Data de publicació: Apr 28, 2013 2:51:32 PM
Bi herri borrokan ibili dira. Batak irabazi du, eta besteak galdu du. Irabazleek galtzaileen soldadu asko hil dute ete beste asko preso hartu dute. Azkeneean, presoak esklabo bihurtu dituzte.
Historian leku askotan gertatu da hau: Babilonian, Egipton, Persian, Grezian, Erroman, ... "Zibilizazio hadiak" izan dira., baina esklaboak eduki dituzte. Hauek dira Aristotelesen hitzak: "Esklaboak edukitzea gauza naturala da."
XIX. (hemeretzigarren) mendean Harriet Beecher Stowe andreak Osaba Tomen txabola liburua idatzi du esklabotasunaren aurka. Bibliaren ostean, mende horretako liburu salduena da eta asko lagundu du esklabotasuna ezeztatzen.
Orain eskabotasuna ezeztuta dago ofizialki, baina munduan jende askok esklaboen modura lan egiten jarraitzen du.
Esklaboak
Bi herri borrokan ibili dira.
Dos pobles en lluita van "caminar".
Batak irabazi du, eta besteak galdu du.
Un va guanyar i l'altre va perdre.
Irabazleek galtzaileen soldadu asko hil dute eta beste asko preso hartu dute.
Els guanyadors van matar molts soldats del perdedors i van fer presos a molts altres.
Azkeneean, presoak esklabo bihurtu dituzte.
Finalment, els presos esdevindré esclaus.
Historian leku askotan gertatu da hau: Babilonian, Egipton, Persian, Grezian, Erroman, ... "Zibilizazio hadiak" izan dira., baina esklaboak eduki dituzte.
Això ha passat a molts llocs (moments) de la història: A Babilonia, a Egipte, a Persia, a Grècia, a Roma ... "Les grans civilitzacions" s'han dit, però han tingut esclaus.
Hauek dira Aristotelesen hitzak: "Esklaboak edukitzea gauza naturala da."
Aquestes són les paraules d'Aristòtil: "Tenir esclaus es una cosa natural"
XIX. (hemeretzigarren) mendean Harriet Beecher Stowe andreak Osaba Tomen txabola liburua idatzi du esklabotasunaren aurka.
Al segle XIX la dona Harriet Beecher Stowe va escriure el llibre La cabana del tio Tom en contra de l'esclavitud.
Bibliaren ostean, mende horretako liburu salduena da eta asko lagundu du esklabotasuna ezeztatzten.
Després de la bíblia és el llibre més venut d'aquest segle i ha ajudat molt abolint l'esclavitud.
Orain esklabotasuna ezeztuta dago ofizialki, baina munduan jende askok esklaboen modura lan egiten jarraitzen du.
Avui l'esclavitud està abolida, però al món molt gent esta treballant com si fossin esclaus
IBILI
1 da ad.
andar; caminar
Oinez ibili: caminar (andar a pie).
Herrestaka ibili: andar a rastras.
Zutik ibili ezinik: sin poder caminar de pie.
Jaiki hadi eta habil: levántate y anda.
2 da ad.
andar, moverse, trasladarse; circular
Zaldiz ibili: andar a caballo (montar).
Itsasoz ibili: andar por mar (navegar).
Telefonoz antolatuko dut dena batera eta bestera ibili gabe: lo organizaré todo por teléfono sin moverme de un lado para otro.
Auto asko dabil errepide honetan: en esta carretera circulan muchos coches.
3 da ad.
andar, estar [haciendo algo o en una situación]
Zure bila ibili naiz: he estado buscándote.
Atez ate eskean dabil: anda pidiendo de puerta en puerta.
Oso kezkatuta nabil zure jarreraz: estoy muy preocupada con tu comportamiento.
Lanpeturik dabil azken bolada honetan: últimamente está muy ocupada.
Beti borrokan dabiltza: siempre están peleándose.
Lanpostu baten bila dabil: anda tras un empleo, está buscando trabajo.
4 da ad.
funcionar, andar, ir, marchar
Erloju hori ez dabil: ese reloj no anda.
Gure arteko harremanak gaizki dabiltza: nuestras relaciones no marchan bien.
Gauzak ez dabiltza ondo enpresa horretan: no van bien las cosas en esa empresa.
5 da ad.
suceder, pasar, ocurrir
Mundu zabalean zer zebilen jakin nahi zuten: querían saber qué sucedía en el mundo.
6 da ad.
frecuentar, ir, asistir a
Gau-eskolan dabiltza gure auzoko gazte gehienak: la mayor parte de los jóvenes de nuestro barrio asiste a la escuela nocturna.
Gu ez gara taberna horietan ibiltzen: nosotros no frecuentamos esos bares.
7 da ad. haizea
hacer, soplar
Haize handia dabil gaur: hoy sopla un fuerte viento.
8 da ad. (gehienetan adberbio batekin)
portarse, proceder, actuar; andar
Txintxo ibili edo oparirik gabe geratuko zara: pórtate bien o te quedarás sin regalo.
