''Geert van Wou 500'' in 2027
''Geert van Wou 500'' is de naam voor een internationale manifestatie in 2027 vol activiteiten rond klokken- en geschutgieter Geert van Wou sr. In 2027 is het 500 jaar geleden dat Geert van Wou overleed. Op 23 december 1527 werd hij onder het luiden van zijn eigen klokken begraven in de St. Nicolaas- of Bovenkerk in Kampen. Daarmee kwam een einde aan het leven van de belangrijkste klokkengieter, die Europa heeft voortgebracht.
„Geert van Wou 500“ ist der Name einer internationalen Veranstaltung im Jahr 2027 voller Aktivitäten rund um den Glocken- und Waffengießer Geert van Wou Sr. Im Jahr 2027 jährt sich der Tod von Geert van Wou zum 500. Mal. Am 23. Dezember 1527 wurde er in der St. Nicolaas- oder Bovenkerk in Kampen beigesetzt, während seine eigenen Glocken läuteten. Damit endete das Leben des bedeutendsten Glockengießers, den Europa je hervorgebracht hat.
Uitgangspunt
Vanaf ca. 1480 tot zijn dood in 1527 was de handelsstad Kampen in Overijssel (Ndl.) de vaste woonplaats van Geert van Wou. In deze stad stond zijn werkhuis, hertrouwde hij met een Kamper meisje, verbleef zijn gezin, groeiden zijn kinderen op, kocht hij onroerend goed en schonk hij een glas-in-loodraam aan de de Sint Nicolaaskerk. Kort samengevat: de stad Kampen was een constante in het lange, werkzame leven van de veel reizende Geert van Wou.
Ausgangspunkt
Von etwa 1480 bis zu seinem Tod im Jahr 1527 war die Handelsstadt Kampen in Overijssel (Ndl.) der ständige Wohnsitz von Geert van Wou. Sein Arbeitshaus war in dieser Stadt, er heiratete erneut ein Kamper-Mädchen, seine Familie blieb dort, seine Kinder sind dort aufgewachsen, er kaufte dort Immobilien und er schenkte der St.-Nikolaus-Kirche ein Buntglasfenster. Kurzum: Die Stadt Kampen war eine feste Größe im langen Arbeitsleben des vielreisenden Geert van Wou.
Doel van Geert van Wou 500
Doel van ''Geert van Wou 500'' is om in 2027 een jaar lang aandacht te besteden aan klokken- en geschutgieter Geert van Wou. Daarbij wordt aangesloten bij zijn status als groot vakman en belangrijk kunstenaar en bij zijn internationale werkgebied.
Het is nadrukkelijk niet de bedoeling dat de manifestatie ''Geert van Wou 500'' verwordt tot een middeleeuws verkleedspektakel, zoals dit overal in den lande wordt georganiseerd. Re-enactment is alleen zinvol als het iets toevoegt.
Der Zweck von Geert van Wou 500
Der Zweck von „Geert van Wou 500“ ist es, dem Glocken- und Waffengießer Geert van Wou im Jahr 2027 ein Jahr lang Aufmerksamkeit zu schenken. Dies steht im Einklang mit seinem Status als großer Handwerker und bedeutender Künstler sowie seinem internationalen Arbeitsfeld.
Es ist ausdrücklich nicht beabsichtigt, dass die Manifestation „Geert van Wou 500“ zu einem mittelalterlichen Kostümspektakel verkommt, wie es überall im Land veranstaltet wird. Eine Nachstellung ist nur dann sinnvoll, wenn sie etwas hinzufügt.
Weg naar doel:
Belangrijke plaatsen uit het leven van Geert van Wou in Nederland (Nijmegen, Den Bosch, Utrecht, Groningen) zijn om medewerking gevraagd. Daarnaast is in het voorjaar van 2024 een eerste ''rondzendbrief'' verstuurd naar alle kerken, steden en dorpen in Nederland, Duitsland, Denemarken en Noorwegen met een Van Wouklok.
Weg zum Zweck:
Wichtige Orte im Leben von Geert van Wou in den Niederlanden (Nijmegen, Den Bosch, Utrecht, Groningen) wurden um Zusammenarbeit gebeten. Darüber hinaus wurde im Frühjahr 2024 ein erster „Rundschreiben“ an alle Kirchen, Städte und Dörfer in den Niederlanden, Deutschland, Dänemark und Norwegen mit einem Van Wouklok verschickt.
