{ NATIVE SPECIES }
{ NATIVE SPECIES }
ไข่เน่า ~ ขี้เห็น ~ ปลู ~ คมขวาน ~ ฝรั่งโคก
Description
Vernacular name: Smooth chaste tree
ลำต้นเป็นไม้ยืนต้น สูง 10-12 ม, ลำต้นเกลี้ยงสีหม่นและด่างเป็นดวงขาวๆ, ผิวลำต้นอาจมีขนน้อยๆ, ลำต้นมีลักษณะเป็น scape ยาว 38 ซม
ใบเป็นใบประกอบแบบฝ่ามือ (Palmate) รูปขอบขนาน (oblong) แกมหอกกลับ (oblanceolate), ใบมีขนาดไม่เท่ากัน, แผ่นใบยาว 4-8 ซม กว้าง 20 มม, ตรงโคนใบจะเรียวเล็กปลายกว้างและมน ยาว 6-33 ซม, ขอบใบหยักเป็นซี่ฟัน (dentate) ถึงคล้ายไวโอลิน (lyrate)
ดอกอยู่ติดกันเป็นช่อยาวๆ มีขนาดเล็ก, ใบประดับย่อย (Bracteole) เชื่อมติดกันเฉพาะที่ฐาน (connate) ยาวได้ถึง 2 ซม, กลีบเลี้ยงรูปไข่ (ovate) ถึงรูปรีกว้าง (broadly elliptic) แยกอิสระจากกัน, กลีบดอกสีขาวเหลือง ขนสีม่วงอมชมพูมีแดงเรื่อๆ ยาว 12-14 มม และมีเดือย (spur) ที่ปลาย, ผิวกลีบดอกด้านนอกมีขนสั้นนุ่ม (pubescent), กลีบดอกใหญ่ที่สุดจะติดกับฐานของท่อกลีบดอกด้านใกล้แกน กว้าง 2 มม, ผิวมีขนชัดเจนที่กลีบดอกที่ใหญ่ที่สุดเท่านั้น, รังไข่มีผนังกั้น, ออวุลมี 6-12 อันต่อคาร์เพล
ผลอ่อนยังไม่สุกมีสีเขียว และแข็ง ผลที่สุกแก่เต็มที่จะมีสีดำเทาอ่อน นุ่นนิ่ม ผิวมัน ผลโตประมาณ 1-1.5 ซม.
Gallery
รูปที่ 1: ดอกย่อยตัดตามขวางและดอกย่อยจากมุมมองต่างๆ แสดงสมมาตรด้านข้าง (ซ้าย และ กลาง), เรือนยอด แสดงใบประกอบแบบฝ่ามือ
รูปที่ 2: เรือนรอด แสดงใบประกอบแบบฝ่ามือห้าใบย่อย
Reference & Credit
http://www.qsbg.org/Database/plantdb/mdp/medicinal-specimen.asp?id=583
https://profiles.ala.org.au/opus/foa/profile/Velleia%20glabrata
รวบรวมคำอธิบายและถ่ายภาพโดย นายติณณภัชน์ ศรีเพ็ง