12-13-14-15.08.2011r. "Zielona Góra i okolice"
autor: Krystyna Grdal
opublikowano: 26.09.2011 r.
W połowie sierpnia 2011 r. pojechaliśmy na 4-dniową wycieczkę na ziemie zachodnie do Zielonej Góry i nie tylko. Wycieczkę prowadził Przewodnik Stefan Grzechnik.
Autostradą dojechaliśmy do Wrocławia, a następnie lokalnymi drogami przybyliśmy do Środy Śląskiej. Jest to miasto leżące na Dolnym Śląsku, nad niewielką rzeką Średzką Wodą - dopływem Odry. Ze Środy pochodzi prawo średzkie. Układ centrum jest starszy niż lokalizacje na prawie niemieckim.
Zwiedziliśmy Muzeum Regionalne, które mieści się w gotyckim ratuszu. Najcenniejszym eksponatem jest skarb średzki, cenne znalezisko archeologiczne XX w. Skarb ukryto w połowie XIV w. w okresie, kiedy miasta śląskie nawiedziła epidemia dżumy. Był własnością bogatego Żyda, bankiera Mojżesza, który udzielił pożyczki królowi czeskiemu Karolowi IV Luksemburskiemu – w wyniku, czego król zastawił swoje kosztowności. Podczas zarazy Żyd uciekł, a skarb zakopał w piwnicy swojego domu. Nigdy do Środy nie wrócił i nie odzyskał skarbu. W latach 1985 –1988 podczas rozbiórki starego domu znaleziono naczynie ze srebrnymi i złotymi monetami. Część skarbu rozkradziono, a odzyskane fragmenty znajdują się w muzeum we Wrocławiu i Środzie Śląskiej.
Jest to kolekcja ok. 8 tysięcy średniowiecznych monet, złote pierścienie i inne elementy średniowiecznej biżuterii. Najcenniejsza jest korona średzka - gotycka, kobieca korona ślubna monarchów czeskich z przełomu XIII i XIV w. Składa się z 12 segmentów, zwieńczonych orzełkami wysadzanymi szlachetnymi kamieniami: szafirami, szmaragdami, turmalinami, rubinami i perłami. Obręcz korony wykonana ze złota, a w każdy jej człon wmontowano kamienie ozdobne. Dodatkowo zdobiona jest przez szpile stylizowane na liście i owoce winorośli. Prawdopodobnie wykonana została na zamówienie sycylijskich Andegawenów i w XIV w. trafiła do Czech dla królowej, po jej śmierci od dziedziczył ją mąż Karol IV Luksemburski.
Następnie pojechaliśmy do Lubiąża. W północnej części Pradoliny Wrocławskiej, na prawym brzegu Odry, niedaleko kompleksu lasów powstała wieś Lubiąż. Rozwojowi miejscowości sprzyjało położenie przy jednej z najstarszych przepraw przez rzekę. W 1150 r. powstał klasztor benedyktynów, którzy zbudowali kościół św. Jakuba, jednak szybko opuścili teren. W 1163 r. sprowadzono zakon cystersów, a w 1223 r. Henryk Brodaty oddał im wiele ziem.
W czasie wojen husyckich klasztor i kościół spalono. Mnisi powrócili w 1498 r. i przeprowadzili gruntowną odbudowę klasztoru, a także ufortyfikowali cały kompleks. Jednak Reformacja i wojna trzydziestoletnia spowodowały kolejne zniszczenia. Po wojnie od 1649 r. rozpoczęto wielką odnowę całego kompleksu w stylu barokowym. Odnowiono część mieszkalną, odremontowano kościół, zbudowano szkołę klasztorną i budynki gospodarcze. W 1660 r. opat sprowadził do Lubiąża czołowego malarza barokowego na Śląsku Michała Willmanna, który do końca życia mieszkał w klasztorze, namalował wiele obrazów i fresków, m.in. fresk Apoteoza Bohatera Cnót na sklepieniu w refektarzu letnim.
Następny opat prowadził głównie prace nad budowlami reprezentacyjnymi, największą inwestycją był wykonany w latach 1681 –1699 monumentalny pałac opacki liczący ponad 300 sal z bogatym wystrojem wnętrz i ponad 600 oknami, długość fasady wynosi 223 m i jest to najdłuższa fasada barokowa w całej Europie. Powierzchnia samych dachów zajmuje 2,5 ha. W latach 1734-1737 Christian Bentum wykonał plafon do Sali Książęcej - głównej sali reprezentacyjnej pałacu. W latach 1737 – 1739 Józef Mangoldt wyrzeźbił szereg dzieł do tej sali oraz ozdobił ogród licznymi posągami.
