Search this site
Embedded Files
Forest Lab
  • Home
  • บทความ
    • การทำไม้ไทยในอดีตช่วงปลายยุคสัมปทานป่าไม้ และช่วงต้นของการปิดป่าสัมปทาน
    • กางเกงป้องกันเลื่อยยนต์
    • การจำแนกพรรณไม้ด้วยภาพถ่ายใบไม้
    • เครื่องปลูกยูคาลิปตัส
    • เทคโนโลยีป่าไม้ ณ สาธารณรัฐเช็ก
    • พิพิธภัณฑ์ป่าไม้
    • Cellphone signal
    • การลดการปลดปล่อยคาร์บอนจากเครื่องจักรกลในทางป่าไม้
    • สีของป่า ความสำคัญของผู้ปฏิบัติ
    • จุดรวมพลในอุทยานแห่งชาติ
    • โรงเรือนต้นไม้ขนาดใหญ่ในอิตาลี
    • AUSTROFOMA 2023
    • Nontri 3D
    • CO2 Timber transportation
    • "ป่า" ในภาษาต่างๆ
    • SLAM LiDAR เทคโนโลยีแผนที่เพื่อการสำรวจป่าไม้
  • การทำไม้
    • การทำไม้ คือ
    • การทำไม้ในยุคต่างๆ
    • การล้มไม้
    • การชักลากไม้
    • การล้มไม้ยางพารา
    • การยกไม้ หรือ การขึ้นไม้
    • การขนส่งไม้ด้วยการล่องแพ
    • การขนส่งไม้ด้วยรถสาลี่
    • การขนส่งไม้ด้วยระบบราง
    • การขนส่งไม้ด้วยรถจอหนัง
    • การรวมกองไม้
    • CTL
  • เครื่องจักรกลป่าไม้
    • บทนำ
    • เครื่องจักรกลป่าไม้ คือ อะไร
    • Skidder
    • Harvester
    • Feller buncher
    • เครื่องมือลิดกิ่งต้นไม้
  • เทคโนโลยีในงานป่าไม้
    • GIS สำหรับงานด้านวิศวกรรมป่าไม้
    • แผนที่ออนไลน์
    • LINE Chatbot
    • GNSS ในงานป่าไม้
    • NCAPS
    • Harvest drone
    • DeLeaves
    • TLS Teak
    • Google apps
    • การเรียนรู้ป่าไม้รูปแบบใหม่ด้วยเทคโนโลยี VR
    • การใช้เทคโนโลยีเลเซอร์ภาคพื้นดินเพื่อประเมินปริมาตรไม้สักอย่างแม่นยำ
    • LiDAR แบบภาคพื้นดิน กับการวัดความโตต้นยูคาลิปตัส
  • LiDAR ในงานป่าไม้
    • LiDAR in Forestry
    • ข้อมูล 2D และข้อมูล 3D
    • CloudCompare
    • CloudCompare Segment
  • About us
Forest Lab

https://www.facebook.com/ForestLab.th

การขนส่งไม้ด้วยรถจอหนัง

การขนส่งไม้สัก ออกจากสวนป่าไปยังหมอนไม้ถาวรภายนอกป่ามีหลายวิธีขึ้นอยู่กับเครื่องจักรกลที่มีที่สวนป่านั้นๆ โดยทั่วไปสวนป่าสักภายในการดูแลขององค์การอุตสาหกรรมป่าไม้นิยมชักลากไม้ออกจากบริเวณตอ หรือเรียกกว่าชักลากถอนตอ เคลื่อนย้ายไม้ซุงออกไปยังริมถนนป่าไม้หรือจุดรวมกองไม้ชั่วคราวก่อน อาจใช้ช้าง รถแทรกเตอร์ หรือรถสกิดเดอร์ในการเคลื่อนย้ายขั้นตอนนี้ ไม้ซุงที่มากองรวมไว้ที่ริมถนนป่าไม้หรือจุดรวมกองไม้ชั่วคราวจะถูกเคลื่อนย้ายอีกครั้งด้วยรถจอหนัง หรือรถบรรทุกเพื่อขนส่งไม้ซุงไปยังหมอนไม้ถาวรภายนอกป่าอีกทอดหนึ่ง

