Transgressie

In Holland is in de donkere middeleeuwen enkele keren sprake van het fenomeen Transgressie. Met Transgressie wordt in de geologie bedoeld dat de kustlijn landinwaarts verschuift, ofwel van bekkenwaarts naar meer continentaal komt te liggen. Dit kan verschillende oorzaken hebben, veelal dijkdoorbraken, verlies van zeeweringen, of verschuiving van de aardkorst, beter bekend als aardbevingen. Ook het omgekeerde komt voor, dan Regressie genaamd, meestal veroorzaakt door vulkaanuitbarstingen en de daarop volgende aaneengesloten koudeperiodes, bekend als ijstijden. Gedurende de geologische geschiedenis wisselden perioden van transgressie en regressie elkaar af. Voor het Laaggelegen Holland kan dit bijvoorbeeld betekenen dat een stad als Arnhem of Nijmegen aan zee ligt. Bij een dergelijke riviertransgressie zou zo de IJsseltak bij Westervoort ontstaan zijn. Ook het stroomgebied in de Eemvallei, het landsdeel langs de Grebbeberg van de Nederrijn tot de Zuiderzee, zou lange tijd nat geweest zijn. Dat betekent dat de Rijnloop zich voortdurend wijzigde. Het dijkonderhoud van de hooggelegen rivieren en het onderhoud aan zeeweringen betekent eigenlijk altijd een grote belasting voor de Hollanders. Het mag duidelijk zijn dat het vrijwel ontbreken van spannende verhalen in de donkere middeleeuwen hiermee sterk verbonden lijkt te zijn.