(πηγή: βιβλίο δασκάλου)
Βασικά σημεία δομής μερικών ειδών κειμένου
(Οι πίνακες αυτοί μπορούν να χρησιμοποιούνται από τους μαθητές κατά τη διαδικασία αυτοαξιολόγησης).
Αφήγηση
• Πού γίνονται τα γεγονότα;
• Πότε; (Στις φανταστικές ιστορίες και στα παραμύθια ξεκινάμε συνήθως με τη φράση «Μια φορά κι έναν καιρό...».)
• Ποιοι είναι ο ιήρωες; (Μπορεί να είναι άνθρωποι, φυτά, ζώα κτλ.)
• Ποιο πρόβλημα αντιμετώπισαν;
• Ποια λύση έδωσαν;
Περιγραφή γεγονότος
• Τι συνέβη;
• Πού;
• Πότε;
• Ποια είναι τα αποτελέσματα, οι συνέπειες;
• Ποιος φταίει (ή τι φταίει) γι' αυτό που έγινε;
• Με ποιον τρόπο αντιμετωπίζεται το πρόβλημα;
Περιγραφή κτίσματος
• Πού είναι χτισμένο;
• Πώς είναι (ποια εντύπωση δημιουργεί όπως το αντικρίζουμε, ποια είναι τα γενικά χαρακτηριστικά της κατασκευής του, από τι υλικά είναι φτιαγμένο);
• Σε τι χρησίμευε (χρησιμοποιείται και σήμερα);
• Πώς το έβλεπαν οι κάτοικοι, πόσο σημαντικός ήταν για τη ζωή τους;
• Ποια συναισθήματα και σκέψεις μάς προκαλεί;
Περιγραφή ζώου
• Ποιο είναι το όνομα του
• Πότε και πώς το απέκτησα
• Πώς είναι (εξωτερική περιγραφή)
• Πώς περνάω μαζί του
• Τι νιώθω γι' αυτό
• Ένα περιστατικό από τη ζωή μου μαζί του που ήταν σημαντικό
• Συναισθήματα και σκέψεις μου γι' αυτό το περιστατικό
Βιογραφικό σημείωμα
Βιογραφικό σημείωμα είναι ένα κείμενο στο οποίο γράφονται όλα τα ατομικά στοιχεία κάποιου (όνομα, επώνυμο, τόπος και ημερομηνία γέννησης κ.ά.), οι σπουδές, τα πτυχία και σημαντικές δραστηριότητες του.
Αν το Βιογραφικό είναι κάποιου συγγραφέα, υπάρχει και ο κατάλογος των έργων που έχει γράψει.
Τόπος και χρονολογία γέννησης, στοιχεία για την οικογένεια του, για την παιδική του ηλικία κτλ.
Χαρακτηριστικά στοιχεία της προσωπικότητας του ως ανθρώπου, αλλά και ως συγγραφέα
Σπουδές, πρώτη επαφή με το γράψιμο, τα έργα του
Κάτι ιδιαίτερα ενδιαφέρον που να αφορά το συγγραφέα
Η διαδικασία της διδασκαλίας παραγωγής γραπτού λόγου πρέπει να:
§ ξεκινάει από την επεξεργασία του αρχικού κειμένου και τη διδασκαλία της δομής του είδους στο οποίο ανήκει.
§ ακολουθεί η συστηματική καθοδήγηση του δασκάλου καθ’ όλη τη διάρκεια της διόρθωσης από το μαθητή του κειμένου που ο ίδιος παρήγαγε.
Η καθοδήγηση φυσικά δε θα αφορά μόνο θέματα δομής του κειμένου αλλά και θέματα κειμενικής συνοχής, γραμματικούς στόχους ή άλλους που τίθενται κάθε φορά.