حەیرانوک
حەیرانوک
a
حەیرانوک : رەنگەکێ زورێ کەڤنە دناڤ تور وکەلەپورێ فلکلورێ کوردیێ دیروکیدا. هوزان وهەلبەستێت حەیرانوکا دهێنە ڤەهاندن ب هەستەکێ پاقژ وبژین ژ لایێ گەنج ولاو وتولازێت و کیژن کوردان یێت ب دلەکە پڕئەڤین ئێک ودو ڤیاین وحەژێکرنا وان گەهشتیە وێ رادەی کو نەشیاینە ب گەهنە ئێک ودو بەر گەلەک ئەگەرا،چ ژ بەر هەژاریێ وبەلنگازیێ یان ژ بەرئاستەنگێت جڤاکی یان ژ بەر دەیباب وئەندامێت خێزانێ وەکی برا وپسماما ئو هندەکێت دی وەک فەساد ونەماما.
هەلبەست وهوزانێت حەیرانوکا دهێنە لێکدان وڤەهاندن دا بێنە بێژتن وگوتن ب رەنگەکێ ستران بێژی بودیارکرنا جانیێ وخەریبیێ ودویریێ، ئو ئەڤیندار خو ب یاروخوشتڤیا خو ڤە دنیسی نیت. ئوهندی بشێت دێ جان وخوشکوک وتازەتیا وێ پێش جاڤ کەت دهوزانێت خودا.
دڤی جورێ هوزانادا یێت هێنە بێژتن وگوتن سەرئەزمانێ دلدارا تێدا دیاروئاشکرا کرن کا چەند هەست وهش ووژدان هەیە، دەتە بەرچاڤ کرن بویارا خو ب هەستەکێ راست ودرست ژرەوشا خو یا تایبەت دناڤ بەرا وی ویارێدا، وان تشتێت گیانی ورەوشتیێت وێ. ڤان هەمی تشتێت پرخەم وکوڤان ودڵسوژی ودویرڤەبون دەتە پێش چاڤ دەما ڤیانا وان یا بێ خش وچەپیت.
ئەڤە چەند تایبەت مەندیێت ڤی رەنگێ هوزانێت دلداری یێت پێش نیاس لنک کوردا بناڤێ حەیرانوکا : پاقژی وناموسی، خو دویربون ژرەوشتێت پیس وخراب، بلندکرنا هش وژان وخەم کوڤان وئاخینک وئێش وگازندا. ئەڤان هەمیا پێش کێش دکەت ب جورەکێ گازیێ ب روی بروی دگەڵ یارێ ئو بارا پتر ئێکە، ئو بابەتەکێ لێکدایە، ئورامانا پەیڤێت هوزانێ درەسن ورەوانن دگەڵ ڤان ژی دڤێت کچا ئەڤیندار یا پشک دار بیت دڤێ وێنەیدا دا دلدارێ وێ ب کارێت بدرستی هەستێت خو بو دیارکەت دگەڵ وێ، داجهێ باوەریێ ل نک پەیدابیت بو بەر دەوامیا ئەڤینیا وان.
ئەڤە چەند رەنگ وجورێت حەیرانوکا نە ئەوێت هاتینە گوتن وڤەهاندن دناڤ بەرا کچ وکورێت کوردا، هندەک سێ رێزن ،چار رێزن ئو پێنج رێزن، بەرنگەکێ بەرانبەر وەک گفت وگوت یان جودا ئو ب شێوەکێ رەسن ورەوان.
٢٠ /١٠ /٢٠١٦ دهوک
ئەحمەد عەلی
ل سەربانا مەشە مەش نەکە
ئاگرێ جگارا خۆ لمن خۆش نەکە
ئەز یا تە مە خۆ شاش نە کە
کورکۆ دینۆ
ئەزکەوم کەوەکێ نێرم
بەرملکا ژوردا گیا دبژێرم
ئاشقێ چاڤ ژنکێت ب مێرم
سێ رێز
حەیرانوک
کچکێ دینێ
مالکێت مە یێ ل سەرێ گرى
من لەپەکێ خۆلیێ ب سەرێ تە وەرکرى
مەگرتى ئەڤە حەفت سال تۆیا مرى
کچکێ دینێ
هەکە تە نەخەت نەبیت من پێ بینى
هەکە تۆعەشیرەت نەبى من برەڤینى
ماتۆ بۆچى ل کلێسا بابێ خۆ نارینى
کورکۆ دینۆ
چیا دبلندن بێ دارنابن
شیڤ ونەهال دبێ تیپشک ومارنابن
کچ ژحەفت سالیێ پێڤە دبێ یارنابن
کچکێ دینێ
نە تەبتی نە تەبتى
کورکۆ دینۆ نە تەبتى
تە چییە ل دەرێ خانیێ بابێ من دخەبتى
کورکۆ دینۆ
من حالێ زوزانا نینە
نە من هەسپە ونە ماهینە
نە من سەێە ئو نە تاژینە
