ไม้สัก (Tectona grandis) เป็นไม้เศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศไทย ด้วยคุณสมบัติที่โดดเด่น ทั้งความแข็งแรง ทนทาน และลวดลายที่สวยงาม จึงเป็นที่ต้องการทั้งในประเทศและต่างประเทศ การประเมินปริมาตรไม้ที่สามารถขายได้ (merchantable volume) อย่างแม่นยำจึงเป็นขั้นตอนสำคัญก่อนการตัดไม้ เพื่อคำนวณมูลค่าทางเศรษฐกิจได้อย่างถูกต้อง
วิธีที่แม่นยำที่สุดในการวัดปริมาตรไม้คือการตัดล้มต้นไม้และวัดโดยตรง ซึ่งทำให้เกิดการทำลายทรัพยากรธรรมชาติและมีค่าใช้จ่ายสูง โดยการศึกษานี้ได้ทดลองใช้เทคโนโลยี เครื่องสแกนเลเซอร์ภาคพื้นดิน (Terrestrial Laser Scanner: TLS) เพื่อวัดปริมาตรไม้สัก โดยไม่ต้องตัดต้นไม้ ซึ่งทำให้สามารถสร้าง แบบจำลองสามมิติของต้นไม้ ที่มีความละเอียดสูง และประเมินปริมาตรได้อย่างแม่นยำ
การศึกษานี้ดำเนินการในสวนป่าแม่จาง อำเภอแม่เมาะ จังหวัดลำปาง โดยใช้แปลงทดลองขนาด 40×40 เมตร จำนวน 12 แปลง และแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มอายุไม้สัก คือ 18 ปี และ 39 ปี
ผลการศึกษาพบว่า ปริมาตรไม้ที่ได้จาก TLS มีความแม่นยำสูง ใกล้เคียงกับวิธีการตัดไม้จริง (ค่าคลาดเคลื่อนเฉลี่ยต่ำมาก 0.02 - 0.03 ลูกบาศก์เมตร) สามารถนำข้อมูลปริมาตรมาสร้างสมการและตารางปริมาตรไม้ได้ โดยใช้เพียงข้อมูล "ขนาดลำต้น" และ "ความสูงที่ใช้เป็นสินค้าได้" สมการที่ได้มีความแม่นยำสูงมาก (ค่า R² = 0.988) และค่า MAPE อยู่ในระดับที่ยอมรับได้ (11.01%)
ประโยชน์ที่ได้รับจากการศึกษานี้ คือ
ลดความจำเป็นในการโค่นต้นไม้
ประหยัดเวลาและต้นทุน
สนับสนุนการจัดการป่าไม้อย่างยั่งยืน
ใช้ได้ทั้งในระดับสวนป่าและอุตสาหกรรมไม้
เทคโนโลยี TLS เป็นเครื่องมือที่มีศักยภาพสูงในการประเมินปริมาตรไม้โดยไม่ทำลายต้นไม้ เป็นทางเลือกที่เหมาะสมกับการบริหารจัดการทรัพยากรป่าไม้อย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืนในอนาคต
คลิก Link เพื่อ download เรื่องเต็ม
Watcharin Sangsing, Laddawan Rianthakool, Chakrit Na Takuathung, Jirawat Yingdee, Sitthichai Songbut. 2025. Utilizing Terrestrial Laser Scanning for Estimating Commercial Teak Volume: A Case Study of Mae Chang Forest Plantation, Mae Mo District, Lampang Province. Thai Forest Ecological Research Journal. 9 (1). 1-18. https://doi.org/10.34044/tferj.2025.9.1.6085
#TLS #Forest #Teak #Lidar #เทคโนโลยี
ผู้เขียน : ผศ.ดร.ลัดดาวรรณ เหรียญตระกูล ภาควิชาวิศวกรรมป่าไม้ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (24 April 2025)