Dużą inwestycją była gruntowna barokizacja zakonnego kościoła p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. W 1715 r. zbudowano fasadę kościoła, kruchtę i dwie barokowe wieże z hełmami. W późniejszym okresie wykonano polichromie i większość fresków letniego refektarza.
Okres świetności skończył się w I połowie XVIII w., gdy po latach władania Śląskiem przez cesarzy austriackich, w 1740 r. tereny te zdobyli Prusacy. Król pruski w 1810 r. skasował zakon Cystersów. Zniszczono wiele zabytków, przepadły zbiory biblioteki. W czasie II Wojny Światowej Niemcy prawdopodobnie uruchomili produkcję broni rakiet V1 i V2. Dewastacji klasztoru dokończyli w 1945 r. Rosjanie.
Współcześnie od 1989 r. prowadzone są intensywne prace renowacyjne, dzięki staraniom Wrocławskiej Fundacji Lubiąż. W 2000 r. wymieniono dachy nad całym kompleksem. Od 1996 r. można zwiedzać najbardziej imponującą Salę Książęcą o powierzchni ponad 400 m2 i wysokości 13,4 m. W sali znajdują się rzeźby wrocławskiego mistrza Józefa Mangoldta oraz plafon i malowidła ścienne malarza Christiana Bentuma. Sala ta uważana jest za jeden z najwybitniejszych zabytków śląskiego baroku. Odbywają się w niej wybrane koncerty Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantas. Udostępniono do zwiedzania kościół, opustoszały do gołych ścian, to kompletna ruina. Wymaga całkowitej odbudowy.
Następnie pojechaliśmy do Żagania – miejsca naszego noclegu. Miasto położone na pograniczu Niziny Śląsko – Łużyckiej i Wału Trzebnickiego, nad rzekami Bobrem i Czarną Wielką. Nazwa miasta oznacza miejsce po wypalonym lesie. Pierwsza historyczna wzmianka o Żaganiu, jako grodzie kasztelańskim pochodzi z 1202 r. Gród strzegł przeprawy przez Bóbr, którą szedł ważny szlak handlowy łączący Wielkopolskę z południowymi Niemcami. Miasto było wielokrotnie niszczone przez pożary. W 1785 r. przeszło w posiadanie Piotra Birona, księcia kurlandzkiego. Jego potomkowie rządzili Żaganiem do 1935 r. Po II Wojnie Światowej miasto zostało przekazane administracji polskiej. Wysiedlono ludność niemiecką, na ich miejsce przybywali repatrianci z kresów wschodnich.
Zwiedzaliśmy Pałac Książęcy, którego początki sięgają XIII w., kiedy był siedzibą książąt żagańskich. W 1299 r. książę podarował budynek zakonowi Augustianów, a sam rozpoczął budowę nowego pałacu. W 1495 r pałac miał kształt czworokąta z wewnętrznym dziedzińcem i wieżą. W 1628 r. cesarz Ferdynand II przekazał pałac czeskiemu księciu Albrechtowi von Wallenstein, który postanowił, że stanie tu ogromna, manierystyczna rezydencja. Prace przerwała tragiczna śmierć Wallensteina.
W 1791 r. pałac zakupił książę Kurlandii Piotr Biron. Za jego czasów część pomieszczeń otrzymała klasycystyczny wystrój. Książę przywiózł wiele cennych dzieł np. Rembrandta, Canaletta i innych. Obecny wygląd pałacu został ukształtowany w okresie baroku. Nad oknami od strony dziedzińca znajdują się maszkarony, każda twarz jest inna, tylko jednej brakuje, według legendy artysta zawarł pakt z diabłem i ten pokazywał mu coraz to nowe twarze, w zamian za jego duszę. Przy ostatniej masce diabeł pokazał prawdziwe, swoje oblicze i wtedy artysta zginął spadając z rusztowania. W czasie II Wojny Światowej zlokalizowano tu szpital wojskowy. Od 1945 r. służył jako magazyn dla wywożonych do ZSRR, zagrabionych Niemcom dóbr.