کچکێ دینێ
دێ چینە زوزانا پێکڤە پێکڤە
دێ کەپروکا چێکەین شەقلە بسەرئێکڤە
دێ حەفت نیڤەکێت شەڤێ خۆکێشین بنک ئێکڤە
کورکۆ دینۆ
شوینا خزیمێ بلا قەرەفڵ بیت
شوینا کەمەرێ بلا تەنگا کەڤڵ بیت
کچکێ دینێ
دەردێ دلا بلا ژدڵ بیت
بەژنا بلند بلندی
یێ دهەژینیت لەوەندی
من لاوکێ گرتی ژڤی گوندی
کورکۆ دینۆ
هەرە ناڤ حەودا گولا
دیتنا سەربانا تەناهیا دلا
کچکێ دینێ
کچکێ دینێ دێ بلا بلا
دەرسوکا خۆ ل من خوار نەکە
شیشا کولاڤێ ب سەردا نەکە
ئەز یا تەمە خۆ دین نەکە
کورکۆ دینۆ
بەژنا بلند دارا درێرا
بەژن کورتێ هرچا شکێڕا
ناڤنجیێ کوما زێڕا
کچکێ دینێ
رێکا حەدێ دەست بەروارە
میرهات ل هەسپى سویارە
دوتمام لێ یا بریندارە
کورکۆ دینۆ
شکارێ بەهدینا ب کور وکەندە
هیڤیا من ژخودێ وشێخێ نەخشەبەندە
ئێدى نەمینن قەید وبەندە
کچکێ دینێ
دێ تۆ گرێدە فیشەک ورەخت
من ل ڤێ دنێ نە کە مشەخت
کورکۆ دینۆ
لاوکێ منو حوڕێ بێ بەخت
پارزینى پاڤێژە پشتێ
ئەڤینا دلێ من گەهشتێ
کچکێ دینێ
کچێ دینێ گل وگشتێ
نەتۆ کورتى ونەمەزنى
تۆ ب قایدا بەژن وبالا منى
کورکۆ دینۆ
هەرێ شڤانوو شڤانێ بزنى
تژى زەندا بازنى
بیکا میرێ مەزنى
کچکێ دینێ
کچێ دینێ نیڤ ژنى
روندکێن من تێن قەنتار ووەزنە
من حەیران دڤێت وحەیران ئەز نە
کورکۆ دینۆ
حەیرانو بەزنە بەزنە
ئەز سەر بانى تۆ لسەر بانى
تە دەرسوک گرێدا فەلەکانى
ئەز یا تەمە تە نە دزانى
کورکۆ دینۆ
تژى زەندا موریکى
بیکا میرێ بچیکى
کچکێ دینێ
کچی دینێ نێ بچیکى
گەردنا زراڤ ب هەلینە دا بگەزم
هەکە تو مریدى شێخێ تە ئەزم
کچکێ دینێ ئەزێ ب لەزم
یا دە یە باى دانى
ئاشقێ تەمە تۆ دزانى
کچکێ دینێ
ها یارکا ل سەربانى
ئەم چو ینە گوندى گوندێ ڤال
ئەم نەچار بوین بوینە هەڤال
خەلکی گوتن ئەڤە چییە ؟
مە گوت ئەم بوینە مال
چار رێز
حەیرانوک
کورکۆ دینۆ
چوم بالاڤێ ل کانیا گەزێ
من بالاڤ کر ب دەستێ لەزێ
دێ هینگێ تەرکا چاڤێت بەلەک کەم
هەتا کەڤر دحەلیێت وهێستر دزێ
کورکۆ دینۆ
بەژنا بلند لبەر گوتنێ
لبەرکڕین و فروتنێ
دێ لێ دەم رحا شرین
دگەڵ چەند مالێ دنێ
کچکێ دینێ
ئەز دێ مرم وەرە دەف من
کراسێ خۆ بکە قەل قەلە بکە بەرمن
هەکو خەلک وعالەمێ گوتى:
بێژە ئەمرێ خودێ یە هاتیە سەرمن
کورکۆ دینۆ
لمن سور بون کولیل کێت دارا
من پەزێ خۆ برە چەروانى
دوتمام من دیت لوان وارا
کچکێ دینێ
ژارا هەی ل من ژارا
هەکە تۆ مازى چنى تۆ خول سەرا بەر نەدە
ئەز دێ گازى تەکەم جابا من نەدە
وەرە دانگا گوندى سینگ وبەرێ
من عەبدالا خودێ ژجانێ خۆرا تێک ڤەدە
کورکۆ دینۆ
یێ دهەژینیت کولیلکێت چەما
پشتى چاڤێت رەش وبەژنا بلند
سۆتم وحەلیام چێ دمن نەما
کچکێ دینێ
باکەکێ دهێتو ل هەمى دەما
کەڤوتا شینکر لناڤ دارو بارى
لاوکێ من یێ چویە کەزاخا رەزى
وەیلا ل منێ کورێ ئەز نەچومە هارى
کچکێ دینێ
فیستان سورێ با دل هەوا
تە پاخلێ هێکێت کەوا
تە ئەز کوشتم لاقەردیا
