Kryteria podziału strof

Kryteria klasyfikacji strof układają się od najbardziej zewnętrznych do najbardziej wewnętrznych i w tej kolejności zostaną one wyliczone.

  1. Pierwszym i najważniejszym kryterium podziału strof jest liczba wersów. Wyróżnia ona wszystkie strofy o określonej liczbie linijek w opozycji do form o innej ich ilości. Wyodrębnia ona grupę strof na przykład ośmiowersowych.
  2. Kryterium drugie to określenie, czy strofa jest rymowana, czy nierymowana. Przy tym bierze się pod uwagę tylko współbrzmienia regularne, systemowe, a nie przypadkowe.
  3. Kryterium trzecim jest układ rymów w strofie, który pozwala rozróżnić strofy rymowane o tej samej długości. W ten sposób rozróżnia się oktawę ababaabcc i oktostych aabbccdd.
  4. Dalszym kryterium jest rodzaj użytych rymów, to znaczy, to, czy są one żeńskie czy męskie. W ten sposób rozróżnia się strofy z rymem przeplatanym aż/bż/aż/bż od strof aż/bm/aż/bm.
  5. Kolejnym kryterium jest określenie wzajemnej relacji miedzy wersami, czyli stwierdzenie czy są one równoważne w ramach określonego systemu wersyfikacyjnego. To kryterium pozwala rozróżnić strofy równowersowe i różnowersowe, na przykład rozróżnić kanoniczną sekstynę 11a/11b/11a/11b/11c/11c od strofy Słowackiego 11a/11b/11a/5b/11c/5c.
  6. Dla wyglądu strofy ważna jest też liczba sylab w wersie, co odróżnia strofę 13/13/13/13 od strofy 11/11/11/11.
  7. Dla słuchowego wrażenia w odbiorze strofy ważne jest też umieszczenie średniówki, co odróżnia strofy napisane trzynastozgłoskowcem ze średniówką po sylabie siódmej od strof skomponowanych trzynastozgłoskowcem ze średniówką po sylabie ósmej. To już oczywiście kwestia rytmiki wersów.
  8. Liczy się też składniowe oddzielenie strofy, które dzieli je na składniowo zamknięte i składniowo otwarte.