Anne Frank

Holland werd hard aangepakt in de Tweede Wereldoorlog met de blitzkrieg in Rotterdam, gevolgd door directe capitulatie, maar dat is niets vergeleken met het Volk der Joden. Anne Frank groeide na de oorlog uit tot een belangrijkste vrouw van Holland en het symbool van de Holocaust. Met haar familie woonde zij jarenlang achter een Holle Kast in het Achterhuis, waar zij een dagboek schreef. De tiener heeft in feite de normale jeugdgang, maar nu geïsoleerd met de continue angst op ontdekking. Het betekende een verschrikkelijk leven. Alles achter de Holle Kast is in feite verdwenen. Na de oorlog kreeg Israël een eigen land, iets dat bij nomadenvolkeren meestal vrijwel onmogelijk is. De Romeinse geschiedschrijver Tacitus heeft een passage bij de Chrestenen, een volk bij de rivier Judea, waar al het kwaad vandaan zou komen. De Duitsers en Oostenrijkers verweten de Joden het armzalige bestaan als Duitser. Het Duitse volk verloor zichzelf volledig. Harry Mulish, zelf een Jood, wist op humoristische wijze, telkens aandacht te vragen voor de dubbele positie waarin zijn volk in feite terecht kwam. Ontheemd, maar weer thuis, waar men een evenzo hard bestaan kreeg. Holland regelde haar bevolkingsregistratie van oudsher altijd al zeer netjes. De Duitsers hadden weinig moeite om hen allemaal te vinden. De Joden zijn vrijwel allemaal verdwenen uit Holland.