ب حەنەکا ب ڤان درەوا
کورکۆ دینۆ
چوم نزارى نزارى تارى
چ ئیڤارە ئێڤارەکا خێرا
مەلا چونە مزگەفتا قەشە چونە دێرا
راموسانەکێ بدە من
کچێ دینێ
نەهێ مالا مە دوەختێ خۆدبێدا
خەلک خائینە دێ کەڤیتە درێدا
نیڤ شەڤێ وێڤە ژنوی وەرە
سەرخەم و خیالێن یارێ دا
کورکۆ دینۆ
گوهێ خۆدا بو قەب قەبا کەوینە
من پرسیارکر ژهەڤال وهوگرا
گوتن یارکا تە دگەل مە نینە
کچکێ دینێ
ئەز چوومە ڤى چیاکى چەندێ هوینە
چ خەمەکا د سەر خەمێ دا
سورگول بشکڤین د حەودێ دا
من حەیف وسەد مخابن
ژ بابێ تەرا مننەتە ژ دەیکا تەراخێرا
کچکێ دینێ
هەمى دلا دڵ حەباندن
هەمى مێرا ژن ئیناندن
چ بکەم سوعیدا مال خراب
بۆ پیسە مێرى ڤە گوهاستن
کورکو دینو
چ سپێدەیە وەختێ چایێ
بەفرا دباریت وەکى کایێ
یارا من یا بەژن زراڤە
ب خودێ دەق ژێ نایێ
کچکێ دینێ
دلکێ منۆ ل ڤێ هەیهەتێ
چیاکێ ژۆرى قرپێن کەتێ
خودێ خراب بکەت مالا سەبەب کارا
دیتنا من لاوکێ من چو روژا قیامەتێ
کورکو دینو
چیاکێ گوندێ مە ب دار مازى
قازوقولنگ لێ دکەن گازى
حەیفا چاڤێت رەش بەلەک
ئەڤرو کەتینە بەرمەزادێ وخەلک دخوازى
کچێ دینێ
چ داخە ل سەر داخێ
باکەکێ لمن دهێت ودگەل ئاخێ
سەد ئەهد وقەرار ل من کەتبن
ئەز بو تە بم ژ کەرب ورکێن ئیجاخێ
کچکێن گوندى پیربون د مالا بابێ دا
کورکو دینو
ئەم جیرانێت دەر ب دەرى ڤە
گوشتێ حەلیاى ب سەر هەستى ڤە
ئەز هینگێ تەرکا بەژنا بلند کەم
هەتا مرى رادبن ب جانگێ سپى ڤە
کچکێ دینێ
چ دارەکا ل بانیا چەما
باکەکێ دهێت ودهژینیت هەمى دەما
ئەشق وئەڤینا من ولاوێ من
بوسماقا شویشتى وتام تێ نەما
کورکو دینو
دنیا گەرمە یا د کەلژیت
هێکێ دانە دێ بهوژیت
دەردێ ئەشقێ چەند گرانە
ئەڤیندارا د کوژیت
کچکێ دینێ
دارەکا د حەوشا مەدا دار بەرینە
دێ وەرە بیستەکێ ل دەف من روینە
من پرسیارکر ژشێخ و مەلا گوتن:
راموسانێت کچکا حەلالن وگونەه نینە
کورکو دینو
ل من هاڤینە وەختێ بانا
خەلک وعالەم مژیلن ب کەپروتانا
هندى سور گول هەبن
قەت بێهن ناکەمە گول شیلانا
کچکێ دینێ
چاڤێت تە درەشن وکل سەبەبە
مالا خۆ بارکە ل گوندێ مە نەبە
هەکە تە شوى دڤێت
شوی بکە ولهیڤیا من نەبە
کچکێ دینێ
دێ تو رابە تشتویرا بەردە بەرخا داکە
کەنگى تە یارەکا دى گرت
من ئێخسیرێ بدەستێت خۆ بن ئاخ کە
کورکو دینو
کورکو دینۆ حەیران شکاکە
کراسێ کتانى سەرێ مەمکا دخورینن
خۆى وخیانى تەحلن
خەلکێ بیانى دشرینن
کورکۆ دینۆ
کورکۆ دینۆ ئێڤارى دهینن
باکەکێ لێ ددەت ژ بنى دلڤن
عەجێبیا من ئەو عەجێبە
بەژنێت بلند وناڤ تەنگ زراڤ
شەڤێن چریا پتنێ د نڤن
پێنج رێز حەیرانوک
کورکو دینۆ
سپیندارێن گوندێ مە هەمى شڤن
بەرێ گوندێ مە ب نوکە
بەژن و بالا لاوێ من خشکوکە
سەد خوزیکێت وێ رۆژێ
لاوێ من دبتە زاڤا ئوئەز بوکە
پشتا گوندێ مە ب نوکە
دا بۆ تە ب لێنم ساڤارەکێ
دێ کەمێ قەلى وروینێ پائیزەکێ
هەکە دەیبابێن من گوتن کانێ