การขนส่งไม้สักด้วยรถจอหนังส่วนใหญ่เป็นการขนส่งไม้ระยะที่หนึ่ง (Primary transportation) หรือการขนส่งไม้ระยะสั้น (Short distance transportation) รถจอหนังจะวิ่งทั้งถนนป่าไม้ และอาจวิ่งบนถนนทางหลวงเพื่อขนส่งไม้สักออกจากป่าไปยังหมอนไม้ถาวรภายนอกป่า บางครั้งรถจอหนังใช้ขนส่งไม้สักภายหลังการประมูลซื้อขายแล้วจากหมอนไม้ถาวรไปยังโรงงานแปรรูปไม้ด้วยซึ่งเป็นการขนส่งระยะที่สอง (Secondary transportation) หรือการขนส่งระยะไกล (Long distance transportation)

รถจอหนัง หรือ รถจอ ภาษาอังกฤษเรียกว่า self-loading truck หรือ frame truck เป็นรถที่ใช้ในการขนส่งไม้ซึ่งดัดแปลงมาจากรถบรรทุก ลักษณะเฉพาะของรถจอหนังคือมีโครงที่ส่วนบรรทุกเป็นแบบโปร่งทำจากไม้เนื้อแข็ง ปัจจุบันพบว่ามีการนำเหล็กมาใช้ทำโครงด้วย โครงด้านข้างวางเฉียงตามภาพประกอบ โครงด้านหลังเป็นกรอบที่ด้านบนจะยื่นออกจากตัวรถไปมากกว่าด้านล่างเพื่อทำหน้าที่คล้ายคานในการยกหัวไม้ขึ้นส่วนบรรทุกช่วยให้การนำไม้ขึ้นรถทำได้สะดวกมากขึ้น นอกจากนี้จุดเด่นที่สำคัญของรถจอหนังคือการนำไม้ขึ้น (self-loading) และลงรถได้ด้วยระบบรอกที่ติดตั้งกับรถจอหนัง

ระบบรอก หรือ วินซ์ (winch) ประกอบด้วยรอกขนาดใหญ่สองตัว ตัวหนึ่งติดตั้งที่โครงด้านในติดตัวรถ และอีกตัวหนึ่งติดที่โครงด้านท้าย รอกตัวท้ายนี้เป็นรอกที่สามารถเปิดได้ (open block pulley) เพื่อนำลวดสลิงเข้า-ออกได้ในขั้นตอนการขึ้นไม้

การขึ้นไม้ของรถจอหนัง (log loading) เริ่มจากนำลวดสลิงคล้องผ่านรอกทั้งสองตัว เจ้าหน้าที่ที่ปลายลวดสลิงจะดึงลวดสลิงไปมัดกองไม้ที่จะยกขึ้นรถจอหนัง ส่วนใหญ่จะมัดบริเวณโคนท่อน แล้วใช้ตะขอตัวซี (C hook) ในการยึดกองไม้ไว้ เจ้าหน้าที่อีกคนจะควบคุมระบบรอกให้ดึงกองไม้ขึ้นวางที่ท้ายรถ เมื่อกองไม้สามารถวางพาดบนท้ายรถได้แล้วเจ้าหน้าที่จะปลดลวดสลิงออกจากรอกตัวท้าย แล้วควบคุมระบบรอกให้ดึงกองไม้เข้าไปด้านในตัวรถอีกครั้งหนึ่ง เสร็จขั้นตอนการนำไม้ขึ้นรถหนึ่งกอง ซึ่งการขึ้นไม้จนเต็มความจุของส่วนบรรทุกอาจจะต้องขึ้นไม้หลายครั้งขึ้นอยู่กับขนาดของไม้ที่บรรทุก

