Χρήση τυποποιημένων εκφράσεων:
Πρόκειται για εκφράσεις που μπορούν οι μαθητές να ακούν και να αναπαράγουν.
Πολλές από αυτές χρησιμοποιούνται για να ρυθμιστεί η συζήτηση και να δείξει ο μαθητής ενδιαφέρον στη συνέχιση της συνομιλίας μεταδίδοντας ουσιαστικά κενό μήνυμα.
Για το λόγο αυτό, βοηθάμε τους μαθητές να εντοπίσουν τις στρατηγικές αυτές μέσα από διαλόγους, συνεντεύξεις ή από καθημερινές περιστάσεις επικοινωνίας και τους ενθαρρύνουμε να τις απομνημονεύσουν και να τις χρησιμοποιούν στις κατάλληλες περιστάσεις επικοινωνίας.
Ταυτόχρονα, επειδή συχνά οι τυποποιημένες εκφράσεις αποδίδονται με συντακτικές δομές που είναι χρήσιμες για τον μαθητή ιδιαίτερα κατά τα αρχικά στάδια εκμάθησης που οι γνώσεις του είναι ελλιπείς, αποτελούν έναν εύκολο τρόπο ενσωμάτωσης των δομών αυτών στην ενεργητική χρήση της γλώσσας-στόχου από τον μαθητή και διευκολύνουν τη σταδιακή κατανόηση και ανάλυσή τους.
Εξάσκηση σε φυσικές περιστάσεις επικοινωνίας:
Εδώ εντάσσονται:
- οι δραματοποιήσεις
- τα παιχνίδια ρόλων,
- οι προσομοιώσεις,
- οι συζητήσεις με φυσικό ομιλητή στην τάξη,
- η ανταλλαγή ηλεκτρονικών μηνυμάτων,
- η συμμετοχή σε ένα φόρουμ στο διαδίκτυο.
Αξιοποίηση παραγλωσσικών στοιχείων (μίμηση, τονισμός, χειρονομίες):
Συχνά, σε προβλήματα ανεπάρκειας σε λεξιλόγιο, το νόημα του μεταδιδόμενου μηνύματος περιγράφεται με χειρονομίες ή μιμήσεις αλλά και με εναλλαγές τονισμού κατά τη μετάδοση του μηνύματος.
Επιλογή του θέματος:
Ο μαθητής κατευθύνει τη συζήτηση προς ένα επιθυμητό θέμα, το οποίο αισθάνεται ότι γνωρίζει καλά.
Προσαρμογή του μηνύματος στις γνώσεις των μαθητών:
Οι μαθητές απλοποιούν τις ιδέες τους παραλείποντας πληροφορίες ή λέγοντας κάτι κατά προσέγγιση.
Χρήση παράφρασης ή συνώνυμης λέξης:
Και πάλι για να αντιμετωπιστεί έλλειψη στο λεξιλόγιο, ο μαθητής αντικαθιστά τη λέξη που δεν μπορεί να θυμηθεί ή δεν ξέρει, με μια περιγραφή της (π.χ. 'αυτό που τρώμε μετά το φαγητό' αντί της λέξης επιδόρπιο) ή με μια συνώνυμη λέξη.
Ενεργοποίηση προϋπάρχουσας γνώσης:
Με ερωτήσεις σχετικές με το θέμα του κειμένου, ο καθηγητής μπορεί να ενεργοποιήσει τις παλαιότερες γνώσεις των μαθητών ώστε να δημιουργήσουν συνειρμούς που θα τους βοηθήσουν στην κατανόησή του.
Αίτημα για διόρθωση λαθών/νοήματος:
Με τη στρατηγική αυτή ο μαθητής μπορεί να αναζητήσει βοήθεια από τον δάσκαλο, τους συμμαθητές ή έναν φυσικό ομιλητή, για να του διορθώνουν τυχόν λάθη που κάνει κατά την εκφορά λόγου στην ξένη γλώσσα.
Χρήση πηγών:
Ο μαθητής εξοικειώνεται με τη χρήση πηγών, τη χρήση λεξικών, γραμματικών, καταλόγων λέξεων για να κατανοήσει καλύτερα ένα θέμα και για να μάθει το λεξιλόγιο που θα χρειαστεί.
Μπορεί να χρησιμοποιεί διάφορα κείμενα αυθεντικού λόγου (εφημερίδες, ταξιδιωτικούς οδηγούς, έντυπα διαφημίσεων).
Για τη χρήση λεξικού αυτό θα μπορούσε να σημαίνει να αναρωτηθεί ο μαθητής σε ποιες περιστάσεις παραγωγής προφορικού λόγου χρησιμοποιείται μία λέξη, να προσέξει το ύφος που την χαρακτηρίζει,να την αξιολογεί ως προς το αν μπορεί να είναι λέξη που χαρακτηρίζει τον προφορικό ή τον γραπτό λόγο χρησιμοποιώντας πληροφορίες από τα παραδείγματα χρήσης που έχει το λεξικό
Η χρήση πηγών ειδικά για την παραγωγή προφορικού λόγου μπορεί να σχετίζεται και με την χρησιμοποίηση οπτικοακουστικού υλικού (δελτία ειδήσεων, καιρού, τηλεοπτικές σειρές).
Ομαδοποίηση λεξιλογίου:
Η ομαδοποίηση μπορεί να γίνει με βάση τη γραμματική κατηγορία, τη μορφολογία (παράγωγες λέξεις που μοιράζονται την ίδια ρίζα) ή τη σημασία (συνώνυμες λέξεις).
ή …….