Na trzy noce zamieszkaliśmy w hotelu Willa Park w Żaganiu.
Rano pojechaliśmy do Kożuchowa. Miasto było otoczone murami obronnymi, pierwsze kamienne mury powstały na przełomie XIII i XIV w, otaczała je szeroka, 20 m fosa. Do miasta wjeżdżało się przez Bramy Głogowską, Żagańską i Krośnieńską. Zostały zburzone w 1819 r. Jedyną pamiątką jest baszta bramy krośnieńskiej.
W latach 1709 – 1710 wzniesiono poza murami miasta kościół ewangelicki, w 1826 r. dobudowano do niego wieżę. Po II Wojnie Światowej służył ewangelikom, a następnie w związku z małą ilością wiernych przekazano go parafii prawosławnej. W 1968 r. kościół rozebrano, ocalała tylko wieża.
W centrum miasta w rynku zachowało się wiele zabytkowych kamieniczek z okresu XVI – XIX w. Kamienice trzykondygnacyjne, na niektórych zachowały się portale z okresu renesansu. Najstarszy, XIV w. ratusz był drewniany, spłonął w pożarze miasta. Następny wybudowano w 1489 r., piętrowy, murowany z cegieł, w stylu późnogotyckim. W XIX w. po pożarze, uległ przebudowie, która nadała mu charakter neoklasycystyczny. Po wojnie został odbudowany, wykorzystano pozostałości północnej ściany gotyckiej i XIX w. neoklasycystycznej ściany wschodniej. Relikty te połączono nowoczesną współczesną architekturą. Została odbudowana również gotycka wieża.
Odwiedziliśmy kościół p.w. Oczyszczenia Najświętszej Marii Panny – Matki Bożej Gromnicznej. Został wybudowany w XIII w. jako skromna, kamienna, jednonawowa budowla. Wielokrotne rozbudowy spowodowały, że dzisiaj jest trzynawowy. Główna nawa jest w stylu gotyckim. Nawy i prezbiterium przykryte są sklepieniem krzyżowym, kaplice krzyżowo – żebrowym, a zakrystia sieciowym. Ołtarz główny pochodzi z XVIII w.
Jadąc do Zielonej Góry zatrzymaliśmy się w Nowej Soli, mieście nad Odrą, które prawa miejskie otrzymała dopiero w 1743 r. Od początku związana była z przemysłem oczyszczania soli. Okres solny skończył się, kiedy po wojnie trzydziestoletniej zamknięto warzelnię. Obejrzeliśmy most nad kanałem portowym – jest unikalnym w skali Polski i Europy mostem ruchomym z podnoszonym przęsłem. Most oddano do użytku w 1927 r., w czasie wojny został zniszczony, dopiero w 1993 r. dokonano kapitalnego remontu konstrukcji i mechanizmu podnoszenia mostu.
Zielona Góra – miasto położone nad Odrą – miejscowość historycznie i kulturowo jest częścią Dolnego Śląska, leżąc na jego północnym skraju. Została założona przez przybyszów z zachodniej Europy, głównie Flandrii i Niemiec. Prawa miejskie otrzymała w 1323 r. Od XIII w. przeszła w ręce czeskie, potem niemieckie. Nigdy nie wchodziła w skład historycznej krainy ziemi lubuskiej.
Najstarszym zachowanym zabytkiem jest Katedra p.w. św. Jadwigi. Pierwszą świątynię postawiono w tym miejscu już w 1272 r. Na przełomie XIV i XV w. powstała trójnawowa budowla halowa na planie prostokąta z ostrołukowymi, wysokimi oknami i drzwiami. Gotycki kościół nie posiadał wieży. W następnych stuleciach świątynię wielokrotnie przebudowywano, ostateczny kształt nadano jej w 1832 r. Klasycystyczna wieża i niski, rozczłonkowany dach oraz zmieniony korpus okien zatarły częściowo gotycki charakter kościoła. Wewnątrz przetrwały gotyckie arkady między nawowe, łuk tęczy i sklepienia bocznych naw. Do najważniejszych zabytków należą rzeźby św. Jadwigi i św. Anny Samotrzeć, XVI-wieczny rysunek przedstawiający świątynię Grobu Bożego w Jerozolimie, drewniany chór z 1672 r, neogotycka XIX-w. ambona oraz liczne płyty nagrobne. Wystrój świątyni uzupełnia ozdobna kompozycja barokowego prospektu z zamontowanymi w 1912 r. organami pneumatycznymi. XX-wieczne elementy wyposażenia to witraże, nawiązujące stylem do gotyku i ołtarz główny – tryptyk przedstawiający Tajemnice Różańca Św. Przed kościołem stoi barokowa figura św. Jana Nepomucena. W 1992 r. kościół został podniesiony do godności konkatedry.
