khung, Kim ngân hoa, Ích mẫu mỗi vị 25g, Mẫu đơn bì, Hồng hoa, Quế chi, Đương qui, Phòng phong, Bạch chỉ, Cát cánh, Bạch phụ tử, Kinh giới, Phục linh mỗi vị 10g; Địa long, Thiền y, Sanh cam thảo mỗi vị 6g.
-Cách dùng: Đem thuốc trên sắc nước, mỗi ngày 1 thang, phân 2 lần uống.
-Hiệu quả trị liệu: Dùng phương này điều trị 161 ca bị chứng mặt nám (Hoàng hạt ban), trong đó trị khỏi 140 ca, chuyển biến tốt 18 ca; vô hiệu 3 ca.
+Phương 7:
-Thành phần: Hoài sơn dược, Ích mẫu mỗi vị 20g; Thục địa, Thổ phục linh, Dã cúc hoa, Mẫu đơn bì, Trạch tả mỗi vị 15g; Xuyên hoàng bá, Sơn thù nhục, Trần bì, Câu kỉ tử, Nữ trinh tử mỗi vị 10g.
-Gia giảm:
* Nếu huyết hư gia Toàn đương qui, Chế Hà thủ ô mỗi vị 10g.
* Nếu huyết ứ gia Hồng hoa, Xuyên khung, Kê huyết đằng mỗi vị 10g;
* Nếu mất ngủ gia Viễn chí, Toan táo nhân mỗi vị 10g.
-Cách dùng: Đem thuốc trên sắc nước, mỗi ngày 1 thang.
-Hiệu quả trị liệu: Dùng phương này điều trị 123 ca bị chứng mặt nám (Hoàng hạt ban), trong đó trị khỏi 120 ca, chuyển biến tốt 3 ca, hiệu suất 100%.
(Trần Hoàng Bảo)