Ho khan là ho như thế nào?

Ho nói chung và ho khan nói riêng là những phản xạ hết sức bình thường của cơ thể nhằm tống các bụi bẩn, dị vật hay đờm ra khỏi đường hô hấp. Tuy nhiên, đây cũng có thể là dấu hiệu của một số bệnh tiềm ẩn trong cơ thể, đặc biệt là khi tình trạng ho khan kéo dài. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu cụ thể hơn về hiện tượng này nhé.

Ho khan là gì?

Ho khan là tình trạng ho nhưng không kèm đờm hay dịch hô hấp (khác với ho ướt hay ho có đờm). Hiện tượng này thường xuất phát từ cảm giác ngứa ngáy, khó chịu ở cổ họng, khiến cho cho cơn ho thường không thể kiểm soát và có thể kéo dài. Cơn ho cũng có thể có nhiều mức độ, từ ho ít, ho nhiều đến ho rũ rượi. Tùy theo khoảng thời gian ho, người ta chia thành 2 dạng: ho khan cấp tính và ho khan mãn tính.

Triệu chứng của ho khan

Thông thường, các cơn ho khan sau một thời gian sẽ tự biến mất mà không cần can thiệp bằng cách uống thuốc hay chữa trị. Tuy nhiên, khi cơn ho đi kèm với một số triệu chứng nhất định và kéo dài thì người bệnh cần gặp bác sĩ để xem xét và chẩn đoán. Tùy vào từng nguyên nhân cụ thể, người bệnh có thể xuất hiện một số biểu hiện khác kèm theo như cảm giác tức ngực, khó thở, thở khò khè, khó nuốt, ợ nóng, khàn giọng. Đôi khi, cơn ho khan còn chuyển sang ho có đờm sau một khoảng thời gian nhất định.

Nguyên nhân ho khan

Theo các bác sĩ, nguyên nhân gây ra hiện tượng ho khan có thể xuất phát từ nhiều yếu tố, trong đó điển hình là do các bệnh liên quan đến hô hấp gây ra, ví dụ như bệnh ho gà, xẹp phổi, ung thư phổi, hen suyễn,.... Thêm vào đó, những tác nhân gây kích thích từ bên ngoài như ô nhiễm môi trường, tác dụng phụ của thuốc có thể khiến cho tình trạng ho khan nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, những bệnh nhân mắc chứng trào ngược dạ dày cũng dễ gặp phải triệu chứng này.

Nguyên nhân dị ứng

Các yếu tố gây dị ứng thường được xem là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến các cơn ho khan, đặc biệt là những cơn ho cấp tính. Những tác nhân này có thể đến từ các yếu tố môi trường (dị ứng thời tiết, phấn hoa, khói thuốc lá,...), thực phẩm, các loại thuốc hoặc kháng sinh. Chúng thường gây cảm giác ngứa ngáy ở cổ họng hoặc khoang miệng, khiến cho cổ họng bị kích thích, dẫn đến khó kiểm soát được các cơn ho. Tuy nhiên, các cơn ho do nhóm nguyên nhân này thường có thể tự khỏi được mà không cần đến việc chữa trị hay uống thuốc.

Thông thường, nếu tác nhân dị ứng đến từ yếu tố môi trường, các cơn ho khan thường sẽ kèm theo các triệu chứng điển hình như nghẹt mũi, hắt xì, mệt mỏi, chảy nước mắt và ngứa họng dài ngày. Còn nếu bị dị ứng do dùng thuốc và kháng sinh, bệnh nhân sẽ cảm thấy toàn thân ngứa ngáy, phát ban và buồn nôn. Đồng thời, cơ thể cũng bị tiêu chảy và tụt huyệt áp.

Ho khan do trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược dạ dày thực quản cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến các cơn ho khan, đặc biệt là hiện tượng ho khan mạn tính. Hiện tượng này đặc biệt xảy ra nhiều vào ban đêm, khi người bệnh nằm xuống khiến axit trong dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ợ nóng, ngứa họng và ho liên tục. Nếu người bệnh thường xuyên cảm thấy khó nuốt, nóng ở ngực, cổ họng, miệng có mùi và men răng bị mòn thì rất có thể họ đã bị trào ngược dạ dày đấy.

Ho khan do các bệnh viêm đường hô hấp trên và dưới

Hầu hết các bệnh liên quan đến viêm đường hô hấp như viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính hay dị ứng đường thở,... đều có thể dẫn đến hiện tượng ho khan. Đây là nhóm nguyên nhân tương đối phổ biến, song cần được chữa trị kịp thời và đúng cách. Bởi lẽ, nếu không nhanh chóng điều trị, khi chuyển sang giai đoạn muộn hơn, các bệnh này sẽ gây ra những biến chứng cực kỳ nguy hiểm. Các cơn ho khan lúc này có thể chuyển thành ho có đờm, ho kèm mủ, ho ra máu,... thậm chí đe dọa tính mạng của người bệnh.

Các cách chữa ho khan phổ biến

Tránh xa các tác nhân gây dị ứng

Tránh xa các tác nhân gây dị ứng là việc đầu tiên bạn nên làm khi cơ thể xuất hiện các cơn ho khan. Nếu bắt buộc phải tiếp xúc các tác nhân này, hãy trang bị đầy đủ các đồ bảo hộ để hạn chế thấp nhất sự ảnh hưởng của chúng. Ví dụ, khi đi ra ngoài cần đeo khẩu trang, tránh đến những nơi nhiều khói bụi và khói thuốc lá, không thử đồ ăn lạ có khả năng gây dị ứng... Đặc biệt, trong những ngày thời tiết thay đổi, hãy chú ý giữ ấm cơ thể và điều chỉnh độ ẩm không khí trong phòng ở mức phù hợp, không quá khô và cũng không quá ẩm ướt. Nếu đang dùng thuốc và phát hiện ra những triệu chứng lạ, hãy báo ngay với dược sĩ, bác sĩ để điều được đưa ra lời khuyên phù hợp.

Sử dụng các loại thuốc Tây

Sử dụng thuốc trị ho Tây có lẽ là cách làm được đa số mọi người nghĩ đến đầu tiên để có thể chấm dứt các cơn ho một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, bạn không nên tùy ý sử dụng chúng một cách tùy tiện bởi chúng có thể gây ra rất nhiều tác dụng phụ. Tốt nhất, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và kê đơn phù hợp. Các loại thuốc được chỉ định cho từng bệnh nhân có thể sẽ khác nhau, tùy thuộc vào nhóm nguyên nhân gây bệnh.

Cụ thể, với những trường hợp ho khan đơn thuần hoặc ho do dị ứng, các loại thuốc ho sẽ được bác sĩ chỉ định sử dụng đầu tiên để đem lại cảm giác dễ chịu cho người bệnh. Tuy nhiên, nếu các cơn ho xuất phát từ yếu tố bệnh lý, các loại thuốc được dùng sẽ nhằm mục đích chữa trị nguyên nhân đó trước. Ví dụ, thay vì sử dụng thuốc ho, các bác sĩ sẽ tập trung điều trị các tổn thương dạ dày thực quản để hạn chế trào ngược, từ đó chấm dứt các cơn ho.

Một số loại thuốc thường được sử dụng khi tình trạng ho kéo dài có thể kể đến như: thuốc kháng histamin và chống xung huyết (dùng cho bệnh nhân mắc hội chứng chảy dịch mũi sau); thuốc điều trị hen (dùng cho người bị hen suyễn, hen phế quản),... Trong trường hợp ho khan nghi do nhiễm trùng, một số loại kháng sinh sẽ được chỉ định sử dụng.

Sử dụng các bài thuốc dân gian tại nhà

Bên cạnh các loại thuốc Tây, các bài thuốc dân gian chữa ho tại nhà cũng là phương pháp được nhiều người lựa chọn. Trong đó, có thể kể đến một số loại bài thuốc và nguyên liệu điển hình như tỏi, gừng, mật ong, đường phèn, húng chanh, diếp cá,... Đây đều là những loại thảo dược hết sức quen thuộc, dễ tìm, vừa có tác dụng như một loại kháng sinh tự nhiên, vừa giúp bổ sung dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Trên thực tế, các bài thuốc dân gian này đều được đánh giá cao, bởi chúng vừa hiệu quả, vừa an toàn, lành tính, lại dễ thực hiện và dễ sử dụng.

Tuy nhiên, do tính chất dược lý của những loại thảo dược này thường tác dụng chậm nên người bệnh cần kiên trì thực hiện trong thời gian dài mới có thể thấy được hiệu quả. Thêm vào đó, những bài thuốc này thường chỉ được khuyến khích sử dụng trong những trường hợp bệnh nhẹ và những cơn ho khan không xuất phát từ nguyên nhân bệnh lý phức tạp.