สีเขียว คือ สีที่คนส่วนใหญ่นึกถึงเมื่อคิดถึงป่าไม้ สีเขียวเป็นสีของใบไม้ ป่าที่ไม่ผลัดใบและมีความอุดมสมบูรณ์จะมีใบไม้สีเขียวตลอดทั้งปี แต่ป่าบางประเภท เช่น ป่าเต็งรัง ไม่ได้มีสีเขียวตลอดทั้งปี ในช่วงฤดูแล้งป่าเต็งรังจะทิ้งใบจนหมดต้นเพื่อลดการคายน้ำ เช่นเดียวกันกับไม้สนบางชนิดในต่างประเทศ ที่จะทิ้งใบเพื่อลดการคายน้ำก่อนเข้าฤดูหนาว ซึ่งใบไม้ของต้นไม้บางชนิดจะเกิดการเปลี่ยนแปลงก่อนร่วงหล่นคือเปลี่ยนใบสีเขียวไปเป็นใบสีเหลือง ส้ม หรือแดง
สำหรับผู้ปฏิบัติงานในป่า สีของป่าที่เข้าไปปฏิบัติภารกิจเป็นสิ่งหนึ่งที่ต้องพิจารณา ซึ่งหลายหน่วยงานได้ทำอยู่แล้ว
หากแบ่งป่าไม้เป็น 2 ประเภท คือ ป่าอนุรักษ์ และป่าเศรษฐกิจ ลักษณะงานของเจ้าหน้าที่ในป่าทั้งสองประเภทจะแตกต่างกัน ซึ่งชุดหรือเครื่องแบบของเจ้าหน้าที่ก็แตกต่างด้วยเช่นเดียวกัน
งานอนุรักษ์ ภาพที่เห็นบ่อยๆ ตามสื่อต่างๆ คืองานลาดตระเวนที่เจ้าหน้าที่จะสวมเครื่องแบบลายพรางเพื่อความกลมกลืนในการปฏิบัติงานในพื้นที่ป่าไม้ โทนสีจะเป็นสีเขียว น้ำตาล ดำ แต่ในงานป้องกันและควบคุมไฟป่าสีเสื้อจะเป็นสีแดงซึ่งจะทำให้มองเห็นได้ง่ายและช่วยเพิ่มความปลอดภัยให้เจ้าหน้าที่ควบคุมไฟป่า
งานทำไม้ เป็นงานที่ค่อนข้างอันตรายเพราะมีการล้มต้นไม้และเคลื่อนย้ายท่อนไม้ มีเครื่องจักรกลเข้ามาเกี่ยวข้องเกือบทุกขั้นตอน งานทำไม้จึงแตกต่างจากงานอนุรักษ์ ผู้ปฏิบัติงานทำไม้จะต้องทำให้ผู้อื่นมองเห็น (visibility)
เครื่องแบบของพนักงานทำไม้จึงต้องการความ'โดดเด่น'จากสภาพพื้นที่ป่าไม้หรือพื้นหลัง (background) เพื่อให้เห็นเด่นชัดว่ามีคนอยู่บริเวณไหนบ้าง ช่วยเพิ่มความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน โดยทั่วไปคนทำไม้จะสวมใส่เสื้อเวส (vest) ใช้โทนสีเหลือง ส้ม หรือแดง สีสะท้อนแสง หรือมีแถบเรืองแสงที่เสื้อผ้า ในบางครั้งสภาพป่าที่มีการทำไม้อาจเป็นป่าในช่วงที่ต้นไม้กำลังจะผลัดใบ เช่น ป่าสน และสวนยางพารา เป็นต้น สีเสื้อผ้าที่ใช้อาจไม่ใช่โทนสีเหลือง-ส้มเสมอไป เพราะจะเป็นโทนสีเดียวกับป่าในขณะนั้น ดังนั้นงานทำไม้อาจมีหลักจำง่ายๆ ในการเลือกใช้สีเครื่องแต่งกาย คือ
สะดุดตา (contrast) สีแตกต่างจากสภาพพื้นที่ และ
สร้างการจดจำ (recognition) ในหมู่ผู้ปฏิบัติงานด้วยกัน
เรื่องสีเครื่องแต่งกายของงานทำไม้ในต่างประเทศได้กำหนดมาตรฐานและเกณฑ์การเลือกใช้ไว้อย่างชัดเจน สำหรับในเมืองไทยยังไม่มีมาตรฐานนี้สำหรับงานทำไม้ แต่หลายหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ให้ความสำคัญกับความปลอดภัยของพนักงานทำไม้มากขึ้นจึงเห็นคนทำไม้สวมใส่เสื้อผ้าที่มีสีชัดเจน
นอกจากนี้สีของเครื่องจักรกลในการทำไม้ก็จะเด่นสะดุดตาเพื่อสร้างความปลอดภัยให้กับผู้ร่วมงานเช่นเดียวกัน
ความกลมกลืนและความแตกต่างของสีเสื้อผ้าในการทำงานด้านป่าไม้ มีความสำคัญมากกว่าความสวยงาม ผู้ปฏิบัติหรือหัวหน้าหน่วยงานควรให้ความใส่ใจในการออกแบบและเลือกใช้ให้เหมาะสมกับงาน.
#Forest #Color #HiVisSafety #HighVisibilitySafetyApparel #HVSA #ContrastForDetection
#RecognitionForConspicuity
#ForestLab
References
1 https://www.thinknsa.com/.../high-visibility-safety...
2 https://safetyhubs.com/2021/05/hvsa/
3 https://www.ccohs.ca/.../prevention/ppe/high_visibility.html
ขอบคุณภาพจาก #อุทยานแห่งชาติเขาปู่เขาย่า
ผู้เขียน: อ.ดร.ลัดดาวรรณ เหรียญตระกูล ภาควิชาวิศวกรรมป่าไม้ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (2565)