دێ بێژم کتکێ خارن بن تەبەقکێ
وەرە مالا مە شەڤەکێ
ئەز دێ دەمە تە قەلپان
توژى بدەمن گەڤسک
تو بدە من چوتێ سمبێل
دێ دەمە تە چوتێ بن بسک
حەیرانو دابچینە ئاڤسک
کەلەک وگەمى بەردانێ
ئەڤە سەرێ حەفت سالانە
کەفتی مە بەندا پیسە مێرێ رەزیل
نە دهێم کوشتنێ ونە دهێم بەردانێ
زکێ منو بەحرا وانێ
دێ وهرن دلێ من عبدالا خودێ بكهلێشن
قوديكه كا تيدا رهخهك سهيدن ئێك مهلانه ويێت دی دهروێشن
برينێت دلێ من چهندێت كولن وێ ژ بنێ خو دئێشن
دلێ پر برین
دێ وهرن دلێ من ڤهكهن
قوديكه كا تێدا پێشا مه نهكهن
بهختێ خودێ دا، گهلی خهلكو عالهمێ
برينێت دلێ من دكولن كهس لومهی من نەکەن
كچكا ئەڤیندار ب ڤێ رەنگی دگەل یاری دکەت ودبێژیت
دلێ پر کول
ئهز دێ هينگی بهژنا بلند هێلم
ل سهرسنگێ من عبدالا خودێ
ببيت قرينا تهڤر وبێرا
قهشه بون رهبهنێت كهڤنه دێرا
ئێڤاره ئيڤاريهكا خێرا
مهله كهفتن مزكهفتا
سوزا درست
قوديكه كا تێدا دهرمانی لێهكهن
گهلی خهلكو عالهمێ ئاگرێ ئهڤينێ زورە
كهس لومهی مه نهكهن
دلێ پر ئەڤین
دێ وهرن دلێ من ڤهكهن
پاشی ب بهنه زوزانێت ژوری ل پيره مهوتهنا
ئێكی بادنه سهرملێت سێ رهبهنا
سندريكه كێ بو لاوكێ من چێكهن ژدارێت لهڤهنا
رهخهكی ب دانن سهر ملێت سێ زهريا
داخازا یارێ
کیسکێ حهیرانی تویتن تێ نهما
چ خهما نهخو ئهز ههریا تهمه
حهیران جوتیارێ سێمێلێ
قهلینێ تێکه باده سمبێلێ
ئهز بو ته چێترم ژ یا دهڤهرا نهێلێ
حهیران مال ل ڤێرێ بوو
بەژنا یاری
چوم نزارى نزارێ دێمه
من زێڕهک دیت مسقالهكا كێمه
نزا بو یارى بكهمه بازن یان بكهمه خزێمه
درەوا یارێ
بارانەکا ب شەپی تێ
پێژنا حهیرانی دهرێ خانی تێ
ههکە دایکا من گوت ئهو کی یه
دێ بێژمێ کتکه دیف بێهنا گوشتی تێ
شیرەتا یارێ
نهچه شامێ شام مرنه
نهچه حهلهبێ مێركوشتنه
وهره بچینه زۆزانێت قهرهداغێ
رزقێ ته خهما خودێ وتهشیا منه
حهیرانێ من
حهیران دهێت ژ چهما
تهسمبێل سویسن دکهڤنه بهر دهڤێ مقهسێ
راموسانێت من ولاوکی د خوهشن
بهر سیلێ بهر بهروکا رهسێ
حهتا کێریکێ چاڤێ من لێ بوو
وێرێ وێڤه هیڤیا خودێ بوو
حهیران شڤانێ بهرخا
تو لێده دورانا ئهز لێدهم چهرخا
ئهڤینا من وحهیرانی وهک ستی و فهرخا
حهیران شڤانه، پهزکێ خوه بگێڕینه
عهردێ مە یێ ب چهروانه
بلا بچیت پهز، بخێر بێت شڤانه
حهیران ژ ڤى بانى حهتا وى بانى
ههمى مهلانه ، قورئان سهر ڕانى
كهس ناگههته گوزهکا حهیرانى
حهیرانو ئێڤاری یه درهنگه
کهوکێ مهسهبێ ههلاند ودهنگه
من لهوا حهیرانکێ خو دڤێت ڕاپێچ شهنگه
حهیران جوتیارێ نهێلێ
قهلینێ تێکه باده سمبێلێ
ڕاموسانێن حهیرانێ دهلال نادهم دهبرا سێمێلێ
حهیران کورێ حهسێ
حهیران تێت ژ کانیکا
ئهڤینا من وته یا ستی وزینکا
ته پشتی گرانه ژکمکێت نێزیکا
ل بهر خودا بنێره کا رستکا موریکا
ئەوا دهێت ژخەندەکێ
بەژن بلندێ بسک خەلەکێ
خودێ خراب ب کەتن
مالا سەبەبکارا وڤێ فەلەکێ
سلاڤکێت ئێڤارا