Τοποθέτηση νέων λέξεων σε συγκείμενο:
Άμεσα συνδεδεμένη με την προηγούμενη, η στρατηγική αυτή αναφέρεται στην ικανότητα χρήσης των λέξεων που προέρχονται από την ομαδοποίηση λεξιλογίου σε άλλες περιστάσεις επικοινωνίας
(π.χ. ικανότητα μεταφοράς του λεξιλογίου που συγκέντρωσε από αγγελίες για ενοικίαση σπιτιών, σε περίσταση που απαιτεί από αυτόν να περιγράψει το σπίτι του).
Αναγνώριση του στόχου μιας δραστηριότητας:
Ο μαθητής διευκολύνεται στο να κατακτήσει τον στόχο και να οργανώσει συστηματικά τον τρόπο που μαθαίνει.
Για τον προφορικό λόγο, η στρατηγική έχει να κάνει με την ικανότητα διάκρισης του στόχου ανά περίσταση συνομιλίας, με την ικανότητα εντοπισμού του στόχου όλων των ασκήσεων που γίνονται στην τάξη και αφορούν στην παραγωγή προφορικού.
Σχεδιασμός/προετοιμασία προφορικού μηνύματος:
Για την παραγωγή προφορικού λόγου, η 'συλλογή' του υλικού αυτού ή η προετοιμασία θα αφορά σε συγκεκριμένη περίσταση επικοινωνίας και θα εμπλέκει και την εξάσκηση και τον έλεγχο της σωστής προφοράς, του σωστού επιτονισμού.
Αναζήτηση ευκαιριών για εξάσκηση:
Για την παραγωγή προφορικού λόγου θα μπορούσε να περιλαμβάνει την αναζήτηση φυσικών ομιλητών.
Αυτοαξιολόγηση:
Ο μαθητής συγκεντρώνει τις διορθώσεις που του έγιναν ή παρατηρεί τα λάθη του σε ηχογράφηση ή ακόμη ελέγχει τους στόχους που έχει κατακτήσει, είτε συγκρινόμενος με τους συμμαθητές του, είτε με τους φυσικούς ομιλητές.
Ερωτήσεις για επαλήθευση ή αποσαφήνιση:
Με τη στρατηγική αυτή ο μαθητής μπορεί να ξεπεράσει γλωσσικές δυσκολίες, να ελέγξει αν κατανοεί σωστά το συνομιλητή του, αλλά και να συνεισφέρει συνομιλιακά δείχνοντας ότι κατανοεί ό,τι ακούει.
Συνεργασία (με συμμαθητές ή με φυσικούς ομιλητές):
Η ενθάρρυνση για χρήση της γλώσσας στόχου με τους συμμαθητές στο περιβάλλον της τάξης βοηθά ιδιαίτερα αφού με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται κατά κάποιο τρόπο προσομοίωση των πραγματικών περιστάσεων επικοινωνίας στις οποίες θα εκτεθούν οι μαθητές έξω από την τάξη.
Επίσης ο μαθητής εξασκείται με φυσικούς ομιλητές βάζοντας τον εαυτό του όσο το δυνατόν συχνότερα σε συνθήκες πραγματικής επικοινωνίας.
Με αυτή τη στρατηγική αντιμετωπίζονται προβλήματα και δυσκολίες που εντοπίζονται στη μεταφορά της γνώσης που αποκτάται στο περιβάλλον της τάξης, έξω από αυτήν.
Ανάπτυξη πολιτισμικής αντίληψης:
Από τις πιο σημαντικές στρατηγικές αφού αφορά και στην κατανόηση του διαφορετικού πολιτισμικού στοιχείου.
Ο μαθητής μαθαίνει να αντιμετωπίζει τη γλώσσα όχι μόνο σαν ένα σύστημα δομών αλλά και σαν φορέα πολιτισμού.
Για την παραγωγή προφορικού θα μπορούσε ειδικότερα να αφορά στην εκμάθηση των χειρονομιών και των εκφράσεων που χρησιμοποιούν και οι φυσικοί ομιλητές.
Κατανόηση της σκέψης και των συναισθημάτων των άλλων:
Ο μαθητής μαθαίνει να δείχνει προσοχή στον επιτονισμό και γενικότερα να ξεχωρίζει πότε ο συνομιλητής του εννοεί κάτι διαφορετικό από αυτό που λέει.
Π.χ. στη φράση 'τι λες τώρα' ο μαθητής θα πρέπει να αναγνωρίζει εκφώνημα με το οποίο ο συνομιλητής του δείχνει έκπληξη ή ειρωνία και όχι αίτημα για επανάληψη του προηγούμενου εκφωνήματος.
Αντιπροσώπευση ήχων στη μνήμη:
Στη στρατηγική αυτή αντί για οπτική αναπαράσταση, έχουμε ηχητική σύνδεση νέων λέξεων με γνωστές λέξεις από τη μητρική, ή ρίμες.
Αυτό διευκολύνει την ανάσυρση από τη μνήμη και τη σωστή εκφορά τους.
Πρακτικές μνήμης με ακρωνύμια:
Η στρατηγική αυτή βοηθά στην γρήγορη ανάσυρση λέξεων ή φράσεων από τη μνήμη.
Εξάσκηση στα φωνήματα:
Ο μαθητής εξασκείται στα φωνήματα της γλώσσας-στόχου μέσα από το τραγούδι, διάφορες παροιμίες, την επανάληψη δύσκολων στην προφορά λέξεων.
Σημειώσεις:
Ο μαθητής κρατώντας σημειώσεις μπορεί να προετοιμάσει καλύτερα αυτό που θα πει όταν του ζητηθεί να μιλήσει.
Η στρατηγική αυτή χρησιμοποιείται κατά την προετοιμασία παραγωγής προφορικού λόγου και μπορεί να αποτελέσει μέρος της στρατηγικής 'σχεδιασμός/προετοιμασία του προφορικού μηνύματος.