6 กระบวนการเลือกตั้งและวิธีการเลือกตั้ง

กระบวนการเลือกตั้งและวิธีการเลือกตั้ง

การเลือกตั้งในระบอบประชาธิปไตย จะต้องเป็นไปโดยสุจริต และเที่ยงธรรม กระบวนการเลือกตั้งจึงมีกระบวนการต่าง ๆ ที่สำคัญ ดังนี้

- การแต่งตั้งเจ้าพนักงานผู้ดำเนินการเลือกตั้ง

- การรับสมัครรับเลือกตั้ง

- การประกาศรายชื่อผู้มีสิทธิเลือกตั้ง

- การลงคะแนนเลือกตั้ง

- การนับคะแนนเลือกตั้ง

- การประกาศผลการเลือกตั้ง

- การคัดค้านการเลือกตั้งหากเห็นว่าการเลือกตั้งไม่ได้เป็นไปโดยสุจริตและเที่ยงธรรม

จะเห็นได้ว่า การเลือกตั้งมีกระบวนการต่าง ๆ หลายประการ ซึ่งมีสาระสำคัญที่ลูกเสืออาสา กกต. ควรทราบ ดังนี้

คุณสมบัติของผู้มีสิทธิเลือกตั้ง

๑) มีสัญชาติไทย แต่บุคคลผู้มีสัญชาติไทยโดยการแปลงสัญชาติต้องได้สัญชาติไทยมาแล้วไม่น้อยกว่า ๕ ปี

๒) อายุไม่ต่ำกว่า ๑๘ ปีบริบูรณ์ ในวันที่ ๑ มกราคม ของปีที่มีการเลือกตั้ง

๓) มีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านในเขตเลือกตั้งมาแล้วเป็นเวลาติดต่อกันไม่น้อยกว่า ๙๐ วัน นับถึงวันเลือกตั้ง สำหรับการเลือกตั้งระดับชาติ ส่วนการเลือกตั้งระดับท้องถิ่นต้องมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านในเขตเลือกตั้งมาแล้วเป็นเวลาติดต่อกันไม่น้อยกว่า ๑ ปี

บุคคลมีลักษณะดังต่อไปนี้ในวันเลือกตั้ง ต้องห้ามมิให้ใช้สิทธิเลือกตั้ง

๑) วิกลจริต หรือจิตฟั่นเฟือนไม่สมประกอบ

๒) เป็นภิกษุ สามเณร นักพรต หรือนักบวช

๓) ต้องคุมขังอยู่โดยหมายของศาลหรือโดยคำสั่งที่ชอบด้วยกฎหมาย

๔) อยู่ในระหว่างถูกเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง

การตรวจสอบรายชื่อผู้มีสิทธิเลือกตั้ง

- ๒๐ วันก่อนวันเลือกตั้ง ตรวจสอบรายชื่อจากบัญชีรายชื่อผู้มีสิทธิเลือกตั้งได้ที่ ศาลากลางจังหวัด ที่ว่าการอำเภอ ที่ทำการเขต ที่ทำการ อบต. สำนักงานเทศบาล ที่ทำการผู้ใหญ่บ้าน หรือเขตชุมชน

- ๑๕ วันก่อนวันเลือกตั้ง ตรวจสอบรายชื่อจากบัญชีรายชื่อผู้มีสิทธิเลือกตั้งและที่เลือกตั้งจากหนังสือแจ้งเจ้าบ้าน

การเพิ่มชื่อ – ถอนชื่อ

ก่อนวันเลือกตั้งไม่น้อยกว่า ๑๐ วัน หากเห็นว่าไม่มีชื่อตนเองหรือมีชื่อผู้ไม่มีสิทธิเลือกตั้งปรากฏอยู่ในบัญชีรายชื่อ ผู้มีสิทธิเลือกตั้งให้แจ้งนายทะเบียนอำเภอหรือนายทะเบียนท้องถิ่น โดยนำหลักฐานสำเนาทะเบียนบ้านและบัตรประจำตัวประชาชนหรือบัตรประจำตัวอื่นใดที่ทางราชการออกให้ มาแสดงด้วย

หลักฐานที่ใช้ในการเลือกตั้ง

๑. บัตรประชาชน (บัตรที่หมดอายุก็ใช้ได้)

๒. บัตรหรือหลักฐานที่ราชการหรือหน่วยงานของรัฐออกให้ที่มีรูปถ่ายและหมายเลขบัตรประจำตัวประชาชน เช่น บัตรประจำตัวเจ้าหน้าที่ของรัฐ ใบขับขี่ หนังสือเดินทาง (พาสปอร์ต)

วิธีการเลือกตั้ง

ขั้นตอนการลงคะแนนเลือกตั้ง

๑) ตรวจสอบรายชื่อ ตรวจสอบรายชื่อและลำดับที่จากบัญชีรายชื่อผู้สิทธิเลือกตั้งที่ประกาศไว้หน้าหน่วยเลือกตั้ง

๒) ยื่นบัตรประชาชน ยื่นบัตรประชาชนและลงลายมือชื่อในบัญชีรายชื่อผู้มีสิทธิเลือกตั้ง

๓) รับบัตรเลือกตั้ง ลงลายมือชื่อ หรือพิมพ์ลายนิ้วหัวแม่มือขวาบนต้นขั้วบัตรเลือกตั้ง

๔) ทำเครื่องหมายกากบาท เข้าคูหาลงคะแนน ทำเครื่องหมายกากบาท X ลงในช่องทำเครื่องหมาย

๕) หย่อนบัตรด้วยตนเอง เมื่อลงคะแนนเสร็จแล้วพับบัตรเลือกตั้งให้เรียบร้อยและหย่อนบัตรลงในหีบ บัตรเลือกตั้งด้วยตนเอง