9.4
मया ततमिदं सर्वं जगदव्यक्तमूर्तिना ।
मत्स्थानि सर्वभूतानि न चाहं तेष्ववस्थित: ॥ ४ ॥
mayā tatam idaṁ sarvaṁ
jagad avyakta-mūrtinā
mat-sthāni sarva-bhūtāni
na cāhaṁ teṣv avasthitaḥ
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
майа̄ — Мной; (асмад, 3.1)
татам — пронизана; (c, 1.1)
идам — это; (c, 1.1)
сарвам — все; (c, 1.1)
джагат — мироздание; (c, 1.1)
авйакта-мӯртина̄ — непроявленной формой; (ж, 3.1)
мат-стха̄ни — находящиеся во Мне; (c, 1.3)
сарва-бхӯта̄ни — все живые существа; (c, 1.3)
на — не; (ав)
ча — также; (ав)
ахам — Я; (асмад, 1.1)
тешу — в них; (тад, с, 7.3)
авастхитах̣ — находящийся (м, 1.1)
अन्वय: anvayaḥ
अव्यक्तमूर्तिना च मया इदं सर्वं जगत् ततम्। सर्वभूतानि मत्स्थानि । अहं तेषु न अवस्थितः।
avyaktamūrtinā ca mayā idaṃ sarvaṃ jagat tatam| sarvabhūtāni matsthāni | ahaṃ teṣu na avasthitaḥ|
Дословный перевод:
Непроявленной формой Моею этот весь мир пронизан. Все живые существа во Мне находящиеся. Я в них не находящийся.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
tadevaṃ vaktavyatayā prastutasya jñānasya stutyā śrotāramabhimukhīkṛtya tadeva jñānaṃ kathayati mayeti dvābhyām | avyaktā'tīndriyā mūrtiḥ svarūpaṃ yasya | tādṛśena mayā kāraṇabhūtena sarvamidaṃ jagattataṃ vyāptam | tatsṛṣṭvā tadevānuprāviśatityādi śruteḥ | ataeva kāraṇabhūte mayi tiṣṭhantīti matsthāni sarvāṇi bhūtāni carācarāṇi | evamapi ghaṭādiṣu kāryeṣu mṛttikeva teṣu bhūteṣu nāhamavasthitaḥ | ākāśavadasaṅgatvāt ||4||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||9.4|| --,mayā mama yaḥ paro bhāvaḥ tena tataṃ vyāptaṃ sarvam idaṃ jagat avyaktamūrtinā na vyaktā mūrtiḥ svarūpaṃ yasya mama so'hamavyaktamūrtiḥ tena mayā avyaktamūrtinā? karaṇagocarasvarūpeṇa ityarthaḥ| tasmin mayi avyaktamūrtau sthitāni matsthāni? sarvabhūtāni brahmādīni stambaparyantāni| na hi nirātmakaṃ kiñcit bhūtaṃ vyavahārāya avakalpate| ataḥ matsthāni mayā ātmanā ātmavattvena sthitāni? ataḥ mayi sthitāni iti ucyante| teṣāṃ bhūtānām ahameva ātmā ityataḥ teṣu sthitaḥ iti mūḍhabuddhīnāṃ avabhāsate ataḥ bravīmi -- na ca ahaṃ teṣu bhūteṣu avasthitaḥ? mūrtavat saṃśleṣābhāvena ākāśasyāpi antaratamo hi aham| na hi asaṃsargi vastu kvacit ādheyabhāvena avasthitaṃ bhavati||ata eva asaṃsargitvāt mama --,
Перевод
В Своей непроявленной форме Я пронизываю всю вселенную. Все существа пребывают во Мне, но Я — не в них.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика