การลดการปลดปล่อยคาร์บอนจากเครื่องจักรกลในทางป่าไม้

สำหรับในการทำไม้นั้นเป็นกิจกรรมที่ต้องอาศัยเครื่องจักรกลเข้ามาช่วยเกือบทุกขั้นตอน ตั้งแต่การล้มไม้ ชักลากไม้ ตัดทอนไม้ และขนส่งไม้ เครื่องจักรกลที่ใช้ในงานป่าไม้ในประเทศไทยใช้พลังงานจากทั้งน้ำมันดีเซลและเบนซินเป็นหลักจึงเป็นที่มาของการปลดปล่อยคาร์บอนจากการทำไม้ เครื่องจักรกลในการทำไม้ยังขาดการดูแลให้เป็นไปตามมาตรฐานเทียบเท่าในต่างประเทศ เครื่องจักรกลบางส่วนยังเป็นเครื่องจักรกลรุ่นเก่าอายุการใช้งานมากกว่า 30 ปี ประสิทธิภาพการเผาไหม้ของเครื่องยนต์ยังเป็นเทคโนโลยีแบบเดิมที่ไม่ค่อยเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

RIL หรือ Reduced-impact logging เป็นแนวทางการลดผลกระทบจากการทำไม้ที่อาจเกิดขึ้นกับดิน สัตว์ป่า ต้นไม้ที่เหลืออยู่ในพื้นที่ เป็นต้น ซึ่งมีหลายแนวทางที่มีการศึกษา เช่น การพัฒนาเครื่องจักรกลที่เหมาะสม และการวางแผนการทำไม้ที่ดี เป็นต้น ส่วน RIL-C หรือ Reduced-impact logging for climate change mitigation เป็นการศึกษาการลดผลกระทบจากการทำไม้โดยเน้นเรื่องการบรรเทาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศหรือลดการปลดปล่อยคาร์บอนนั่นเอง ซึ่งสามารถทำได้หลายวิธี เช่น ปรับปรุงการล้มไม้และการทอนไม้ให้เหลือเศษเหลือให้น้อยที่สุด ควบคุมทิศทางการล้มไม้เพื่อลดความเสียหาย วางแผนเส้นทางชักลากไม้ การออกแบบถนนป่าไม้ที่ไม่กว้างเกินความจำเป็น จากการศึกษาของ Ellis et al. (2019) ได้ให้ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับเรื่องนี้ว่า การปรับปรุงขั้นตอนการทำไม้จะช่วยลดการปลดปล่อยคาร์บอนได้ถึง 44% ขณะที่ยังได้ผลผลิตไม้เท่าเดิม การปรับปรุงที่แนะนำคือการลดเศษเหลือจากการทำไม้ ถนนชักลากที่แคบลง และใช้เครื่องจักรกลขนาดเล็กในการชักลากไม้

การส่งเสริมการปลูกสร้างสวนป่าเศรษฐกิจจะช่วยเพิ่มการกักเก็บคาร์บอนให้มาอยู่ในรูปของเนื้อไม้ สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้อีกมากมาย และเพื่อให้สอดคล้องกันควรลดการปลดปล่อยคาร์บอนที่เกิดจากเครื่องจักรกลในการทำไม้ซึ่งจะช่วยให้บรรลุเป้าหมายความเป็นกลางทางคาร์บอนอย่างครบวงจร.

อ้างอิง Ellis et al., 2019. Reduced-impact logging for climate change mitigation (RIL-C) can halve selective logging emissions from tropical forests. Forest Ecology and Management. (438); 255-266p.

ผู้เขียน: อ.ดร.ลัดดาวรรณ เหรียญตระกูล ภาควิชาวิศวกรรมป่าไม้ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (2565)