بکەنە قودیکەکێ، ئەمانێت عەتارا
فرێکەنە زوزانا، بو خودانێت یارا
حەیرانوک
کورك :
کچێ دینێ وەرە دەرێ وەرە دەرێ
تە کراس سورێ خزێم زەرێ
ئەزێ تەبەم قوەتا خودێ بو ڤێ وەغەرێ
دێ تە بەمە دەڤ مەلایێ پشتە دەرێ
کچ :
کورو دینو ئەز نەوێرم ئەز نەوێرم
ئیجاخا مالا بابێ من تژی مێرن
هەمی سەرێت رێکا دێ ل مە گرن
دێ من کوژن ل تە ڤەشێرن
کور:
هەی تیلمەزێ هەی تیلمەزێ
باران هاتو ل رەخێ دزێ
نە مرم ساخ بم دێ تە کەمە دەیکا بزێ
من جانەک دیت ل ئەیوانا ژۆری
شەمالکەک هەلبی ب هنگۆری
ئەز چ بکەم جانا منێ عمرێ بۆری
لاوێ منولاوێ زراڤ
تە چاڤ رەشو بری ل هنداڤ
تە ل من سوتن جەرگ وهناڤ
حەیرانو جوتیارێ جوتی
چ بەند وەنینن من ب تە ناگوتی
بەندا دوماهیکێ تە دلێ منێ سوتی
بێ مال بێ مال
چیا دبلند پەدار پەدار
پۆرا دەلال کرە گازی کرە هەوار
دما بەینا من وبەژنا دەلال
چەندا خوش بوسالا ئەڤ سالە
کەفتینە دو دلێت سار
چومە رێکا هات وباتێ
من کانیەک دیت ئاڤا سار تێ
من خو گرت بو حەتا یار تێ
یار هاتو خو گەڤزاند
شیشا دلێ من دەرزاند
دلێ منو نزانی خەما تێکەی
ئەز دێ چمە سەرێ گرەکی
زیارەتەکی بو خو چێکەم
پشتی چاڤێت رەش وبەلەک
دێ گازندێت خو بو کێ کەی
ناڤێ لاوکێ من تێلی یە
تڤەنگا ملی مفتەلی یە
کالکا دپێ وی شێلازی یە
جگارا ل ناڤ تلا چەندا سپی یە
ئەزێ چمە نیڤەکا هەردو چاڤا
ب بەدلا سپی یە
عەورەک هاتو پنی پنی
ل سەر سەری من سەکنی
خوزیکا من زانیبا
تو عاشقێ چاڤێ منی
یان مێڤانێ مالا منی
بهارە بهارا سێرتی
بەفر وبارانا شختە هاڤێتێ
کێ دیتی یە مروڤ شوڤەکێ
بو دلێ خو سێ گێسن کەت
ئێکی دی، توڤێ خو پاڤێتێ
ئەز ئاشقێ چاڤێت شینم
بەندێت کورکی دگەڵ کچکێ
چار رێز
ڤینا راست
لسەر بانا تێم ودروینم
روندکا ژچاڤا دوەرینم
خالا خەلکى درەوینم
یێ من دەردە نە دەرمانە
حەکیم خودێ ولوقمانە
هیڤیا ڤێکەفتنێ
ئەز کەوم کەوەکێ دینم
بەرمڵکا دەرێ دوڵکا دخوینم
خوزیا من ئەوە تە ببینم
ئەزئاشقێ بەژنا شرینم
دەرد ودلسوژی
نە من دەشتە نە زوزانە
نە من کولە نە کوڤانە
یا ژ خەلکی ڤە کەڤشکە
هەمجا سنجان سەر پشکە
ئەڤینا ژدڵ
سنجانێ ئەردێ هشکە
کەزیا سنجانێ تژى رشکە
دێ لەزکە بدە من راموسانی
تۆ یا بلەزى وئەز کاروانى
داخاز
من یارەک دیت ل پشتا بانى
ئیشارەت دا من ب فیستانى
هەتا من کارێ خۆ کر وگوستیل کڕى
خەلکى بەژنا بلند خاست ونەخت ڤەبرى
هەژاری
چ سال سالە سالا ترى
خودێ مالا فەقیریێ خراب کرى
زێرێ زەرم خراب نابم
مازیا شینم بێ بها نابم
ئەز یا تە مە لێ ڤە نابم
بەندێت کچکێ دگەڵ کورکی
سوز وپەیمان
ئەز یا کورتم بلند نابم
دەوسا میهێ ل دیف بزنێ را
خوزى ژخێرا خودێ را
ببامە سەعەتەکا زێرى د بەژنێ را
خەونا کچکێ
دلکێ منو ڤێرا ڤێرا
دێ بۆتە سەرژێکەم بەرخو بەرانى
هەکە دەیبابێت من گوتن کانی
دێ بێژم گورگى خارن بەر دارێ شڤانى
ڤیانا ژدڵ
وەرە مالا بابێ من ب مێڤانى
