หลักสูตร

(1) เข้าใจลักษณะสำคัญของชนิดและขนาดต่างๆของเชือกที่คนทำขึ้น และพันธุ์ไม้ชนิดต่างๆที่อาจใช้เป็นเชือก เช่น หวาย, ป่าน ปอ, กก, เถาวัลย์ ฯลฯ รู้จักวิธีขดและรักษาเชือก ตลอดจนวิธีประเมินกำลังและลักษณะของเชือก

(2) สามารถดูแลความปลอดภัยอย่างมั่นใจในการใช้เชือก เชือก เข้าใจอันตรายที่อาจเกิดขึ้นเนื่องจากความบกพร่องของผู้นำ, การไม่รักษาวินัย, การใช้เครื่องมือที่ผิดพลาดหรือเกินกำลัง และการผูกเงื่อนเชือกที่ไม่ถูกต้อง

เข้าใจอันตรายฉุกเฉินอาจเกิดขึ้นเนื่องจากเชือกขาด หรือคลายเกลียว

(3) เข้าใจและสามารถแสดงวิธีใช้สมอบกที่เหมาะสมแก่โครงการ, สถานที่ และที่ดินต่างๆรวมทั้งพื้นดินที่ซุยหรือเฉอะแฉะ

(4) สามารถแสดงความชำนาญในการผูกเงื่อน, การผูกแน่น, การแทงเชือก และการพันหัวเชือกในระหว่างการเดินทางระยะสั้น แต่ต้องใช้เทคนิคต่างๆในการบุกเบิกตามสถานการณ์ ดังที่กรรมการผู้สอบกำหนดให้อย่างน้อย 3 ใน 4 ของสถานการณ์เหล่านี้ จะต้องทำให้สำเร็จเป็นที่พอใจ โดยใช้เทคนิคที่ถูกต้อง และไม่ชักช้าจนเกินไป

หมายเหตุ ควรจัดอุปกรณ์ต่างๆที่จำเป็นต้องใช้ในการบุกเบิกวางไว้อย่างเป็นระเบียบ เพื่อให้ลูกเสือเลือกใช้สิ่งที่ตนต้องการโดยเสรีในการจัดทำโครงการบุกเบิก ลูกเสือจะต้องเป็นผู้จัดทำด้วยตนเองโดยตลอด

แต่ผู้อื่นอาจช่วยถือหรือดึงสิ่งต่างๆได้ในเมื่อได้รับคำขอร้องจากลูกเสือ

(5) แสดงบทบาทสำคัญ โดยมิใช่หัวหน้า ในการจัดทำโครงการบุกเบิกของหมู่ลูกเสือโครงการหนึ่ง ซึ่งกรรมการสอบเลือกให้หมู่ลูกเสือเป็นผู้ดำเนินการจัดทำ

(6) เป็นผู้นำของหมู่ในการจัดทำตามโครงการบุกเบิกที่ตนร่างขึ้นเอง โดยมิได้รับความช่วยเหลือจากผู้ใด แบบโครงการนี้จะต้องมีภาพประกอบและแบบจำลอง,มีมาตราส่วน, วิธีดำเนินงาน, รวมทั้งรายละเอียดเกี่ยวกับบรรดาเครื่องใช้ที่จำเป็น และกำหนดเวลาปฏิบัติงานโดยประมาณ

หมายเหตุ

1. ลูกเสือมีอิสระในการเลือกชนิด หรือปัญหาของโครงการแต่อาจขอคำแนะนำจากกรรมการสอบได้

2 โครงการก่อสร้างตามข้อ (๕) และ (๖) ต้องเป็นชนิดต่างๆกัน คือ แพ,หอคอย, เสากระโดง, สะพาน, ปั้นจั่น ฯลฯ และมีขนาดพอสมควรเหมาะที่จะใช้ทักษะในการเทคนิคของการบุกเบิก

วิชานักบุกเบิก เป็นวิชาทักษะการใช้เชือกและเงื่อนเพื่อประโยชน์ในการปฏิบัติกิจกรรมต่างๆ ซึ่งถือว่าเป็นหลักการของลูกเสือทุกประเภท ดังนั้น ลูกเสือทุกคนจึงต้องเรียนรู้และหมั่นฝึกฝนการผูกเงื่อนให้ถูกต้อง การสร้างงานบุกเบิกให้ประสบความสำเร็จตามเป้าหมาย ต้องประกอบด้วยความรู้ ความชำนาญ และวัสดุอุปกรณ์ที่ประกอบเข้าด้วยกัน ซึ่งได้แก่เชือก สมอบก เป็นต้น

