Genk - Waterschei (Stalengoed)

Genk, Staelengoed

Historiek: De mottoren in Waterschei dateert wellicht uit de 14de, begin 15de eeuw en werd gebouwd als verdedigingstoren door een onbekende heer uit Stalen. Bij gevaar trokken de eigenaar en zijn familie zich hier terug.

Toen in 1970 een archeologisch onderzoek gestart werd, was het terrein een ondoordringbare woestenij van struiken en bomen. Op de site werden potscherven teruggevonden, nokpannen en dakschaliën vermoedelijk uit de 15de eeuw. De provincie Limburg verwierf het terrein en de site werd, onder archeologische begeleiding van het Gallo-Romeins Museum, door de provinciale en gemeentelijke diensten gerestaureerd en uitgebouwd tot een toeristische attractie. Bij de toren ontdekte men ook de restanten van een kelder met bakstenen tongewelf, vermoedelijk uit de 17de eeuw. Wellicht werd dit bijgebouwtje als ijs- of voorraadkelder gebruikt.

Beschrijving: De burchtheuvel was oorspronkelijk aan 3 kanten door moeras omringd. Rond de heuvelvoet diepte men het moeras nog verder uit. De vierde zijde werd ontoegankelijk gemaakt door een uitgegraven greppel van bijna 15 m breed. In het midden van deze gracht spaarden de bouwers een klein eilandje uit als steun voor het toegangsbruggetje. Gezien de toegang tot dergelijke toren zich normaal op verdiepingsniveau bevond, en rekening houdend met de schaal van een dergelijke torenburcht, lijkt de schets van Steven met een ophaalbrug (zie het infobord ter plaatse) erg onwaarschijnlijk. Een eenvoudige loopbrug zoals uitgevoerd bij de restauratie van de Tomp in Hamont lijkt veel waarschijnlijker.

De stenen funderingen /onderbouw is opgebouwd met onafgewerkte Ardeense zwerfstenen vermetseld met kalk en voorzien van zware hoekstenen uit moerasijzersteen. Zij verwijzen naar een vierkantige toren met een omtrek van ruim 26 m. De muurdikte bedroeg 0.90 à 1.20 m. De binnenruimte was ca. 3.50 x 5.30 m groot. De toren zelf moet van hout geweest zijn, maar het dak was met schaliën bedekt.

De site bevindt zich langs Windeken, een pad dat vertrekt in de Laatgoedstraat. Gezien de toren reeds lang geleden is verdwenen, komt hij niet voor op courante historische kaarten. Gelukkig is de site net niet verdwenen onder de enorme ophoging van de E 314, aan de noordzijde.