6.2 विसर्गसन्धि: visargasandhiḥ 

Мы изучаем Сандхи согласно грамматике Панини. Однако, для висарга-сандхи есть еще одна упрощенная классификация. 

5 сутр грамматиста Бхатты, которые также основаны на Махешварасутрах Панини. 

Мы приведем вкратце все 5 сутр в этом разделе, а далее будем разбирать основные висарга-сандхи в том же стиле, как и делали раньше, согласно книге Samskrta Bhartai "Sandhi"

विसर्गसन्धिः - भाट्ट-सूत्राणि visargasandhiḥ - bhāṭṭa-sūtrāṇi

Взгляните, пожалуйста, на माहेश्वराणि सूत्राणि  māheśvarāṇi sūtrāṇi  

 Посмотрите на 5 правил образования висарга-сандхи - 

विसर्गसन्धिः - भाट्टसूत्राणि

(१.) विसर्जनीयस्य सः खरि कखपफे तु विसर्गः |

बालः तिष्ठति = बालस्तिष्ठति,   हरिः तिष्ठति = हरिस्तिष्ठति,

बालः खादति = बालः खादति, बालः पठति = बालः पठति 

(1) visarjanīyasya saḥ khari kakhapaphe tu visargaḥ |

bālaḥ tiṣṭhati = bālastiṣṭhati,   hariḥ tiṣṭhati = haristiṣṭhati,

bālaḥ khādati = bālaḥ khādati, bālaḥ paṭhati = bālaḥ paṭhati 

(२.) इचः परस्य विसर्जनीयस्य रेफः अखरि |

हरिः गच्छति = हरिर्गच्छति, हरिः आगच्छति = हरिरागच्छति, गुरुः वदति = गुरुर्वदति  

(2) icaḥ parasya visarjanīyasya rephaḥ akhari |

hariḥ gacchati = harirgacchati, hariḥ āgacchati = harirāgacchati, guruḥ vadati = gururvadati  

(३.) आतः परस्य विसर्जनीयस्य लोपः अखरि |

बालाः धावन्ति = बाला धावन्ति, बालाः आगच्छति  = बाला आगच्छति  

(3) ātaḥ parasya visarjanīyasya lopaḥ akhari |

bālāḥ dhāvanti = bālā dhāvanti, bālāḥ āgacchanti  = bālā āgacchanti  

(४.) अतः परस्य विसर्जनीयस्य अति हशि च उत्वम्‌ |

बालः अपि = बालो अपि -> बालोऽपि, बालः गच्छति = बालो गच्छति  

(4) ataḥ parasya visarjanīyasya ati haśi ca utvam |

bālaḥ api = bālo api -> bālo'pi, bālaḥ gacchati = bālo gacchati  

(५.) अतः परस्य विसर्जनीयस्य आचि लोपः | 

बालः आगच्छति = बाल आगच्छति,    बालः इच्छति = बाल इच्छति 

(5) ataḥ parasya visarjanīyasya āci lopaḥ | 

bālaḥ āgacchati = bāla āgacchati,    bālaḥ icchati = bāla icchati 

विशेष नियमा: viśeṣa niyamāḥ

1.   В словах सः и एषः  когда за висаргой следует любая буква, кроме हृस्व–अकार короткой «а»,  висарга исчезнет (लोपः).

एषः + गोपालः  = एष  गोपालः  eṣaḥ + gopālaḥ  = eṣa  gopālaḥ,       

सः + एव  = स  एव saḥ + eva  = sa  eva

2.   Когда за висаргой в अव्ययपदम् avyayapadam следуют слова, начинающиеся с अच्  или हश् , висарга сменится на रेफ:.

पुनः + अपि  = पुनरपि  punaḥ + api  = punarapi, 

प्रातः + गच्छति  = प्रातर्गच्छति prātaḥ + gacchati  = prātargacchati 

अन्तः + भाग: = अन्तर्भाग:  antaḥ + bhāgaḥ = antarbhāgaḥ,

स्व: + लोक: = स्वर्लोक: svaḥ + lokaḥ = svarlokaḥ 

ВСЁ О САНДХИ ВИСАРГИ в КАРТИНКАХ - школа САНСКРИТОРИУМ https://t.me/sanskritorium_ru/1751