เชือก

เชือกที่ใช้กันทั่วไปทำขึ้นจากวัสดุหลายอย่างตามความต้องการและเหมาะสมกับงาน โดยนำมาทบหรือบิดเป็นเกลียว เพื่อให้เกิดความเรียบร้อยสวยงามและทนทานต่อการใช้งาน ดังนี้

1. เชือกที่ทำจากพืช คือนำส่วนต่างๆของพืชมาบิดเป็นเกลียว เช่นเถาวัลย์ เปลือกไม้ หวาย เปลือกต้นกล้วย ผิวไม้ไผ่ เปลือกปอ ใยไม้ ใยมะพร้าว ใยข้าวโพด ใยมนิลา ใยฝ้าย ต้นกก ยางไม้ เป็นต้น

2. เชือกที่ทำจากสัตว์ คือเชือกที่นำเอาบางส่วนของสัตว์มาทำเป็นเส้น แล้วบิดเป็นเกลียว เช่น หนัง ขน เอน และรัง เป็นต้น

แหล่งที่มา : http://thai.alibaba.com/wholesale/

3. เชือกที่ทำจากแร่ คือการนำเอาแร่บางชนิดมาทำเป็นเส้น แล้วบิดเป็นเกลียว เช่น แร่เหล็ก แร่ทองแดง แร่อะลูมิเนียม ตะกอนน้ำมัน เป็นต้น

แหล่งที่มา : http://www.nn-wattanakij.com

4. เชือกที่ทำจากสารเคมี คือการนำเอาสารเคมีต่างๆมาผสมกันแล้วดึงออกเป็นเส้นใย แล้วนำมาบิดเป็นเกลียว เช่น เชือกไนล่อน เชือกร่ม ยางเทียม เป็นต้น

แหล่งที่มา : http://thaiprasit.co.th/product/high-density-polyethy-lenerope-and-twine?lang=th

ความปลอดภัยในการใช้เชือก การใช้เชือกกับงานหนักๆ ความต้านทานเชือกอาจทนไม้ได้ อาจเกิดอันตรายได้ ดังนั้น ก่อนใช้เชือกกับงานต่างๆ ควรคำนวณก่อนว่าเชือกแต่ละชนิด แต่ละขนาด จะรับน้ำหนักสูงสุดได้เท่าไร โดยสูตรต่อไปนี้

การเก็บรักษาเชือก

เชือกที่เราใช้แล้วอาจมีความชื้นอยู่บ้าง การให้ลมโกรกจนแห้งนับว่าเป็นการป้องกันเชื้อราได้อย่างดี และยังทำให้การตรวจสภาพเชือกสามารถทำได้ง่าย ทั้งยังสะดวกในการหยิบใช้อีกด้วย

กิจกรรมบุกเบิก เป็นกิจกรรมสร้างงานของลูกเสืออย่างหนึ่งที่ก่อให้เกิดความสามัคคี มีความคิดสร้างสรรค์ มีความชำนาญในทักษะขั้นพื้นฐานของการผูกเงื่อน สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวันได้ การใช้เชือกผูกเงื่อนจึงมีความประสงค์ต่างกันดังนี้

1. ประเภทต่อเชือกเข้าด้วยกัน เพื่อให้เชือกยาวขึ้น ได้แก่

- เงื่อนพิรอด -เงื่อนขัดสมาธิชั้นเดียว

- เงื่อนขัดสมาธิหลายชั้น -เงื่อนประมง

-เงื่อนยายแก่ -เงื่อนนายพราน

-เงื่อนต่อสั้น และต่อยาว -อื่น ๆ

2. ประเภททำเป็นบ่วง เพื่อคล้องหรือสวมกับหลัก เสา สัตว์ หรือคน ได้แก่

-เงื่อนบ่วงบาศก์ -เงื่อนบ่วงสายธนูแบบต่างๆ

-เงื่อนเก้าอี้ -เงื่อนตีนแมว

-เงื่อนคนลาก -เงื่อนลูกขุน

-เงื่อนสายนกหวีด -เงื่อนแทงบ่วงปลายเชือก

-เงื่อนรอกเชือก -เงื่อนประมงบ่วง

3. ประเภทผูกกับวัตถุ สำหรับผูกให้แน่น ใช้รั้งให้ตึงหรือดึงให้แน่น ได้แก่

-เงื่อนผูกซุง -เงื่อนตะกรุดเบ็ดชั้นเดียว

-เงื่อนบุกเบิก -เงื่อนกระหวัดไม้

-เงื่อนตะกรุดเบ็ดกลืน -เงื่อนผูกรั้ง

-เงื่อนผูกถังตั้ง -เงื่อนผูกกระดาน

-เงื่อนผูกประกบ -เงื่อนผูกแทยง

-เงื่อนผูกกากะบาท -เงื่อนขันเชนาะ

4. ประเภทใช้ถักและแทง เพื่อเป็นวัสดุต่างๆ และให้ความสวยงาม ได้แก่

-ถักลูกโซ่ชั้นเดียว -ถักลูกโซ่หลายชั้น

-ถักสายยงยศลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ -ถักสายยงยศเนตรนารีสามัญรุ่นใหญ่

