Meldert

(Geenmeer-Oude schans)

De schansreglementen van Tessenderlo, Zelem, Meldert (Geenmeer-Oude Schans), Houthalen (Brelaarschans), Genebos + Mellaar + Geneiken (Lummen), Houterschans (Wijchmaal), Genebroek (Meerhout), Bocholt (Lechtenschans), Obglabbeek, Eksel (Hoxenterschans), Overlaar (Mol)

en in Nederland: Moeselschans + Swartbroek (Weert), Elsenschans + Keyserbosch (Neer) + Swalmen (Roermond)

SCHANSREGLEMENT 1640: (overgenomen uit De Maasgouw, 2de jaargang, nr. 64, 18.03.1880).

Ordinantien ende statuten waer onder de gemeyntenaren van Meldert hebben aangevangen op te worpen eene foorte oft schanse ende diens volgens t' naervolgende onverbrekelyk te onderhouden op sekere penen hierna gestatueert - 2 October 1640.

Om te komen tot bewerkinge der schansen wordt eerst geconditioneert dat een ieder der gemeyntenaren van Meldert die op die voorsch. schanse zouden begeren eene timmerplaats oft immers hen vluchten daer op te nemen sullen brengen tot den werck goet en bestandigh volck wesende van ouderdom van 18 tot 20 jaren.

Dat een geheel plaetse sal hebben inde lengden 26 voeten en in de breeden 22 voeten waarover ook niemant en sal mogen timmeren op pene van synen timmer te korten eer dry dagen en soo niet op pene van 6 guldens.

Item en sal niemant op de schanse in syne getimmerde huysen mogen maecken haute schouwen oft stoken sonder schauwen op pene van verlies van syne plaetse ende bauwinge.

Item om alle saecken wel ende wyselyk te effectueeren ende te doen onderhouden sal men setten eenen capiteyn oft twee lieutenants sergeant ende corporael oft soo die generalitijt sulx sal ten besten bevinden ten geraetsaemsten 800 int regeren der wapenen ende die te bestellen ende dat ook een ieder in suleken cas sal obedieren op pene van 10 stuiver.

Item sal men op die schanse stellen een en goeden ende bequamen portier wesende een los man sonder kinderen soo verre die te kreijgen zijn.

Item offt gebeurde dat Godt peys en vrede verleende ende dat die gemeyntenaren de schanse soo seer niet en behoefden ende dat eenige persoonen daer op begeerden te bleyven woonen,sullen die selve persoonen soo verre sy willen blyven sitten met gesloten poorten.

Item in tydt van alarme sal een ieder der schansgesellen bereet wesen om te staen op henne walplaetse met hennen geweer ende wapenen hem gedesigneert ende en sal niet mogen daer van gaen sonder consent oft oorlof van den capiteyn oft rotmeester op pene van 5 stuiver voor deerste ende tweede reyse ende soo meer gebeurt gepunieert te worden met plaetse ende timmer oft bauwinge als voor.

Item oft iemant syn wacht versuymde oft op schildwacht. bevonden worde slapende sal verbeuren syn geweer ende vervallen in een peene van 5 stuiver.

Item oft door quade wachte oft bij slaep van iemanden der schansen eenich ongemack aenquamp ende by sulcken gevalle van cryghsvolk wiert ingenomen sal schuldigh syn boven die penen voorschr. een yder syn schade opterichten, welke schaede men sal verhalen aen alle syn goedt ende soo eenige der schansgesellen sulckx verhael niet en hadden sullen ten believen der anderen schansgesellen voor sulckx moeten cautie ende borgen setten.

Item oft eenigh cryghsvolck die schanse wilde atleopen oft innemen sullen die regeerders van de schanse ende niemand anders gesonden syn die soldaten eerst te geven goede woorden oft antwoordt sonder deselve sonder noodt met quade ende indiscreete woorden te antwoorden oft aen te spreeken oft ook eenich attentaet van geweer te gebruyken waer door de soldaeten oorsaek mocht gegeven worden tot oploop.

Item elck een der gemeyntenaeren op de schanse vluchtende tsy dat sy plaetse hebben oft niet sal hem version van goet ende bequaem gheweer, besonder lange roers met hunne toebehoortens ende sullen oock indien het noodt is bjjleghsel doen naer henne macht tot rantsoen der schansen te weten bier, broodt sonder wederseggen op pene van 6 guldens.

Item is noch geerdineert dat een ijgelijck plaetse hebbende sal moeten op die schanse vluchten als wanneer het vluchtens is ten was dat hem den wegh van ruyters oft soldaten was ondergaen.

Item dat int vluchten ieder syn beesten en verckens sal in bandt houden, dat oock een ygelyck syne beesten als andersindts sal binden van den wal, zoo verre als die plaetsen behooren om te passeeren.