خوزى ئەڤرو روژا خوتبە با
رێکا تە ل بەر دەریکێ مالا مە با
دا من تێر بەژنا لاوێ خۆ دیتبا
پاشى بلا ڕۆژا قیامەتێ کورزەک زێدە با
خەریبی
دێ بلا بارانەک هاتبا
خانێکێ بابێ تە رەخەک ژبن بربا
دا من تێر بەژنا لاوێ خۆ دیتبا
لاڤ وخوزیک
خوزیکا بارانەک هاتبا
دێ خۆهاڤێ مە سەر بەختێ سوڵتانێ
دا لاوێ من بەردەت ژ قەید وزیندانێ
سێ رێز: کچ دگەڵ کورکی
کورکۆ دینۆ
ئەز دێ چمە میسل سریچ خانێ
بەختێ خۆ د گەل من خراب نەکە
ئەڤینا دلێ من بەرزە نەکە
ئەرێ دایێ تۆ دەى نەکە
ڤان نێریا شاخ ئالاندن
بسماما دووتمام رەڤاندن
بسمام ڤان نێرگزا بەلگ وەراندن
د سەردا پرە و دبندا گەمى
ئەزگورى هەرسێ تبلێن گرتین قەلەمی
چومە میسل سەرێ چەمى
بەژنا بلند دهێت و ژزاخویێ
لاوێ من زاڤایە ببنە سەر شویێ
خانیکێ لاوێ من ل پشتا چویێ
یێت هەژینیت بەلگێن چەما
پشتى بەژنا بلند ئەز حەلیام وچ دمن نەما
باکەکى دهێت هەمى دەما
دەشتا خوپان هەمى عەرەبن
خوزی کافر دحالێ منو تەدا نەبن
چیاکێت ژورى ب کور ونەقەبن
کانیا گوندێ مە ب رەونەقە
قەسرا بابێ لاوکێ من دو تەبەقە
خوزى مرادا دلێ من حاسل ببیت
پاشى مرن رێکا هەقە
چاررێز: کچ دگەڵ کەرکی
کورکو دینو
ئاڤا ڤێدا دهێتوو چپک چپکە
هەچیێ حەیرانێ مالێ نە نیاسیت
سمبێل زەرە وهێشتا کوڕکە
کانیا گوندێ مە یێ ب سرکە
بدار وبەرا بکەڤی دحەلینی
چ کەسێ ناڤ منو بەژنا بلند باخڤیت
یێ ژهەمیا عەزیزتر ئەو ب هەلینیت
ئەڤینێ چ خۆش ئەڤینی
دەوسا میهێ ل دیف بزنێ را
خوزى ژخێرا خودێ را
ببامە سەعەتەکا زێرى د بەژنێ را
دلکێ منو ڤێرا ڤێرا
کالکێ بێخە و بگورێ وەرە
ئەگەر دریا دێ ڤەچنم
ب ئارمیشێ سورو زەرە
ل دەرێ خانییێ بابێ من سنگە بەرە
ل حەوشا بابێ کوڕکا دیلانەکا بەستى
ئەز دێ چمە داوەتا لاوکێ خۆ
دەڤ بکەنى ودل شکەستى
من یا زانى تە ژنەکا خاستى
تە ئاگر بەردا ڤى جانى
خەلک هەمى فەسادن
لڤی دەورى لڤى زەمانى
یا شەرمینم تۆ دزانى
ژخالا خەلکێ ڤە نەخۆشى
ما نزانن تۆ نەخۆشێ بەژنا
بلندو هەردو چاڤێت رەشى
تو ل سەر بانا یێت مەشى
من بەرێ خۆ دایێ خفشێن غەزالا دا ب دەشتێ دا
دێ بلا خودێ خراب بکەت مالا خەلکێ گوندێ مەدا
چەوا وان دەستێت پسمامێ من ئێخستنە د کەلامچێ دا
ئەز دا سلاڤێ ل تە کەم
چاڤێ دۆژمن ونەیارا ل من وتە بو
کورکو دینو
تو ل بهر دهرێ خانیکێ مالا بابێ منرا بورى سلاڤ نهکر
ئهز دزانم کراسێ من عهبدالا خودێ یێ دڕیایى بوو من شهرم ژخو کر
کچکێ دینێ
من نە ژئەوێ چەندێ بوو
کراسێ تە لبەر من ئەتلەسێ شامێ بوو
بهس چاڤێت گهلهک فهساد و نهیارا ل من و ته بو
کچکێ دینێ
من قهت هاش وێ چهندێ نهبوو
کراسێ ته لبهر دلێ من قهدیفهبوو
گازندا کچکی دگەڵ کورکێ
کورکو دینو
کورکو دینو ته بو وهکر؟
هندى ئهز ل ڤێ دنیایێ ههمه
دلێ من یێ پڕكوڤان وخهمه
تو دلێ خو نههێله
یان بو ئاخێمه یان بو ته مه
كچكێ دینێ
ئهز حهیرانێ ئهوى دهڤى
ته سنگ ههیڤا چارده شهڤى