Ideeen:
Iedere eigenaar van een Van Wouklok wordt uitgenodigd om zelf invulling te geven aan activiteiten in 2027. Het zou fijn zijn als de activiteiten (datum, tijdstip, waar, wat en wie) worden doorgegeven aan kunst@cultuurZIEN.nl, zodat er een jaaroverzicht kan komen met alle activiteiten rond Geert van Wou in 2027.
Ideen:
Jeder Besitzer eines Van Wouglocke ist eingeladen, im Jahr 2027 Aktivitäten zu organisieren. Es wäre schön, wenn die Aktivitäten (Datum, Uhrzeit, wo, was und wer) an kunst@cultuurzien.nl weitergeleitet würden, damit im Jahr 2027 eine Jahresübersicht mit allen Aktivitäten rund um Geert van Wou erstellt werden kann.
Voor enkele ideeen is het van belang om deze centraal uit te organiseren:
Bei manchen Ideen ist es wichtig, sie zentral zu organisieren:
1a. Klokkenmarathon
Een klokkenmarathon organiseren, waaraan zo veel mogelijk steden met een Van Wouklok deelnemen. Het basisidee is om een luiding te organiseren, waaraan steeds meer klokken meedoen en waarbij tenslotte alle Van Wouklokken in Europa korte tijd tegelijk luiden, waarna steeds meer klokken weer zwijgen. Een golf van geluid trekt dan over Europa. Dit zou in juni kunnen plaatsvinden, voor de grote zomervakanties en als het lang licht is.
1a. Glockenmarathon
Einen Glockenmarathon organisieren, an dem möglichst viele Städte mit einer Van-Wou-Glock teilnehmen. Die Grundidee besteht darin, ein Geläut zu organisieren, an dem sich immer mehr Glocken beteiligen und bei dem schließlich für kurze Zeit alle Van-Wou-Glocken Europas gleichzeitig läuten, woraufhin immer mehr Glocken wieder verstummen. Eine Schallwelle fegt dann über Europa. Dies könnte im Juni stattfinden, vor den großen Sommerferien und wenn es längere Zeit hell ist.
1b. gezamenlijke luiding:
Mocht het niet lukken om een klokkenmarathon Europawijd te organiseren, dan kan overgestapt worden op een gezamenlijke luiding. Het is eenvoudiger om een tijdstip af te spreken, waarop in heel Europa alle Van Wouklokken luiden.
1b. gemeinsames Klingeln:
Sollte die Organisation eines europaweiten Glockenmarathons nicht möglich sein, kann auf ein gemeinsames Läuten ausgewichen werden. Es ist einfacher, sich auf einen Zeitpunkt zu einigen, zu dem in ganz Europa alle Van-Wou-Glocken läuten.
Het is ook goed mogelijk om in 2027 beide wijzen van luiden te organiseren. De gezamenlijke luiding zou dan op 23 december kunnen plaatsvinden, de dag waarop Geert van Wou werd begraven in de St. Nicolaas- of Bovenkerk in Kampen.
De eerste reacties op het idee om de Van Wouklokken tegelijk te luiden in 2027 zijn zeer positief.
Es ist auch durchaus möglich, im Jahr 2027 beide Läutmethoden zu organisieren. Das gemeinsame Läuten könnte dann am 23. Dezember stattfinden, dem Tag, an dem Geert van Wou in der St. Nicolaas- oder Bovenkerk in Kampen beigesetzt wurde.
Die ersten Reaktionen auf die Idee, im Jahr 2027 gleichzeitig die Van-Wou-Glocken zu läuten, sind sehr positiv.
2. een lezingenreeks over Geert van Wou
Het idee is om in 2027 ieder kwartaal een bepaald onderdeel uit het leven van Geert van Wou te belichten. Onderwerpen voor de lezingen zouden kunnen zijn: 1. wie was Geert van Wou
2. de klokken van Geert van Wou
3. de kanonnen van Geert van Wou
4. de invloed van Geert van Wou op het klokgieten
Voor het houden van iedere lezing wordt een specialist aangezocht. De lezingenreeks kan in diverse steden gehouden worden. Daarbij wordt samengewerkt met lokale historische verenigingen. Dit idee moet nog verder uitkristalliseren.
