Vannucci Piante เป็นหนึ่งในโรงเรือนต้นไม้ที่ใหญ่ที่สุดและสำคัญที่สุดแห่งหนึ่งในยุโรป ก่อตั้งขึ้นในปี 1938 บนพื้นที่น้อยกว่าหนึ่งเฮกแตร์ ปัจจุบันโรงเรือนแห่งนี้ได้กลายเป็นบริษัทระดับโลกที่ผลิตพืชพันธุ์กว่า 3000 สายพันธุ์ รวมพื้นที่ทั้งหมด 590 เฮกแตร์ มีลูกค้ากระจายอยู่ในหลายประเทศทั่วโลก การเข้าชมโรงเรือนครั้งนี้ผู้เขียนได้มีโอกาสไปที่โรงเรือนหลักและโรงเรือนทดลองแห่งใหม่
เราได้เห็นการดูแลและจัดการต้นไม้ซึ่งเป็นการเพาะปลูกอย่างเป็นระบบและมีมาตรฐาน มีการควบคุมการใช้น้ำและสารเคมี ต้นไม้จะปลูกในกระถางขนาดที่เหมาะสมกับต้นไม้นั้นๆ มีการดูแลทรงพุ่มของต้นไม้ ต้นไม้สวนใหญ่ของที่นี่ขายเพื่อไปเป็นไม้ประทับตกแต่งสถานที่ จากการสังเกตจะเห็นว่าการให้น้ำจะใช้ระบบที่มี sensor ตรวจวัดความชื้นในดิน และให้น้ำโดยตรงไปที่กระถางของต้นไม้เลย ไม่ได้ใช้สปิงเกิล ซึ่งทำให้ควบคุมปริมาณการใช้น้ำได้เป็นอย่างดี ลดการใช้น้ำไปยังบริเวณที่ไม่มีต้นไม้ นอกจากนี้ทางบริษัทได้วางแผนโรงเรือนกรณีน้ำท่วม คือ จะมีบ่อน้ำไว้สำหรับรองรับน้ำเมื่อมีน้ำมาก และใช้เก็บน้ำเพื่อเข้าสู่ระบบรดน้ำต้นไม้ นอกจากนี้วัสดุที่ใช้ในการปลูกก็มีการคัดสรรมาแล้วให้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมและต้นไม้เองโดยมีเศษไม้ วู๊ดชิพเป็นส่วนสำคัญ ไม้แต่ละชนิดที่นำมาทำวู๊ดชิพมีคุณสมบัติแตกต่างกัน บางชนิดไม้มีคุณสมบัติในการควบคุมวัชพืช อุ้มน้ำ หรือหยืดหยุ่นตามสภาพอากาศได้ ซึ่งทางบริษัทผลิตวู๊ดชิพเอง
ต้นไม้ทั้งหมดปลูกในกระถางตั้งแต่แรก เพราะทางบริษัทให้ข้อมูลว่าคุณภาพและอัตราการรอดตายเมื่อมีการเคลื่อนย้ายดีกว่าไม้รากเปลือยและไม้ล้อม
การเคลื่อนย้ายต้นไม้ การขนส่ง หรือระบบโลจิสติกส์ก็มีความสำคัญไม่น้อยไปกว่าการปลูกต้นไม้ ทางบริษัทมีเครื่องจักรกลมาช่วยในการจัดการขนส่ง รถโฟล์คลิฟท์เป็นเครื่องมือที่ช่วยงานได้เยอะทั้งขนย้ายต้นไม้ในแปลง รวมถึงการขนส่งไม้ขึ้นรถบรรทุก โดยไม่จำเป็นต้องใช้รถเครนขนาดใหญ่แต่ใช้เทคนิคทำพื้นลาดให้รถบรรทุกวิ่งลงไปอยู่ในตำแหน่งที่ต่ำกว่ารถโฟล์คลิฟท์ รถโฟล์คลิฟท์ก็สามารถยกไม้ขึ้นรถบรรทุกได้สะดวก
ธุรกิจการปลูกและขายต้นไม้ หากมองให้รอบด้านจะเห็นว่าไม่ได้ง่ายเลย แต่ก็ไม่ยากเพราะมีตัวอย่างให้เห็นแล้ว ทั้งนี้ผู้ประกอบการที่สนใจจะต้องพิจารณาหลายเรื่อง เช่น
1 ระบบน้ำ บ่อน้ำ ระบบป้องกันน้ำท่วม
2 กระถาง
3 วัสดุสำหรับปลูก
4 ระบบโลจิสติกส์
5 เครื่องจักรกล เครื่องทุ่นแรง เป็นต้น
เป็นครั้งแรกที่เรามีโอกาสได้ไปดูงานโรงเรือนขนาดใหญ่เช่นนี้ จึงขอนำมาเล่าสู่กันอ่านพร้อมภาพประกอบ หวังว่าจะเป็นประโยชน์กับผู้ที่สนใจ ซึ่งจะมีส่วนช่วยให้มีการปลูกต้นไม้ที่มีคุณภาพเพิ่มขึ้น
ผู้เขียน: ผศ.ดร.ลัดดาวรรณ เหรียญตระกูล ภาควิชาวิศวกรรมป่าไม้ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (11 October 2023)