ئهز دێ هینگێ تهركا بهژنا ته یا بلند كهم
سهر چیاكێ سیپانێ ببیت زهڤى
كوڕكو دینو
ته شال شین وشال مهرهزا
تو ل بهردهرێ خانیكێ مالا بابێ منرا
ههره وهره ب لهزو بهزا
ئهگهر تو نێچیرڤانی، غهزال ئهزا
كچكێ دینێ
ئهزێ ل بهر پهنجهرێ تو ل پهنجهرێ
بهژن بلندێ كهزى زهرێ
تو دلێ خو قهد نههێله ئهزو تو دێ بینه
لهیل ومهجنونێت دهورێ بهرێ
خوزیا ڤیندارێ
عەورێت مە شوربون ل هنداڤی میردینی
دەنگێ ڤێ مێ کەوێ خوش د هێت سەر هێلینێ
خوزی مرادا مە حاسل با ل جزیرا بوتا
سەرزیارەتێ مەم و زینێ
خوزیا یارێ
خوزی شەڤێت مە هەمی تاڤە هەیڤ بان
روژێت مە هەمی جەژن و عەید بان
دا ئەز و لاوکێ خو ب دلێ خوبان
هیڤیا کچکێ
ئەو کییە ژ وێڤە تێ یو
شالا رەش ل پشتێ یو
دێ بتە زاڤایێ مالێ یو
گازندا کچکێ
ئەرێ لاوو لاوێ خازی
تو سەفیلی ، بەلنگازی
بو چی کچکێت خەلکی د خازی
ڤیانا ژ دل
سەرێ خێرێ یوو
قەیتانا بەندکێ کێرێ یوو
گوری تەبن قەشێ دێرێ یوو
مەلایێ مزگەفتێ یو
دگەل شەماشێ کنیشتێ یوو
سوزا کچکێ
هەرێ کورو کورێ خەلکی
رەش روحانو ، دو بەلگی
لهیڤیا تە بم حەتا گەنگی
ڤیانا کورێ مامی
هەرێ کورو، کورێ مامێ
خەنجەر زیڤو شولێ شامێ
من کورێ مامێ خو ڤییا
بو چی هەوە ئەز نە دامێ
ڤیانا کورێ مەتێ
هەرێ کورو کورێ مەتێ
خەنجەر زیڤو ل بەر قامەتێ
عەشق ئەڤینا من وتە
کەتە روژا حەشرو قیامەتێ
کچ و لاو
کورو لاوو ئەز دینێ تە بوم
تە ئەز دین کرم
خەمێت دلا ئەز پیرکم
روندکێت چاڤا ئەز کورەکرم
قەنجا ئەز خازتم ، خرابا برم
ئەڤ توروکەلتورە من یێ کومکری ژ زار دەڤێ دەیکا خو رەحمەتا خودێ ل سەر بیت وجهێ وێ بەهشت بیت
سالێت حەفتێدا هیڤی دارم ب دلێ هەوە بیت.
by Ahmed Ali - Kurdish Folklore collected and apdated
ستران وحەیرانوکێت ئەڤین ودلداریا كوڕ وكچا
گفت گوت دناڤ بەرا هەردو یارا
سێ رێز وچار رێز وپێنج رێز
كوڕكو دینو
چومە چەما چەم پەسارن
چومە گولا بشکوژ خوارن
من نە زانی کورکێت ڤی دەوری
چ بێ قەولن بێ قرارن
کورک
چومە چەما چەم چ دشینن
چومە گولا بشکوژ نینن
من نە زانی کچکێت ڤی دەوری
ل سەرچ قهول وقرارا نینن
کچک
چ كانیكه رهخ سێمێلێ
خهلك وعالمێ گوت كرێته
من گوت حاجی ئاغا یه لبهرا عێلێ
كچكێ دینێ
كچكى دينى با دل ههوا
ته ل پاخلێ هێکێت كهوا
مانه بهسه ته مالا من
خراب كر ب ڤان درهوا
كوڕكو دینو
رهشو وهكی تهنیا سێلێ
مادەم تە دل ل سەر مار کرنا من نینە
گوتنێت خەلکی ل دویف من ب برینە
کچێ دینێ
ئەز ل مالاخو نارینم
گوتنێت خەلکی لدویف تە نا برینم
ئەز ھنگی دراوستم
کورکۆ دینۆ
دێ تو ل مالا بابێ خو روینە
كوركو دینو ته بو وهكر؟
تو ل بهر دهرێ خانیكێ مالا بابێ من را بوری ىسلاڤ نهكر
نێ ئهز دزانم كراسێ من عهبدالا خودێ
یێ دڕیایى بوو من شهرم ژ خو كر
تە ژ پیسە مێرێ خراب بستینم
کورک
دەرگنى یا ب بهر وگڕه
بهردا بیستانن پشتێ كهڤره
لاوكێ من فهلهیه ژپیسمیرهكى چێتره
