Adonidia merrillii

• Vernacular name: Christmas Tree Palm, Manila Palm

• เป็นไม้ต้น หรือ "ปาล์ม" สูง 10–15 เมตร ลำต้นเรียว ตั้งตรง มีสีน้ำตาลหรือเทา เส้นผ่านศูนย์กลาง 15–20 เซนติเมตร ผิวมีรอยแผลใบ (leaf scar) เรียงถี่ ๆ คล้ายรอยแหวน (ringed) บางครั้งมีสีต่างกันตามวง

• ใบเป็นใบประกอบขนนก (pinnately compound) ก้านใบโค้ง (arched) และไม่มีการเปลี่ยนใบย่อยที่โคนไปเป็นหนาม (unarmed) ก้านใบโอบล้อมลำต้นส่วนบนทับกันไปเรื่อย ๆ กลายเป็นกระจุกเรือนยอด และมีขนเล็กสีเทา (tomentum) หรือเกล็ดเล็กสีดำที่ผิว ปลายใบเฉียง (oblique) แหลม (acute) หรือเรียวแหลม (acuminate) ใบย่อยเรียงตัวรอบแกนกลางใบประกอบแบบสลับ ใบย่อยคู่ที่ใกล้ลำต้นที่สุดยืดยาวออกเป็นติ่งกาบ (auricle) รูปสามเหลี่ยมแคบ (triangular) ยาวประมาณสองเท่าของใบย่อยปกติ และห้อยย้อย ใบย่อยเรียงตัวหนาแน่นบนแกนกลางใบประกอบเกือบเป็นระนาบเดียวกัน ปลายและโคนใบเรียวแหลม ปลายมีการโค้งงอแบบไม่สม่ำเสมอ บางครั้ง พบปลายใบย่อยตัด (toothed) เส้นใบและเส้นกลางใบเห็นชัดเจน เรียงตัวกันแบบขนาน (parallel)

• ดอกเป็นดอกช่อเกิดใต้เรือนยอด ช่อดอกมีการแตกแขนงย่อย 3–4 ชั้น ตามแนวโคนถึงปลาย ก้านช่อดอกมีขนเล็กหลังออกมาจากใบเลี้ยงได้ไม่นาน ดอกแยกเพศอยู่ร่วมต้น (monoecious) สีครีมขาว (creamy-white) มักเรียงตัวบนแกนกลางย่อย (rachilla) แบบกระจุก 2–3 ใบ แกนกลางช่อดอก (rachis) และแกนกลางย่อยมีสีขาว

  1. ดอกย่อยเพศผู้รูปทรงกระสุน (bullet-shaped) มีกลีบดอก 3 กลีบ เรียงตัวแบบซ้อนเหลื่อม (imbricate) กลีบดอก 3 กลีบ เรียงตัวแบบจดกัน (valvate) ขนาดยาวกว่ากลีบเลี้ยง เกสรเพศผู้มีจำนวน 45–50 อัน มีก้านชูอับเรณูยาว เกสรเพศเมียเป็นหมัน มี 1 อัน รูปร่างแยกเป็นสองหรือสามแฉก (bifid or trifid) 

  2. ดอกย่อยเพศเมียเป็นทรงไข่ (ovoid) มีกลีบเลี้ยง และกลีบดอกเหมือนดอกย่อยเพศผู้ เกสรเพศผู้เป็นหมัน มี 6 อัน รูปร่างกรวย (connate staminodes), เกสรเพศเมียเป็นทรงไข่ (ovoid) มี 1 โลคูล (unilocular) และหนึ่งออวุล (uniovulate) ก้านชูเกสรเพศเมียหนา ยอดเกสรเพศเมียมี 3 อัน และฐานติดกัน

• ผลเป็นทรงไข่ (ovoid) ยาว 3–4 เซนติเมตร ปลายผลมีจะงอย (beaked) ผิวของผลมีสีเขียว เมื่อสุกจะมีสีแดง กลีบรวมทั้งสองวงมีสีน้ำตาล คงทน และจะขยายขนาดขึ้น ยอดเกสรเพศเมียลดขนาดลง และคงทน ผนังผลชั้นนอก (epicarp) บาง ชั้นกลาง (mesocarp) มีสีเหลือง ฉ่ำน้ำ และชั้นใน (endocarp) เปราะบาง เมล็ดเป็นทรงไข่ โคนตัด ปลายแหลม

ลำต้น และใบ แสดงติ่งใบยาว (ซ้ายบน), ช่อดอกที่เพิ่งเปิดออกจากใบประดับ (กลางบน), ช่อดอกเพศผู้ (ขวาบน), ดอกย่อยเพศผู้ที่เพิ่งบาน และบานนานแล้ว (ซ้ายล่าง และกลางล่าง), ช่อผลที่สุกแล้ว (ขวาล่าง)