การนำไม้ลงจากรถจอหนัง (log unloading) เมื่อรถจอหนังขนส่งไม้มาถึงปลายทางแล้ว เจ้าหน้าที่จะนำลวดสลิงคล้องผ่านรอกทั้งสองตัว แล้วมัดพันกองไม้ทั้งหมดที่บรรทุกมา ควบคุมระบบรอกให้ดึงลวดสลิง กองไม้จะเลื่อนมาด้านท้ายของรถ แล้วเจ้าหน้าที่จะขับรถจอหนังเดินหน้าเพื่อให้กองไม้ตกลงสู่พื้น เสร็จขั้นตอนการนำไม้ลงจากรถจอหนัง ซี่งกองไม้จะกระจัดกระจายอยู่ที่พื้นโดยรถแทรกเตอร์จะมาจัดเรียงกองไม้อีกครั้งหนึ่ง

กรขนส่งไม้ด้วยรถจอหนังจะใช้เจ้าหน้าที่ประมาณ 3-4 คน คือเป็นคนขับหนึ่งคน และเป็นคนท้ายรถจอหนังหรือผู้ช่วย 2-3 คน การทำงานโดยทั่วไปคือ รถจอหนังวิ่งรถเปล่าไปยังจุดรวมไม้ในแปลง หลังจากนั้นคนท้ายจะทำการขึ้นไม้ อาจจะขึ้นไม้หลายครั้งจนได้ปริมาณไม้เต็มส่วนที่บรรทุก โดยแต่ละครั้งจะขึ้นไม้จำนวน 1-5 ท่อน ขึ้นอยู่กับขนาดไม้และความยากง่ายในการมัดไม้ด้วย เมื่อขึ้นไม้เสร็จแล้วรถจอหนังจะวิ่งไปยังหมอนไม้ นำไม้ลงและอาจวิ่งกลับไปรับไม้ในป่าอีกรอบ ซึ่งการทำงานของรถจอหนังจะใช้เวลามากในแต่ละเที่ยว ดังนั้นในหนึ่งวันอาจจะทำงานได้เพียงหนึ่งถึงสามเที่ยวเท่านั้นซึ่งขึ้นอยู่กับระยะทางในการขนส่งด้วย

เวลาในการทำงานแต่ละเที่ยวขึ้นอยู่กับปริมาณไม้ที่บรรทุกและความยากง่ายของสภาพพื้นที่ จากผลการศึกษาในโครงการการศึกษาระบบการทำไม้และการขนส่งไม้ในสวนป่าสัก (ทุนอุดหนุนวิจัย มก.) รถจอหนังใช้เวลาในการขนส่งไม้สักต่อเที่ยวระหว่าง 36 นาที ถึง 1 ชั่วโมง 49 นาที โดยไม่รวมเวลาหยุดพักหรือเวลาที่ทำให้ล่าช้าอื่นๆ ซึ่งเวลาในการทำงานด้วยรถจอหนังครึ่งหนึ่งหมดไปกับการขึ้นไม้ รองลงมาเป็นเวลาในการวิ่งรถจอหนังไป-กลับจากป่าถึงหมอนไม้ แม้ว่ารถจอหนังจะสามารถขึ้นไม้ด้วยตัวเองได้ แต่การขึ้นไม้ด้วยวิธีเดิมทำให้การทำงานล่าช้าหากพัฒนาขั้นตอนนี้จะช่วยให้การขึ้นไม้ และขนส่งไม้ออกจากป่ารวดเร็วยิ่งขึ้น

https://www.facebook.com/media/set/?vanity=ForestLab.th&set=a.265839135162600

ผู้เขียน: อ.ดร.ลัดดาวรรณ เหรียญตระกูล ภาควิชาวิศวกรรมป่าไม้ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (2563)
Google Sites
Report abuse
Page details
Page updated
Google Sites
Report abuse