Holland heeft van nature eigenlijk geen bestaansrecht. Het land ligt overwegend beneden zeeniveau en zou zonder dijken en waterkeringen al snel helemaal onder water staan. Het holle gebied stroomt binnen enkele weken naar zee weg, met zeeduinen en al. Het is niet voor niets dat de belangrijkste stad in het gebied, Amsterdam, vrijwel geheel op palen is gebouwd. Waar de Friezen bij de Romeinen geroemd worden om hun hoge en voorname afkomst, weet men over de Bataven wel te melden dat zij uitstekende zwemmers en uitmuntende boogschutters zijn. Vanwege deze onderscheidende fysieke eigenschappen werden zij bij de keizerlijke elitetroepen aangesteld (Pretoriaanse garde). In de complexe Rijndelta leven dus kloeke lieden. In het graafschap Holland zetelt van oudsher een Dirkgraaf of Dijkgraaf, waar een Hansgraaf of Watergraaf juist bij de Hanzeatische steden zou bestaan. Dat natte nadeel opgeheven door dijken, dammen, sluizen en watermolens, levert uiteindelijk een uiterst vruchtbare grond op met uitstekende mogelijkheden voor land en tuinbouw. Het is niet voor niets dat men in Holland reeds lang een hoge bevolkingsgroei ervaart. Bij de natuurlijke grenzen van Holland denke men na de Noordzee met name aan de Mosa of Maas in het zuiden, de Renus of Rijn in het oosten, en het Sincval of Ondervelsen in het noorden. De provincie Holland ligt in de drooggemalen holte tussen Friesland en Gelderland.
Romeinse mijlpaal
© 2019 F.N. Heinsius