Stare miasto zachowało XIII-wieczny układ przestrzenny, z centralnie wytyczonym rynkiem na planie prostokąta (60 x 160 m), z którego odchodziło sześć uliczek. Rynek to głównie zabudowa mieszkalna, w większości to XIX-w. kamienice, których wystrój zewnętrzny pozwala wyróżnić różne style architektoniczne, od eklektycznego, modernistycznego po neorenesansowy. Pośrodku rynku znajduje się Ratusz, zbudowany w XVI w, kilkakrotnie przebudowywany. Wysmukłą wieżę z XVI w. przebudowana w XX w. nakrywa barokowy hełm. Ratusz i Stary Rynek stanowią centralny punkt miasta. Rynek przez stulecia był głównym placem handlowym, przez który przebiegał główny trakt komunikacyjny.
Z ciekawością oglądaliśmy palmiarnię, powstałą w 1961 r., położoną na szczycie Winnego Wzgórza. Składa się z oszklonego pawilonu i domku winiarza. Otoczona jest tzw. Parkiem Winnym porośniętym winoroślami, który nawiązuje do dawnych, rozległych plantacji, pokrywających wszystkie stoki podmiejskie. W palmiarni rosną egzotyczne rośliny, unikatem na skalę europejską jest największa palma daktylowa. Wśród tropikalnej roślinności mieści się restauracja.
Spacerując po mieście doszliśmy do Muzeum Ziemi Lubuskiej, prezentującego zbiory związane z regionem. Powstało w 1922 r. jako niemieckie muzeum regionalne. Ekspozycje muzeum to: Muzeum Wina, Muzeum Dawnych Tortur i Muzeum Zielonej Góry.
„Winiarstwo” to zabytki o tematyce winiarskiej z zakresu sztuki i rzemiosła artystycznego m. in. zespół XVIII i XIX w. urządzeń do produkcji wina, szkło artystyczne i użytkowe od XVIII do XX w., w tym zbiór XVIII w. pucharków polskich, kolekcja ekslibrisów o tematyce winiarskiej, a także współczesne malarstwo tematyczne związane z winiarską tradycją regionu.
„Ekspozycja Zielonej Góry” to historia miasta i regionu, znajdują się na niej zbiory kartograficzne, pieczęcie miejskie od XVII do XX w., kolekcja zielonogórskich pocztówek, dokumenty historii najnowszej regionu, kolekcja sztandarów, monety, banknoty polskie, medale z terenu Środkowego Nadodrza.
„Muzeum Dawnych Tortur” jest największą w Polsce wystawą ukazującą stosowanie prawa karnego, systemu wymierzania kar oraz metod tortur w średniowieczu i czasach nowożytnych. W piwnicach muzeum prezentowane są eksponaty związane z dawnym sądownictwem na obszarze Dolnego Śląska, Brandenburgii i Zielonej Góry. Pokazano tu wiele narzędzi do torturowania np. hiszpański osioł, kołyska Judasza, fotele czarownic, stół do rozciągania, dyby, drewniane topory itp.
Późnym popołudniem wstąpiliśmy do muzeum etnograficznego – skansenu w Ochli. Na obszarze 13 ha zgromadzono i objęto ochroną 51 zabytkowych obiektów architektury wiejskiej, wśród nich dwa unikatowe: wieża winiarska z XVII w. z Budachowa i najstarszy w Polsce drewniany obiekt mieszkalny z Potrzebowa, datowany na 1675 r. W zabudowie „skansenowskiej wsi” wykorzystano zastany układ dróg, pól, lasów i wód. Prezentowane są różne typy architektury ludowej z czterech sąsiadujących ze sobą regionów etnograficznych: zachodniej Wielkopolski, Dolnego Śląska, wschodnich Łużyc i obszaru środkowo-lubuskiego.
