Συμπεριφοριστικές θεωρίες
(καλύτερα να προταθούν οι άλλες)
Γνωστικές Θεωρίες
Γνωστικές θεωρίες και διδασκαλία :
1. Πρέπει να υποστηρίζεται η ιδέα της οικοδόμησης της γνώσης από τον ίδιο το μαθητή (Ο μαθητής διερευνά, ανακαλύπτει σταδιακά, κάνει υποθέσεις τις οποίες επαληθεύει ή διαψεύδει και το εκπαιδευτικό περιβάλλον πρέπει να στηρίζει αυτή την πορεία του μαθητή)
2. Δεν πρέπει να υποδεικνύονται-προτείνονται στο μαθητή οι ορθές-σωστές διαδικασίες, αλλά αντίθετα να αφήνεται να εκφράζει τις απόψεις του (έστω και λαθεμένες) (να υποστηρίζεται η διαδικασία την κοινωνιογνωστικής σύγκρουσης, κατά την οποία τα ίδια τα γεγονότα ή τα επιχειρήματα άλλων μαθητών ανατρέπουν τις ενδεχόμενες λανθασμένες αντιλήψεις του μαθητή )
3. Πρέπει να παρέχονται, πολλαπλές αναπαραστάσεις των εννοιών, σχέσεων και των οντοτήτων που είναι υπό διαπραγμάτευση σε κάθε μάθημα.
4. Πρέπει να ενθαρρύνεται η προσωπική έκφραση των μαθητών και να υποστηρίζεται η προσωπική τους εμπλοκή,
C Η πραξιακή αναπαράσταση συνιστά μια παραδειγματική διδασκαλία με τη χρήση προτύπων επίδειξης, παιχνίδια ρόλων και παραδειγμάτων.
C Η εικονιστική αναπαράσταση συνιστά μάθηση μέσα από εικόνες, σχεδιαγράμματα, σκίτσα και ζωγραφιές π.χ. Γεωγραφία. Ιστορία.
C Η συμβολική αναπαράσταση, πραγματοποιείται μέσα από λέξεις, μαθηματικά σύμβολα, σήματα κ λπ
Θεωρία του κοινωνικού εποικοδομισμού (social constructivism) Lev Semionovitch Vygotsky
Στη διδακτική πράξη:
Προσφέρεται ένα λειτουργικό πλαίσιο για την οργάνωση της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας. Οι διαφορές στο γνωστικό επίπεδο μεταξύ «δυνατών» και «αδύνατων» μαθητών δημιουργούν τις προϋποθέσεις ώστε, μέσα από τη μεταξύ τους επικοινωνία, οι αδύνατοι μαθητές να μπορέσουν να «φτάσουν» τη ζώνη επικείμενης ανάπτυξης, επωφελούμενοι από τα θετικά της συνεργασίας με ικανότερους μαθητές.
Ο δάσκαλος έχει ενεργό ρόλο στη διδασκαλία, στη διάρκεια της οποίας: παρέχει τη βοήθεια του με νύξεις, παραδείγματα, σχήματα, ερωτήσεις, υποδειγματικές ενέργειες, κ.ά.
Το επίπεδο της διδασκαλίας γενικότερα πρέπει να κινηθεί λίγο πιο ψηλά από τη ζώνη συλλογικής ανάπτυξης, όχι όμως μακριά της.Βασικές θέσεις
Ø Ο μαθητής μαθαίνει αναπροσαρμόζοντας τις νοητικές του δομές ανάλογα με την αλληλεπίδραση που έχει με το περιβάλλον του.
Ø Η γνώση δε «μεταβιβάζεται» στο μαθητή, αλλά δημιουργείται από το μαθητή ο οποίος δρα και επικοινωνεί μέσα σε συγκεκριμένα κοινωνικά και πολιτισμικά πλαίσια.
Ø Το περιβάλλον του μαθητή περιλαμβάνει τόσο την υλικοτεχνική υποδομή, όσο και τους υπόλοιπους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς - ενδεχομένως και άλλα άτομα.
Ø Το περιβάλλον (με μια γενική έννοια) περιλαμβάνει επίσης τον τρόπο με τον οποίο είναι οργανωμένα όλα αυτά τα στοιχεία.
Ø Ο ρόλος του εκπαιδευτικού λοιπόν είναι να οργανώσει διδακτικές καταστάσεις και μαθήματα, στα πλαίσια των οποίων ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να εκφραστεί, να διερευνήσει και να αλληλεπιδράσει με το περιβάλλον του προκειμένου να οικοδομήσει τη γνώση του
θεωρία της εμπλαισιωμένης ή εγκαθιδρυμένης μάθησης (situated learning) στις «κοινότητες πρακτικών»:
Ø η γνώση είναι ενσωματωμένη στη ζωή των κοινοτήτων, μέσα στις οποίες τα μέλη μοιράζονται αξίες, πεποιθήσεις, και πρακτικές.
Ø η γνώση είναι συνδεδεμένη με την πρακτική. Δεν υφίσταται γνώση χωρίς την πράξη.
Ø οι άνθρωποι οργανώνουν τη μάθησή τους ανάλογα με τις κοινότητες στις οποίες ανήκουν. Επομένως, τα σχολεία είναι ισχυρά μαθησιακά περιβάλλοντα για τους εκπαιδευόμενους.
Ø η διαδικασία της μάθησης και η ιδιότητα του μέλους της ομάδας (membership) είναι αδιάσπαστες. Το άτομο αισθάνεται ότι ανήκει κάπου και ρυθμίζει ανάλογα τη θέση του στην ομάδα αλλά και μαθαίνει ταυτόχρονα.
η συνεισφορά στην κοινότητα- ή η ενδυνάμωση (empowerment) - δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μάθηση.Άλλωστε καταστάσεις στις οποίες συμμετέχουμε πραγματικά, και που έχουν συνέπειες για μας και την κοινότητά μας, δημιουργούν τα πιο ισχυρά μαθησιακά περιβάλλοντα
Οι Τ.Π.Ε. προσφέρουν πολλές δυνατότητες για τη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας οι οποίες σχετίζονται με την ευελιξία στον τρόπο απόκτησης πληροφοριών, στις δυνατότητες επικοινωνίας και συνεργασίας όποτε κι από όπου οι εκπαιδευτές και οι εκπαιδευόμενοι προτιμούν. Πιο συγκεκριμένα,
Ø Ο εκπαιδευόμενος πλέον μπορεί:
να υποβάλλει ερωτήσεις οποιαδήποτε στιγμή θέλει,
να συμμετέχει σε συζητήσεις,
να συνεργάζεται με τους συμμαθητές του,
να επικοινωνεί με ειδικούς, σχετικούς με το αντικείμενο του μαθήματος για την απόκτηση γνώσης
Ø Το μαθησιακό υλικό με πολυμέσα είναι διαδραστικό, πιο πλούσιο σε μαθησιακές δραστηριότητες και πιο ελκυστικό
Ø Ο εκπαιδευτικός μπορεί:
να συνεργάζεται με συναδέλφους για την παραγωγή μαθησιακού υλικού
να βρίσκει έτοιμο μαθησιακό υλικό το οποίο μπορεί να επαναχρησιμοποιήσει με κατάλληλη προσαρμογή
να ενημερώνεται σχετικά με τις νέες τάσεις στην εκπαιδευτική διαδικασία
να αναπτύσσει γόνιμο προβληματισμό σχετικά με παιδαγωγικά και επιστημονικά θέματα της ειδικότητάς του