Capitulum primum
- Em latim, as terminações são muito importantes (‑a, ‑ā):
Italia > a Itália
in Italiā > na Itália
Graecia > Grécia
in Graeciā > na Grécia
Europa > Europa
in Europā > na Europa
- (‑um, ‑ō):
imperium Romanum > império romano
in imperiō Romanō > no império romano
capitulum primum > capítulo primeiro
in capitulō primō > no capítulo primeiro
Obs.:
In é uma preposição que, acompanhada de ablativo, forma um adjunto adverbial de "lugar onde"
- As terminações também indicam a pessoa do verbo (-t, -nt):
est > é, está, fica (3ª pess. do sing.)
sunt > são, estão, ficam (3ª pess. pl.)
Obs.¹: note que o verbo sum é irregular; radical es- na 3ª pess. do sing, radical su- na 3ª pess. do pl.
Obs.²: as traduções possíveis para o verbo sum: "ser, estar, haver, ficar..."
- Atente para o sentido e para o contexto (negação: non):
Aegyptus in Europā non est, Aegyptus in Africā est, l.5
- Seja paciente, observe as partículas (quoque, sed):
Italia et Graecia in Eurōpā sunt. Hispānia quoque in Eurōpā est, l.2-3
Syria non est in Europā, sed in Asiā. Arabia quoque in Asiā est, l.7
- Algumas respostas são esperadas nas perguntas (interrogativos -ne, num, quid, ubi):
Paradigmas:
a) Estne Gallia in Europā? (A pergunta com a partícula -ne sugere que não se sabe ou não se espera uma resposta de fato... realmente não se sabe se a Gália é na Europa. Resp.: Gallia in Europā est).
b) Estne Roma in in Galliā? (Realmente não se sabe onde fica Roma. Resp.: Roma in Galliā non est).
c) Num Creta oppidum est? (A pergunta com num espera uma resposta negativa... espera-se que se saiba que Creta não é uma cidade. Resposta: Creta oppidum non est).
d) Num Sparta insula est? (Espera-se que se saiba que Esparta não é uma ilha. Resposta: Sparta non est insula).
e) Quid est Sparta? (Se se deseja saber o que alguma coisa é, usa-se quid. Resposta: Sparta oppidum est).
f) Quid est Creta? (Resposta: Creta insula est).
g) Ubi est Sparta? (Se se deseja saber o lugar onde, emprega-se ubi. Resposta: Sparta est in Graeciā)
-ne é uma partícula enclítica; vem colada à primeira palavra da sentença (Estne...? Suntne... ?).
- Singular, plural e gêneros
Nilus fluuius est | Nilus et Rhenus fluuii sunt > -us singularis est, -i pluralis (masc.)
Corsica insula est | Corsica et Sardinia et Sicilia insulae sunt > -a singularis est, -ae pluralis (fem.)
Brundisium oppidum est | Brundisium et Tusculum oppida sunt > -um singularis est, -a pluralis (neut.)
- Adjetivos e substantivos
O nome que sofre a variação de gênero -us, -a, -um no singular e -i, -ae, -a no plural é chamado de adjetivo; essa variação ocorre para modificar, qualificar, outro nome, que não sofre variação de gênero, chamado de substantivo. A mudança do adjetivo pelo substantivo chama-se concordância.
Nilus fluuius magnus est | Nilus et Rhenus non fluuii parui, sed fluuii magni sunt
Sicilia insula magna est | Sicilia et Sardinia non insulae paruae, sed insulae magnae sunt
Brundisium est oppidum magnum | Tusculum et Delphi non oppida magna, sed oppida parua sunt
- Mille
É a palavra latina para "mil". Trata-se de uma adjetivo indeclinável:
mille numeri
mille uocabula
mille litterae