{ NATIVE SUBSPECIES }
{ NATIVE SUBSPECIES }
subsp. acutangula (Linnaeus) Gaertn.
จิกน้ำ ~ จิกอินเดีย ~ จิกนา ~ จิกมุจรินทร์ ~ ปุยสาย
Description
Vernacular names: Freshwater Mangrove, Indian Oak, Itchy Tree, Stream Barringtonia
ไม้ยืนต้นสูงได้ถึง 25 ม., เปลือกไม้สีน้ำตาลมีรอยแตกตามแนวยาว (Vertical strips), ผลัดใบในช่วงเดือนมิถุนายน (Deciduous)
ใบเป็นใบเดี่ยวเรียงตัวแบบสลับ (Alternate), ก้านใบยาว 0.8-4 ซม. ผิวไม่มีขนปกคลุม (Glabrous), ใบรูปหอกกลับ (Oblanceolate) ขนาดยาว 7-19 ซม. กว้าง 2.5-7 ซม., หูใบรูปสามเหลี่ยม (Triangular) ยาว 1-6.5 ซม. กว้าง 1.5-5 ซม., โคนใบรูปลิ่ม (Cuneiform), ขอบใบหยักแกมจักมนเล็ก (Serrate-Crenulate), ผิวใบด้านหลังและท้องใบไม่มีขนปกคลุม (Glabrous), เนื้อใบหนาเล็กน้อยคล้าย Parchment (Chartaceous), เส้นใบร่างแหแบบขนนก (Pinnately Webbed)
ดอกเป็นดอกช่อออกตามปลายกิ่ง (Terminal Racemose) มีลักษณะห้อยแกว่งลงมาคล้ายลูกตุ้ม (Pendulous) ขนาดยาว 15-70 ซม., ระยะระหว่างก้านดอกย่อยมีค่อนข้างมาก ออกดอกย่อย 30-90 ดอก, ก้านดอกหลัก (Peduncle) เส้นผ่านศูนย์กลาง 1-2 มม., ใบประดับหลักรูปร่างแบบสามเหลี่ยม (Triangular) ขนาดยาว 1-5 ซม. กว้าง 0.5-2 ซม. ปลายใบแหลม (Acute), ใบประดับย่อย (Bracteole) ขนาดยาว 0.5-1 มม., ก้านดอกย่อยอาจมีหรือไม่มีก็ได้ ก้านดอกยาว 0-12 มม., ฐานรองดอกโอบล้อมรังไข่เป็นถ้วย Hypanthium ขนาดยาว 1.5-5 มม. กว้าง 2-3 ซม. ผิวไม่มขนปกคลุม, กลีบเลี้ยงมี 4 กลีบรูปขอบขนาน (Oblong) ขนาดกว้างและยาว 1.5-5 มม., กลีบดอกมีสี่กลีบสีแดงรูปขอบขนาน ขนาดยาว 5-10 มม. กว้าง 2-6 มม., เกสรเพศผู้มีจำนวนมากเรียงกันเป็นสามวง ฐานติดกันเป็นท่อ (Androecium tube) ขนาดยาว 1-4.5 มม., เกสรเพศเมียมีรังไข่ 2 locule (Bilocular) ก้านเกสรเพศเมียยาว 1-2.5 ซม. ยอดเกสรเพศเมียมีเส้นผ่านศูนย์กลางยาว 0.2 มม.
ผลเป็นผลเดี่ยวแห้งแตกไม่ได้รูปร่างทรงขอบขนานทรงรี (Ellipsoid) หรือทรงไข่ (Ovoid), มีสัน 4-8 สัน, ก้านผลไม่มีหรือมีความยาวน้อย
Gallery
รูปที่ 1 : ลักษณะดอกช่อรูปโคมระย้า แสดงกลีบดอกสี่กลีบและเกสรตัวผู้จำนวนมาก ก้านชูสีแดง อับเรณูสีเหลือง
รูปที่ 2: ลักษณะผล (ซ้าย) และเปลือกลำต้น (กลางซ้าย), ผลอ่อน (กลางขวา), การออกดอกพร้อมกันทั้งต้นตามฤดู (ขวา)
Reference & Credit
https://apps.lucidcentral.org/rainforest/text/entities/barringtonia_acutangula_subsp._acutangula.htm
ถ่ายภาพโดย ดร.จิโรจน์ แสงรัตนประเสริฐ นายนิธิศ ชัยวีระวัฒนะ และ นายติณณภัชน์ ศรีเพ็ง
รวบรวมคำอธิบายโดย นายติณณภัชน์ ศรีเพ็ง