Patriottentijd

In de tweede helft van de 18de eeuw trekt Holland de macht verder naar zich toe. De steden vervulden van oudsher met hun regering genaamd Vroedschappen een uitmuntend bestuurscentrum. Handel, Financiën, Defensie, Burgerzaken, en Justitie, alle bestuurstaken verliepen aanvankelijk uitstekend, middels een hard regime dat gebruik maakte van de doodstraf, tal van uitgebreide stadskeuren en relatief rijke burgers die de hoge belastingen opbrachten. Een stad als Amsterdam was toonaangevend in de wereld. Bij het pachtersoproer rond 1750 kwam hieraan een einde. De stadhouder gebruikte buitenlandse soldaten om de weigerachtige belastingbetalers onder druk te zetten. Dit veroorzaakte nog meer (wan)betalingen. Niet alleen de belastingen, maar ook de militairen moesten immers betaald worden. Een golf van nationalistische elementen bewapende zichzelf en bracht bij de steden fortificaties aan voor eigen oefen-excercities. In mum van tijd stonden Fransgezinde Patriotten lijnrecht tegenover de Duitsgezinde Oranjeklanten. De 'burgeroorlog' verkreeg ook allerlei internationale accenten. De Amerikanen voerden hun onafhankelijkheidsstrijd en Nederland steunde hen. Dit bracht Engeland in een vlaag van verstandsverbijstering tot de zoveelste zeeoorlog. De Fransen beleefden in 1789 de Franse Revolutie. Zij brachten daarbij de koninklijke familie in een schertsvertoning om het leven. Stelselmatig gebrek aan inlevingsvermogen werd hen verweten. De Duitsers stonden te popelen om ook de lastige regenten uit de Rijndelta er uit te werken. De patriotten moesten vluchten en vonden steun bij Frankrijk. Napoleon greep de macht en de intelligente voorlieden vonden bij hem een gewillig oor voor allerlei complexe problemen. Tal van zaken moesten worden aangepakt. Dit geschiedde. Op de Eerste Nationale Vergadering in 1796 bracht het eerste nationale parlement de conflicten ter tafel. Napoleon benoemde zichzelf tot consul en nam allerlei politieke besluiten die de steden nog niet hadden kunnen volbrengen. Ons land voerde dit vervolgens stapsgewijs uit. De Bataafse Republiek was de invulling van deze Fransgezinde samenwerking. Holland veranderde zo, met allerlei trucjes, in een volwaardige natie.

© 2019 F.N. Heinsius