Heers (Batsheers)

Heers, Batsheers, cijnshof van Andooie

Historiek : de heren van Batsheers duiken op vanaf 1295. Willem van Batsheers, ridder, was lid van het allodiaal hof van Loon. Zijn zonen heetten Humbertus en Willem.

tekening: uittreksel uit het kaartenboek van Averbode met weergave van kerk, pastorie en kwadraathoeve met donjon (onderaan).

Batsheers in het kaartenboek van Averbode. De donjon is mooi grijs ingekleurd.

Beschrijving: de donjon staat vandaag op één van de hoeken van een grote kwadraathoeve, doch stond oorspronkelijk alleen. Van de twee onderste niveaus zijn praktisch geen primitieve elementen bewaard gebleven. Zeer waarschijnlijk is de grote muurkast in de westmuur van de donjon, zichtbaar van in het aanpalende woonhuis, de oude ingang tot het niveau 1. De inwendige circulatie gebeurde vroeger met houten trappen. Niveau 2 bezat aan de vier zijden een rechthoekig venster met mijtervormige ontlasting en twee zitbankjes. Alleen het venster naast de schouw is nog min of meer gaaf, een tweede werd aan de binnenzijde verbouwd, de andere dichtgemetseld. De schouw werd verplaatst naar het gelijkvloers van het woonhuis. De aanwezigheid van een reeks kraagstenen aan de top van niveau 2, behorend bij de oude dakconstructie, wijzen erop dat niveau 2 tegelijk als residentieel en als nachtelijk niveau dient geïnterpreteerd.

Het aanwezige venstertype is klassiek voor de Maaslandse woonarchitectuur van het einde van de 12de eeuw en later (Amay (XII-XIII), Fontaine (1200-1205), Jemeppe-sur-Meuse (1298), Sart-Tavier (XlV b), Spontin (1270-1280), Voroux (1175-1180), Warsage (ca. 1215)). Samen met de schouw kan het de datering op het einde van de 13de eeuw, gesuggereerd door de historische context, bevestigen.

  • Fr. Doperé en W.Ubreghts, De Donjon in Vlaanderen, architectuur en wooncultuur, Gemeentekrediet, 1991 (de tekst bovenaan is hieruit over genomen).
  • A.Claassen, Van Mottoren tot kasteel, Provinciaal Gallo Romeins museum, Publicatie 14, 1970.
  • Middeleeuwse Burchten, Colloquium te Tongeren, 12.09.1970, Tongeren, Provinciaal Gallo-Romeins Museum, Publicatie 17, 1972.
  • Batsheers (Heers), Batsheersstraat 4, Donjon, IBE-32058
  • info over de donjon op de gemeentelijke website