Nieuwerkerken (Schelfheide)

Nieuwerkerken, Schelfheide

Achter het kasteeltje van Schelfheide, vroeger grondgebied van Gorsem, wijst men u: De Mot aan. Het is een grote ronde vijver met een diameter van nog ruim 30 m waarin zich een klein eiland bevindt dat, naar zegslieden uit de streek, vroeger veel groter was. Klaarblijkelijk staan we ook hier voor de resten van een middeleeuwse sterkte; het nagenoeg verdwenen eiland was de burcht-terp omgeven door een brede gracht die gevoed werd door de Vlaamse beek vlak ernaast.

De afvoergracht van de ringgracht mondde ook uit in die beek, zoals nog duidelijk te zien is.

De ringgracht van de Motte was verbonden met een andere ringgracht die rond het huidig kasteeltje liep. Aan de buitenkant was deze gracht omgeven door een brede aarden wal. Naast het kasteeltje, op een hoger terrein, ligt de Winning van Schelfheide. Het kasteeltje werd in de schoolstrijd 1879-83, als vrije school gebruikt.

De oude Villaret-kaart uit 1748 verwijst naar Bernissem. Was deze motte verbonden met de Duitse Orde aldaar?

In de Atlas der Buurtwegen en op de Vandemaelenkaart is de motte nog weergegeven als een cirkelvormige vijver naast de ringgracht van de Schelfhoeve.

  • - Middeleeuwse Burchten, Colloquium te Tongeren, 12.09.1970, Tongeren, Provinciaal Gallo-Romeins Museum, 1972, pag 39 (de hogere tekst is hieruit over genomen).
  • - Inventaris Bouwkundig Erfgoed, Schelfheidestraat 44, Schelfheidewinning: IBE-22608.
  • - Inventaris Bouwkundig Erfgoed, Schelfheidestraat 60, Schelfhoeve: IBE-22609.