Wnętrza mieszkań i obiektów gospodarczych prezentują tradycyjną kulturę materialną mieszkającej tu ludności. Znaczną część zbiorów stanowią dawne sprzęty rolnicze, meble, tradycyjne tkaniny i ubiory ludowe. Są to wyroby rękodzielnicze. Unikalnym obiektem, nierozerwalnie związanym z regionem jest wieża winiarska. Ściany budynku mają konstrukcję szachulcowo – ryglową wypełnioną cegłą tzw. „pruski mur”. Wieża jest piętrowa, obudowana galeryjką, która wspiera się na czterech pionowych słupach. Sprzęty służące do produkcji wina znajdują się w dolnej części budynku. Szczególnie interesująca jest drewniana prasa śrubowa z 1830 r., beczki z datowanymi szpuntami i koryto winiarskie z 1796 r. Na terenie muzeum prowadzone są prace rolne – uprawa winorośli, ziemniaków, lnu, zbóż i wikliny, hodowla owiec i koni.
Następnego dnia z rana pojechaliśmy do Łęknicy, gdzie spacerowaliśmy po Parku Mużakowskim. Park Mużakowski jest parkiem krajobrazowym z I-połowy XIX w. Leży nad Nysą Łużycką, po obu stronach granicy. Założył go na obszarze ponad 700 ha książę Herman von Piicller – Muskau w 1815 r. Położony w naturalnej, malowniczej dolinie Nysy Łużyckiej na odcinku przełomu rzeki przez formacje geologiczne moreny czołowej, zwanej Łukiem Mużakowskim. Naturalne walory ukształtowania terenu, dolina rozszerza się nawet do 1,5 km i wznoszące się po obu stronach rzeki terasy o wysokości względnej nawet do 60 m, stały się podstawą do założenia parku. Dla podkreślenia malowniczej scenerii przekopano sztuczną odnogę rzeki. Na krawędziach tarasów urządzono punkty widokowe.
Spacerowaliśmy po parku trasami po malowniczo wijących się ścieżkach, byliśmy na punktach widokowych, np. stojąc na Wzgórzu Hilki rozciąga się panorama na rzekę i Łąkę Zamkową z Nowym i Starym Zamkiem. Wędrując dalej napotkaliśmy odrestaurowany Most Książęcy z ażurową balustradą z piaskowca. Przez Nysę przeszliśmy Mostem Podwójnym, na którym znajduje się przejście graniczne Łęknica – Bad Muskau, przeznaczone dla spacerowiczów.
Po II Wojnie Światowej granica polsko – niemiecka podzieliła park, część zachodnia z zamkiem (206 ha) leży po stronie niemieckiej, na terenie miasta Bad Muskau, część wschodnia (522 ha) po stronie polskiej w Łęknicy. Polska część parku traktowana jest jako teren leśny, mocno zdziczała. Niemiecka część przetrwała w lepszym stanie. Wokół starego i nowego zamku oraz oranżerii zachwycają świetnie utrzymane ogrody, oczka wodne, egzotyczna roślinność. W 2004 r. Park został wpisany na listę UNESCO.
W powrotnej drodze zatrzymaliśmy się za Trzebielem. Na niewielkim wzgórzu, w lesie tzw. Wzgórzem Wisielców znajdują się fragmenty średniowiecznej szubienicy z XVI w. Są to resztki muru z kamienia polnego i cegły, z rosnącą pośrodku bardzo rozgałęzioną starą lipą. Stanowi to zabytek średniowiecznego sądownictwa.
Już na terenie Żagania zwiedziliśmy Stalag Luft III. Na terenie Żagania i okolic w czasie II Wojny Światowej istniał kompleks obozów jenieckich. Stalag III to niemiecki obóz jeniecki, przeznaczony dla zatrzymanych lotników sił alianckich. Zlokalizowanie obozu w słabo zaludnionym terenie miało za zadanie zniechęcenie do podjęcia prób ucieczki. Piaszczysta gleba, wysokie podwójne ogrodzenie z drutu kolczastego, pozostawienie pustej przestrzeni pod barakami miało uniemożliwić budowę tunelu. Jednak przygotowywano się do ucieczki. W nocy 24/25 marca 1944 r. z tunelu zdążyło skorzystać 80 lotników, zanim wartownicy zauważyli uciekinierów. Ucieczka w pełni powiodła się tylko 3 lotnikom. Pozostali wcześniej czy później zostali schwytani i na specjalny rozkaz Hitlera rozstrzelani. Urny z prochami wróciły do Żagania i zostały pochowane w specjalnym grobowcu, zbudowanym przez jeńców – Mauzoleum.