-ถักเกลียวกลม -ถักสายนกหวีด

-ถักวอคเกิล -แทงกลับ

-แทงบ่วง

5. ประเภทใช้คล้องกับรอก ผูกกับสมอบก เพื่อการรั้งหรือยึดให้เกิดความแข็งแรง และรับน้ำหนักได้มากๆ ได้แก่

-ใช้เชือกรั้ง โยง หรือยึดกับสมอบกแบบต่างๆ

-ใช้เชือกผูก ดึง และร้อยเข้ากับรอกชนิดต่างๆ

กิจกรรมการสร้างงานบุกเบิก

การใช้เชือกผู้กับวัสดุอุปกรณ์ต่างๆเพื่อสร้างงานให้เกิดประโยชน์ตามความต้องการ ตามประเภทของงานบุกเบิก ได้แก่

1. การสร้างตอม่อสะพาน

2. การสร้างเสาธงลอย

3. การสร้างหอคอยแบบต่างๆ

- หอคอยเสาเดี่ยว - หอคอยสองเสา

- หอคอยปิรามิด - หอคอยส่งสัญญาณ

- หอคอยประภาคาร - อื่นๆ

4. การสร้างสะพานแบบต่างๆ

- สะพานลิง - สะพานชาวป่า

- สะพานบันไดเชือก - สะพานช่วง

- สะพานเหวี่ยง - อื่นๆ

5. การสร้างแพแบบต่างๆ

- แพเรือจ้าง - แพลูกฟูก

- แพถังน้ำมัน - แพเรือ

- แพผ้าใบ - อื่นๆ

6. การสร้างนั่งร้าน ปั้นจั่น และกระเช้าเลื่อนแบบต่างๆ

สมอบก

สมอบกเป็นหลักยึดของเชือกที่จะผูกรั้งกับวัตถุที่มีแรงดึง สมอบกแบ่งออกได้ดังนี้

1. สมอบกธรรมชาติ เช่น ต้นไม้ยืนต้น หรือก้อนหินใหญ่ๆ ที่มีแง่พอที่จะผูกได้

2.2 สมอบกแบบ 3 – 2 – 1

มีขั้นตอนการใช้วัสดุเหมือนกับสมอบกแบบ 2 – 1 จะแตกต่างก็ตรงที่เพิ่มเสาชุดหน้าเข้าไปอีก 3 ท่อน สามารถรับน้ำหนักการดึงได้ราว 2 ตัน หรือ 2,000 กิโลกรัม

3. สมอหลุม มีหลายชนิด เช่น ตัวอย่างแบบที่ 1 สมอหลุมชนิดที่ใช้ท่อนซุงเป็นตัวสมอใช้สำหรับรั้ง หรือยึดงานสร้างที่มีมุมไม่สูงจากพื้นมากนัก

วิธีการ ขุดหลุมลึกพอสมควร เอาก้อนหินก้อนยาวๆ และใหญ่ (ในพื้นที่ดินเหนียว แข็งจะได้ผลดีมาก) หรือจะใช้ท่อนซุงขนาดพอสมควรใส่ลงไป 1 ท่อน ผูกเชือกที่กลางก้อนหิน หรือกลางท่อนซุง ขึงตึงไปผูกกับวัตถุที่จะยึด เช่น สะพานเชือก แต่ทางที่เชือกขึงต้องขุดรางทางลาดคล้ายพื้นเอียง ให้เชือกทำมุม 30 องศากับพื้นดิน จึงจะมีกำลังดึง

ตัวอย่างสมอหลุม

เงื่อนต่างๆที่ลูกเสือควรฝึกผูกและใช้ให้เกิดทักษะเพื่อนำไปสร้างงานบุกเบิก ดังนี้

เงื่อนพิรอด

เงื่อนขัดสมาธิ

เงื่อนตะกรุดเบ็ด

เงื่อนตะกรุดเบ็ด 2 ชั้น

เงื่อนผูกรั้ง

เงื่อนผูกซุง

เงื่อนผูกร่น

ผูกกากะบาท

ผูกทแยง

ผูกประกบ

การพันหัวเชือก

http://mcpswis.mcp.ac.th/html_edu/cgi-bin/mcp/main_php/print_informed.php?id_count_inform=22007

http://palungjit.org/

การสร้างงานบุกเบิก รูปแบบต่างๆ