کچک
کچکێ ئهز وتو دمقابلین
چاڤێت مه شل بون هندی ئێک دفکرین
ههکه تو یا خهریبی ئهز وتو ژخهریبیا مرین
كوڕكو دینو
كوڕكو دینو ته بو وهكر
من قهت هاش وێ چهندێ نهبوو
كراسێ ته بهر دلێ من قهدیفهبوو
بهس چاڤێت گهلهك فهساد ونهیارێت
كچكێ دینێ
کچێ دینی مال خرا بی
ته بوکێ خو گرتی یه من دهێلێ
بهژنا ته بلنده گهردهناته کێلێ
ئهزێ بدهم ته جوتێ بهربسکا
تو بده من ئێک تهمه ریکا
کورک دبێژیت
بهسنایێ ژدلێ منرا ههره هێزلێ
گوندێ مە ل من وتە بوو
حەیرانوکەک دناڤ بەرا دو ئەڤیندارا
کچک دبێژیت
کورکو دینو
ئهز ل گهلیکا تو ل گهلیکا
ئهزێ بێژم سترانا تو ڤهده تهویکا
کچک دبێژیت
کورو دینو ئهز وتو پێش مقابلین
سەرەکی بده بخێرا پیرێ بابلین
ئهزو تو ل ئێک ب حاسلین
کورک دبێژیت
بهسنا یێ بهسنا خهلیلا
بهژنا ته بلنده قرکا ته قهندیلا
مال خرا بێ ب خوه بکره
بهس کورب که ڤان برینا
کچک دبێژیت
کورو دینو پالههیێ نهکه پالەهی بهلایه
نه چه بهر بێدهرێ ب غهبرو کا یه
ئهمێ ب چین زوزانێت ژوری
یا بکهیف وسهمایه
کورک د بێژیت
کهزیێت بهسنا من چل وچارن
ل گهرا دیلانێ ئەز ههژارم
لێ ئهز چ بکهم خهما خارم
کچک دبێژیت
لێ بهسێ بهسنایێ
خزێمه کا زێرێ ل کهپو لێڤیت ته قوتایێ
ئهز داکههم لاوکێ خوعهڤدالێ خودێ
من نه وێرا ژبهردایێ
کورک دبێژیت
ههرێ بهسنا یێ شهڤێ شهڤێ
خزێما زێرا ل کهپێ ته دا لێڤێ
جهێ شهڤێ تو ل کیدەرێ دنوڤێ
کچک دبێژیت
وهره وهره مال ئه ڤه نه
شونا رهزا پرێزه نه
کورکو دینو ئهزێ ساخ بم
ئهز نه مرم ئهز یا تهمه
کچک دبێژیت
کرو دینو پالهو پاله بل بولو
بکه دورینێ ئهزێ بکهمه ملو
دا ساخ بیت ئهو برینا کولو
کچێ دینێ نەزانێ
هەرە میسلێ خو ب دە رەڤانێ
عەزیزا دلێ منێ
نە ئێنە سەر خو ناڤێ بەردانێ
رێکا رەزا ب هاتن وچونە
تە شەل شینو، شەپک جونە
وەیلا ل منێ کۆرێ ئەزێ
من نەزانی غەریبی دهونە
ناڤێ تەیرێ من سەفەرە
پەرەک سۆرە ئێکێ زەرە
هەچیێ ناڤ بەینا مە نە خوش کەت
وی نە خودێ یە نە پێغەمبەرە
مە رەزەک هەبو ژملا وێڤە
هەمی وەختا تری پێڤە
ئەشق وئەڤینا یارا من گەلەک ژدل بو
خەلک وعالەم سەبەبن، هێلا ب رێڤە
کچێ دینێ تو چوی ئەزێ مایێ
تە خاتر خاست من جاب نە دایێ
تە ئەزێ کریمە ماسیکەکا
بنێ حەفت بەحران ودەرمان دایێ
کێلا رەشێ شینە
خەملا هێتوتێ چنار وبینە
مرن ئەمرێ خودێ یە
ڤێرێ جهو مەوتنێ مە نینە
کورو دینو دایک وبابا وەل مە کری
ب شەڤ ورۆژا ئەزا دگریم
ئاگرێ خودێ یێ ل دل ومێلاکێت من وتە هلکری
یێ لێ دبۆریتە ڤە ئاگر وگۆری
وەیلا ل منێ ل من بێ ئاڤێ
کاغەزا دەلالێ دلێ من هات کەتە ئاڤێ
خەلک وعالەم ل مە خائین بون
نە ئینا دەرێ نە دا تاڤێ
کورو دینو کۆرێ بەختا
ئەزا ل گوندی تو ل مشەختا
وەرە من ژبابێ من بخازە
بابێ من شێخ تاهرە نا خوت نەختا
رێکا دویردا رێکا دویردا
کول وکوڤان ددلێ کویردا
لاوکێ دەلال هات وهەلبۆری
من ژدل دەستویردا