Adellijke huizen

In de Grote Atlas van de Lage Landen van Blaeu (Atlas Maior, 1665) zijn bij Holland ook de Edelhuizen opgenomen van de adellijke geslachten (Nobilium ædes, Edelhuysen). Het edelhuis kan men herkennen aan een afgebeelde stins (state, steens, stoute) mét een vaandel (= 🏳). Bij de kaart van Hollandia Comitatus gemaakt door Wilhelm Blaeu volgt bovendien een summiere boodschap met een karakterschets van het Hollandse volk: Men siet op veel plaetsen met verwonderinge, dat het water veel hooger staet dan 't landt; daerom men oock genootsaeckt is 't selve doorgaens met watermeulens droogh te houden, en 't water door sluysen en verlaten van de see te doen verswelgen. Met alle dese gewassen, hoe vruchtbaer en profijtelijck sy oock sijn, en zijn nochtans niet te vergelijken by den rijcken vischvangst en koophandel, die in Hollandt alleen ongelijck stercker ghedreven worden, als in alle andere Nederlanden te samen; van de welcke wy breeder sullen spreken, in de beschrijvinge der hoogh-beroemde koopstadt Amsterdam, en andere zeesteden. De edelhuizen zijn van de kaart afgelezen en hieronder opgenomen bij de uitgebeelde regio. Holland heeft van oudsher de regio's: Delfland, Schieland, Rijnland, Amstelland, het Land van Montfoort, het Land van Gorcum en het Land van Dort. Tot slot de verdeling over de regio: Amstelland 30, Rijnland 16, Delfland 14, Land van Gorcum 6, Land van Montfoort 6 en Land van Dort 4. Rond Amsterdam stijgt derhalve de graad van nobiliteit.

© 2019 F. N. Heinsius