Cách sử dụng kháng sinh an toàn khi điều trị mụn

Thuốc kháng sinh đóng một vai trò quan trọng trong việc điều trị mụn trứng cá. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh trong điều trị mụn cần phải cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo vừa an toàn vừa hiệu quả. Bằng cách tuân thủ nguyên tắc phối hợp kháng sinh trong điều trị mụn, các chuyên gia da liễu có thể tối ưu hóa việc kết hợp các thuốc khác với kháng sinh để điều trị mụn trứng cá nhằm hạn chế tình trạng đề kháng kháng sinh và mang lại hiệu quả trong thời gian ngắn nhất có thể.

Nguyên tắc kết hợp kháng sinh trong điều trị mụn trứng cá hiện nay

Kết hợp với kháng sinh tại chỗ

Thuốc kháng sinh bôi tại chỗ (bao gồm erythromycin, clindamycin và dapsone) điều trị mụn trứng cá thông qua cả tác dụng kháng khuẩn và chống viêm. Để làm giảm hoặc ngăn chặn tình trạng kháng thuốc của vi khuẩn, kháng sinh tại chỗ thường được kết hợp với benzoyl peroxide hoặc retinoid.

Benzoyl peroxide, chất được sử dụng thường xuyên nhất để điều trị kết hợp với kháng sinh tại chỗ, là chất diệt khuẩn mạnh có khả năng tiêu diệt nhanh chóng cả vi khuẩn và nấm men, có hoạt tính chống viêm và tiêu mụn nhẹ. Hiệu quả và khả năng dung nạp của nó được nâng cao khi kết hợp với erythromycin hoặc clindamycin tại chỗ, được xác nhận qua nhiều thử nghiệm khác nhau. 

Thuốc kháng sinh cũng được kết hợp với retinoid bôi tại chỗ vì retinoid sẽ cải thiện khả năng thẩm thấu của kháng sinh, dẫn đến giảm thời gian tiếp xúc với kháng sinh và do đó giảm nguy cơ kháng thuốc bằng cách đạt được đáp ứng điều trị tối đa và nhanh chóng. Đồng thời retinoid còn là các chất có tác dụng tiêu mụn và chống viêm, tăng cường tái tạo tế bào da và ngăn ngừa tắc nghẽn lỗ chân lông. Retinoid bôi thường là tretinoin, isotretinoin, adapalene, tazarotene.

Kết hợp kháng sinh đường uống

Thuốc kháng sinh đường uống thường được sử dụng để điều trị mụn trứng cá chủ yếu ở những bệnh nhân có mức độ bệnh ở mặt hoặc thân từ trung bình đến nặng. Thuốc kháng sinh nhóm tetracycline đường uống, bao gồm doxycycline, minocycline và sarecycline, thường được sử dụng.

Theo hướng dẫn chăm sóc và điều trị mụn trứng cá của Học viện Da liễu Hoa Kỳ (AAD) cập nhật 2024 khuyến cáo, khi điều trị mụn trứng cá bằng kháng sinh toàn thân, nên sử dụng đồng thời benzoyl peroxide và các liệu pháp bôi ngoài da khác để giảm nguy cơ đề kháng kháng sinh và hạn chế thời gian tiếp xúc với kháng sinh toàn thân. Liệu pháp kết hợp sử dụng thuốc bôi tại chỗ có chứa benzoyl peroxide và retinoid cùng với kháng sinh đường uống là phương pháp tối ưu.

Thời gian kết hợp kháng sinh trong điều trị mụn trứng cá

Kháng sinh tại chỗ

Liệu trình kéo dài 6-8 tuần thường được khuyến khích. Sau đó, việc điều trị thường bị dừng lại vì có nguy cơ đề kháng kháng sinh. Điều này có thể làm cho tình trạng mụn trở nên tồi tệ hơn và gây nhiễm trùng thêm.

Kháng sinh đường uống

Liệu pháp kháng sinh đường uống để điều trị mụn trứng cá thường được kết hợp với kem bôi chứa retinoid và benzoyl peroxide. Thời gian điều trị kéo dài từ 6 – 12 tuần và tối đa từ 12 tuần – 6 tháng. Sau 6 – 8 tuần, nếu không thấy cải thiện, có thể thay đổi kháng sinh.

Nếu có cải thiện một phần, tiếp tục theo dõi và duy trì chế độ hiện tại thêm 6 – 8 tuần nữa. Khi mụn được kiểm soát, ngừng kháng sinh đường uống và duy trì thuốc bôi tại chỗ trong 3 – 6 tháng. Kiểm soát hợp lý được định nghĩa là không có tổn thương viêm mới hoặc giảm rõ rệt.

Lưu ý để dùng kháng sinh điều trị mụn trứng cá đạt hiệu quả tốt nhất

Theo AAD (Học viện Da liễu Mỹ) đã đưa ra 4 lưu ý để có thể rút ngắn khoảng thời gian cần dùng kháng sinh trong liệu trình điều trị mụn bằng cách:

• Sử dụng phối hợp đầy đủ tất cả các loại thuốc được kê đơn trong liệu trình điều trị mụn, không tự ý bỏ bớt hoặc thêm bất kỳ thuốc hoặc sản phẩm nào mà chưa tham khảo qua ý kiến của các Bác sĩ Da liễu. Cả kháng sinh và các thuốc đi kèm như benzoyl peroxide hoặc các retinoid đều phải được tuân thủ sử dụng đầy đủ. Khi dùng riêng lẻ, thuốc kháng sinh có thể nhanh chóng mất khả năng chống lại mụn trứng cá do tình trạng đề kháng kháng sinh.

• Giảm bùng phát mụn trứng cá bằng cách chăm sóc da nhẹ nhàng, ví dụ khi rửa mặt, lau mặt, bôi kem điều trị mụn hoặc trang điểm… cần tránh việc chà xát. Việc chà xát có thể gây kích ứng da và khiến tình trạng mụn trở nên trầm trọng hơn.

Tóm lại, việc điều trị mụn trứng cá an toàn và hiệu quả bằng kháng sinh đòi hỏi một cách tiếp cận toàn diện, xem xét một số nguyên tắc. Thăm khám với Bác sĩ Da liễu là điều cần thiết để nhận được chẩn đoán chính xác và kê đơn phù hợp. Liệu pháp kết hợp, bao gồm việc sử dụng kháng sinh tại chỗ hoặc kháng sinh đường uống với các hoạt chất điều trị tại chỗ khác (như benzoyl peroxide, retinoid) có thể nhắm vào các khía cạnh khác nhau của mụn trứng cá và mang lại kết quả tốt hơn.

Phòng Khám Da Liễu Doctor Acnes:

• Địa chỉ: 283/34 Cách Mạng Tháng 8, P.12, Q.10, Thành phố Hồ Chí Minh.

• Hotline: 07 0838 0878.

Nguồn: https://doctoracnes.com/nguyen-tac-ket-hop-khang-sinh-trong-dieu-tri-mun/