Pod wieczór podziwialiśmy widoki z wieży kościoła po ewangelickiego. Pierwotny kościół ewangelicki został zbudowany w 1709 r. Wzniesiony na jego miejscu w II połowie XIX w. murowany kościół, zwany Kościołem Łaski, uległ rozbiórce w 1966 r. Do dzisiejszych czasów przetrwała 84 m ceglana wieża, zwieńczona żeliwną, ażurową iglicą. W krypcie pod wieżą, miejsce spoczynku znaleźli protestanccy członkowie rodziny książęcej. W trakcie remontu w 2004 r. wieża została adaptowana na wieżę widokową.
Ostatniego dnia wycieczki zatrzymaliśmy się w Szprotawie. Gród założony nad Bobrem, na skrzyżowaniu szlaków komunikacyjnych, co sprzyjało szybkiemu rozwojowi. Przywilej lokacyjny Szprotawa otrzymała ok. 1260 r. Iława lub Iłowa – dzisiejsza dzielnica Szprotawy, była miejscem spotkania cesarza niemieckiego Ottona III, zdążającego do grobu św. Wojciecha w Gnieźnie z Bolesławem Chrobrym.
Do zabytków miasta należy Ratusz – obecnie zachowane, najstarsze fragmenty pochodzą z XIV w. Ratusz posiada dwie wieże, wschodnia jest krzywa i jej krzywizna zwiększa się, została zbudowana w latach 1536 –1587. Wieżę zachodnią dobudowano w XVII w. Na najwyższym punkcie centrum miasta położony jest kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 1260 r. Kościół gotycki – pierwotnie jednonawowy, rozbudowany w latach 1416 – 1424 do trójnawowego. Uwagę zwraca charakterystyczny, bogato zdobiony fronton. Po lewej stronie od głównego wejścia widać stary, zamurowany portal, służący do XVII w. Obecny wystrój wnętrza to barok i rokoko.
W drodze powrotnej wstąpiliśmy do wsi Piotrowice, aby zobaczyć Dąb Chrobry – dąb szypułkowy, jeden z najstarszych w Polsce. Nazwa drzewa związana jest z legendą, według której pod dębem miał się spotkać cesarz Otton III z Bolesławem Chrobrym. Rośnie w pobliżu rezerwatu przyrody „Buczyna Szprotawska” w Borach Dolnośląskich. Za pomnik przyrody uznano go w 1967 r. Jego wiek ocenia się na ok. 750 lat. Chrobry ma silnie rozwiniętą koronę i grube konary, przechodzące w gałęzie o bujnym ulistnieniu. Pień i niektóre konary są w środku puste. Rozpiętość korony wynosi ok. 16 m, wysokość 28 m, a obwód pnia 9,92 m. Żołędzie dębu zostały poświęcone przez papieża Jana Pawła II w 2004 r. w czasie pielgrzymki leśników do Watykanu.
Ostatnim miastem był Chojnów, położony nad rzeką Skorą. Prawa miejskie otrzymał w 1333 r. Był wielokrotnie niszczony w czasie najazdów husyckich, wojny trzydziestoletniej i wojen napoleońskich. Do zabytków należy m.in. Zamek Piastowski zbudowany w II połowie XIII w., wielokrotnie przebudowywany, obecnie siedziba Muzeum Regionalnego; kościół p.w. św. Piotra i Pawła („Duży Kościół”) zbudowany w XIV w.; kościół p.w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny („Mały Kościół”) zbudowany w latach 1909 – 1911 w stylu neoromańskiej bazyliki oraz baszta Tkaczy. Baszta Tkaczy zbudowana została ok. 1400 r., niegdyś część umocnień miejskich, pierwszy raz wzmiankowana była w 1572 r. Budowla gotycka, wzniesiona z cegły na rzucie kwadratu, do attykowego zwieńczenia liczy ok. 15 m. Renesansową attykę otrzymała w połowie XVI w. Z chwilą zaprzestania funkcji obronnych została w XVII w. przeznaczona na więzienie miejskie.
Wycieczka była bardzo udana, zobaczyliśmy dużo ciekawych miejsc o różnorodnej tematyce. Dziękujemy Panu przewodnikowi za przekazanie dużej ilości wiedzy i wykazanie ogromnej cierpliwości do wszystkich uczestników wycieczki.