2. eine Vortragsreihe über Geert van Wou
Die Idee besteht darin, im Jahr 2027 vierteljährlich einen bestimmten Teil des Lebens von Geert van Wou hervorzuheben. Themen für die Vorträge könnten sein:
1. Wer war Geert van Wou?
2. die Glocken von Geert van Wou
3. Die Kanonen von Geert van Wou
4. Der Einfluss von Geert van Wou auf den Glockenguss
Für jeden Vortrag wird ein Spezialist benannt. Die Vortragsreihe kann in verschiedenen Städten stattfinden. Dazu gehört die Zusammenarbeit mit örtlichen Geschichtsvereinen. Diese Idee muss sich noch weiter kristallisieren.
3. Loflied op Geert van Wou:
Een creatieve geest als Geert van Wou eren door 500 jaar na zijn overlijden iets nieuws te creëren op basis van zijn nalatenschap. Op dit moment wordt gedacht aan het laten componeren van een muziekstuk. De vaak prachtige teksten op zijn klokken zouden de basis kunnen vormen voor een zangtekst (zie de voorbeelden hieronder). De zin ''gerard van wou (de campis) me fecit', als het repeterend refrein. Ook dit muziekstuk kan in verschillende steden met lokale musici en koren uitgevoerd worden, afgesloten met het luiden van het gelui. Ook dit idee moet nog verder uitgewerkt worden.
3. Loblied auf Geert van Wou:
Ehrung eines kreativen Geistes wie Geert van Wou indem wir --500 Jahre nach seinem Tod-- etwas Neues schaffen basierend auf seinem Nachlass. Es wird derzeit darüber nachgedacht ein Musikstück komponieren zu lassen. Die oft schönen Texte auf seinen Glocken könnten die Grundlage für einen Liedtext bilden (siehe Beispiele unten). Der Satz „gerard van wou (de campis) me fecit“, als sich wiederholender Refrain. Dieses Musikstück kann auch in verschiedenen Städten mit lokalen Musikern und Chören aufgeführt werden. Abgeschlossen mit dem Läuten der Glocke(n). Auch diese Idee muss weiterentwickelt werden.
Veel klokopschriften zijn in het latijn. Enkele voorbeelden van klokopschriften in de landstaal:
Viele Glockeninschriften sind in lateinischer Sprache. Einige Beispiele von Glockeninschriften in der Landessprache:
Elten (1476):
Maria heit ic den levendigen roep ic den doden bescreii ic hagel ende donre breck ic
(Maria heet ik de levenden roep ik de doden beween ik hagel en donder breek ik
Mein Name ist Maria ich rufe die Lebenden ich trauer um die Toten ich breche Hagel und Donner)
Hamburg (1487):
Aber ich heisse Maria. Mit Tönen der Klage begleit' ich, die von der Bahn abgeruf'nen. Die Wandelnden weih' ich den Glauben. Dass dem Gesetz' sie gehorchen, Ermahn' ich die Knechte des Höchsten. Blitz und Verderben entkräftend, Behersch ich das Walten des Satans, deshalb Maria mein Nam'. Vor der Kleineren red' ich, die Grössere.
De initiatiefgroep - wie zijn ''wij''?
''Wij'' is een klein groepje Geert van Wou- en klokkenliefhebbers in Nederland, die inmiddels de koppen bij elkaar hebben gestoken. Het groepje bestaat op dit moment uit de volgende mensen:
Die Initiativgruppe – wer sind „wir“?
Wir“ sind eine kleine Gruppe von Geert van Wou- und Glockenliebhabern in den Niederlanden, die sich untereinander beraten. Die Gruppe bestand derzeit aus folgenden Personen:
- klokkenluidersgilde (=Glockenlautergilde) Geert van Wou, Kampen: Alex Dalsem, Hette Meijering, Dominique de Vries
- klokkenluidersgilde St. Michaël, Zwolle: Dominique de Vries, Bert Dijkink
- klokkenluidersgilde Nijmegen: Peter Kuipers
- museum Klok en Peel, Asten: Rainer Schütte
- cultuurZIEN/beheerder www.geertvanwou.nl: Carin Koopman, Kees Prins
- meedenker: Sjoerd van Geuns, Kenner van Geert van Wou en zijn klokken / Kenner von Van Wou und seinen Glocken, Utrecht