Azkar ibili beharko duzu hamar minutuan dena jaso nahi baduzu: tendrás que proceder con rapidez si quieres recoger todo en diez minutos.
Kontuz ibili harekin, oso sentibera da eta: actúa con cautela porque ella es muy sensible.
9 da ad. likidoak
fluir, correr
Gure zainetatik odola dabil: la sangre fluye por nuestras venas.
10 du ad.
recorrer
Munduko bazter guztiak ibili ditu: ha recorrido todos los rincones del mundo.
11 du ad. (herr.)
usar, utilizar, andar; llevar, vestir, gastar
Bere bizitza osoan txapela ibili zuen aitonak: durante toda su vida el abuelo vistió boina.
Hori gogorra dago berria delako, baina ibilian gero eta leunago bihurtuko da: ahora está rígida porque es nueva, pero con el uso cada vez estará más suave.
GALTZAILE
1 iz./izond.
perdedor, -a; vencido, -a
Garaileak eta galtzaileak: vencedores y vencidos.
2 iz./izond.
arruinador, -a; corruptor, -a, que causa la perdición
Herriaren galtzailetzat ekarri zenidaten gizon hau: este hombre que me trajisteis como corruptor de nuestro pueblo.
BIHURTU
1 da ad.
volver, regresar, (re)tornar; girar, dar la vuelta
Bide onera bihurtzeko: para regresar al buen camino.
Bere onera bihurtu zenean: cuando volvió en sí.
Ez gara esku hutsik bihurtuko: no regresaremos con las manos vacías.
2 da ad. (osagarria adlatiboan duela)
resumirse, reducirse
Guztiak bitara bihurtzen dira: se resumen en dos.
3 du ad.
devolver, hacer volver; ofrendar, rendir, dar
Utzitakoa bihurtu: devolver lo prestado.
Agurra bihurtu zion: le devolvió el saludo.
Ezin dio soinekoari kolorea bihurtu: no puede devolver al vestido el color que tenía.
4 du ad.
retorcer, torcer, hacerse una torcedura
Zangoa bihurtu: torcer el pie.
Haria bihurtu: retorcer el hilo.
5 du ad.
traducir
6 da/du ad. (ondoan duen predikatua gehienetan absolutuan duela)
convertir(se), transformar(se), volver(se); hacerse, llegar a ser
Ura ardo bihurtu: convertir el agua en vino.
Kristau bihurtu: convertirse en cristiano.
Haur bihurtu da: se ha vuelto niño.
7 da/du ad. begirada
dirigir, volver
Bihur itzazu gugana zeure begi errukizkoak: vuelve a nosotros tus ojos misericordiosos.
8 zaio ad. Ipar.
hacer frente, enfrentarse
Inor ez zaizu bihurtuko: nadie te hará frente.
ANDREA
1 iz. kortesiazko tratamendua
señora
Maria Zabaleta andrea: la señora María Zabaleta.
2 iz.
mujer
Andreak beste gela batean egoten ziren: las mujeres solían estar en otra habitación.
3 iz.
esposa, señora
Andrearekin etorri da festara: ha venido a la fiesta con su esposa.
4 iz.
tratamiento que se da a algunas santas
Andre Santa Ines: Santa Inés.
AURKA
1 iz. (aurreko izen-sintagmak -en kasu-atzizkia duela)
contra, en contra (de), en oposición (a)
Zuen aurka ez dagoena zuen alde dago: el que no está contra vosotros está a vuestro favor.
Zein dagoen alde eta zein aurka jakiteko: para saber quién está en contra y quién a favor.
2 iz. (lekuzko kasu-atzizkiez)(zah.)
{delante (de); junto (a); cerca (de)
OSTE
gran cantidad de, grupo, conjunto [normalmente personas]; hueste
Gaiztagin-oste izugarriak: grandes huestes de malhechores.
Infernuko osteak: la huestes del infierno.
Zer bekatu-oste ez da egiten ezagutza osoarekin?: ¿qué grandes cantidades de pecados no se hacen con todo conocimiento?
Frantses-osteek hiria hartu zuten: las huestes francesas tomaron la ciudad.
EZEZTATU
1 du ad.
negar, desdecir, desmentir, contradecir
Lehen esana ezeztatu: negar lo dicho anteriormente.
2 du ad.
anular, abolir, derogar, revocar, resolver
Aginduak ezeztatu: anular las órdenes.
3 da/du ad.
destruir(se), aniquilar(se), reducir(se) a la nada, borrar(se), desaparecer, hacer desaparecer
Irudipen bat bezala ezeztatu: reducirse a la nada como una fantasía.
Ezeztatuko dut jendea lurraren gainetik: haré desaparecer a la gente de la faz de la tierra.
SALDU
1 du ad.
vender
Merke, garesti, prezio onean saldu: vender barato, caro, a buen precio.
Bere gauza guztiak saldu ditu: ha vendido todas sus pertenencias.
Deabruari arima saldu: vender el alma al diablo.
2 du ad.
vender, traicionar
Bere adiskideak saldu zituen: vendió a sus amigos.
Musu batez saldu zuen: lo vendió con un beso.