Ngày đăng: Jul 22, 2017 9:20:2 AM

TS. Chung Anh Dũng lược dịch

nguồn “Biosafety and Biosecurity Issues in Biotechnology Research”, 2015. Tác giả Suresh Kumar, Division of Biochemistry, Indian Agricultural Research Institute, New Delhi-110012, India

An toàn sinh học đề cập đến các nguyên tắc, công nghệ và những hành động được thực hiện để ngăn ngừa sự phơi nhiễm không chủ ý với các chất gây bệnh và chất độc, hoặc sự phóng thích của chúng vào môi trường. An toàn sinh học không chỉ là yêu cầu cá nhân mà còn là những nỗ lực tập thể thiết yếu để đảm bảo an toàn sinh học cho một môi trường sạch sẽ và an toàn [1]. Trong vài thập kỷ gần đây, nghiên cứu công nghệ sinh học đã dẫn đến việc phát triển và phát hành một số sinh vật biến đổi gen (GMOs) cho mục đích thương mại [4]. Việc phóng thích các GMO vào môi trường có thể có các tác động trực tiếp hoặc gián tiếp, bao gồm phát tán gen (gene-flow) hoặc chuyển gen (gene-transfer), đến các sinh vật hoang dã có liên quan, tạo ra những ảnh hưởng đặc trưng đối với các loài không phải là mục tiêu, VD như tính kháng sâu bệnh và các tác động không mong muốn khác. Một trong những lợi ích môi trường quan trọng nhất của cây trồng biến đổi gen là việc giảm mạnh việc sử dụng thuốc trừ sâu trong nông nghiệp. Mặc dù tiềm năng của chúng, nhưng vẫn có rất nhiều mối quan tâm về tác động của cây trồng biến đổi gen đối với môi trường. Với việc ngày càng có nhiều nước sử dụng các công cụ và kỹ thuật phân tử trong các hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển khoa học, các vấn đề an toàn sinh học đang có tầm quan trọng để đảm bảo an toàn sinh học cho cộng đồng và môi trường. Nhận thức được nhu cầu về an toàn sinh học trong các hoạt động nghiên cứu và phát triển công nghệ gen, một thỏa thuận đa phương quốc tế về an toàn sinh học là “Nghị định thư Cartagena về An toàn sinh học” (CPB) đã được nhiều nước trên thế giới chấp thuận.

An ninh sinh học là thuật ngữ phức tạp hơn vì nó có thể có ý nghĩa khác nhau trong các ngữ cảnh khác nhau. Theo hướng dẫn của WHO [5], an ninh sinh học đề cập đến các cơ chế để thiết lập và duy trì an ninh và giám sát các vi sinh vật gây bệnh, chất độc và các nguồn có liên quan. An ninh sinh học trong phòng thí nghiệm mô tả việc bảo vệ, kiểm soát và tính trách nhiệm đối với các vật liệu sinh học có giá trị trong phòng thí nghiệm để ngăn chặn việc truy cập trái phép, mất mát, trộm cắp, lạm dụng, nhồi nhét hoặc cố tình giải phóng (ra môi trường). Trong khi an toàn sinh học bảo vệ con người tránh khỏi các vi trùng, phân tử sinh học hoặc hóa chất độc hại, còn an ninh sinh học bảo vệ các vật liệu này tránh khỏi những tác động từ con người. Vì vậy, khái niệm an toàn sinh học khác với khái niệm an toàn sinh học. Các cách tiếp cận được sử dụng để đạt được chúng thường tương tự nhau hoặc cùng nhau củng cố, nhưng trong một số trường hợp họ có thể có xung đột. Ví dụ, trong vận chuyển các mầm bệnh nguy hiểm, an toàn sinh học khuyến cáo ghi nhãn rõ ràng vật liệu trong suốt quá trình vận chuyển, nhưng từ quan điểm an toàn sinh học, ghi nhãn vật liệu trong quá trình vận chuyển có thể làm tăng nguy cơ trộm cắp hoặc lạm dụng.