9.24
अहं हि सर्वयज्ञानां भोक्ता च प्रभुरेव च ।
न तु मामभिजानन्ति तत्त्वेनातश्च्यवन्ति ते ॥ २४ ॥
ahaṁ hi sarva-yajñānāṁ
bhoktā ca prabhur eva ca
na tu mām abhijānanti
tattvenātaś cyavanti te
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
ахам — Я; (асмад, 1.1)
хи — безусловно; (ав)
сарва-йаджн̃а̄на̄м — всех жертвоприношений; (м, 6.3)
бхокта̄ — наслаждающийся; (м, 1.1)
ча — и; (ав)
прабхух̣ — Господь; (м, 1.1)
эва — несомненно; (ав)
ча — и; (ав)
на — не; (ав)
ту — но; (ав)
ма̄м — Меня; (асмад, 2.1)
абхиджа̄нанти — знают; (лаТ, 1.3)
таттвена — воистину; (с, 3.1)
атах̣ — поэтому; (ав)
чйаванти — падают; (лаТ, 1.3) https://ashtadhyayi.com/dhatu/01.1108?type=ting (च्यवन्ते в आर्षः)
те — они (тад, м, 1.3)
अन्वय: anvayaḥ
अहम् एव हि सर्वयज्ञानां भोक्ता च प्रभुः च। ते मां तत्त्वेन न तु अभिजानन्ति। अतः च्यवन्ति।
aham eva hi sarvayajñānāṃ bhoktā ca prabhuḥ ca| te māṃ tattvena na tu abhijānanti| ataḥ cyavanti|
Дословный перевод:
Я лишь всех жертвоприношений наслаждающийся и повелитель. Они поистине Меня не знают. Поэтому падают.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
etadeva vivṛṇoti ahamiti | sarveṣāṃ yajñānāṃ tattaddevatārūpeṇāhameva bhoktā | prabhuśca svāmī | phaladātā cāpyahamevetyarthaḥ | evambhūtaṃ māṃ te tattvena yathāvannābhijānanti | ataścyavanti pracyavante punarāvartante | ye tu sarvadevatāsu māmevātaryāminaṃ paśyanto yajanti te tu nāvartante ||24||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||9.24|| -- ahaṃ hi sarvayajñānāṃ śrautānāṃ smārtānāṃ ca sarveṣāṃ yajñānāṃ devatātmatvena bhoktā ca prabhuḥ eva ca| matsvāmiko hi yajñaḥ? adhiyajño'hamevātra (gītā 8|4) iti hi uktam| tathā na tu mām abhijānanti tattvena yathāvat| ataśca avidhipūrvakam iṣṭvā yāgaphalāt cyavanti pracyavante te||ye'pi anyadevatābhaktimattvena avidhipūrvakaṃ yajante? teṣāmapi yāgaphalaṃ avaśyaṃbhāvi| katham --,
The Gūḍhārthadīpikā commentary by Madhusūdana
avidhipūrvakatvaṃ vivṛṇvan phalapracyutimamīṣāmāha ahaṃ hīti | ahaṃ bhagavān vāsudeva eva sarveṣāṃ yajñānāṃ śrautānāṃ smārtānāṃ ca tattaddevatārūpeṇa bhoktā ca svenāntaryāmirūpeṇādhiyajñatvātprabhuśca phaladātā ceti prasiddhametat | devatāntarayājinastu māmīdṛśaṃ tattvena bhoktṛtvena prabhutvena ca bhagavān vāsudeva eva vastvādirūpeṇa yajñānāṃ bhoktā svena rūpeṇa ca phaladātā na tadanyo'sti kaścidārādhya ityevaṃrūpeṇa na jānanti | ato matsvarūpāparijñānānmahatāyāseneṣṭvāpi mayyanarpitakarmāṇastattaddevalokaṃ dhūmādimārgeṇa gatvā tadbhogānte cyavanti pracyavante tadbhogajanakakarmakṣayāttaddehādiviyuktāḥ punardehagrahaṇāya manuṣyalokaṃ pratyāvartante | ye tu tattaddevatāsu bhagavantameva sarvāntaryāmiṇaṃ paśyanto yajante te bhagavadarpitakarmāṇastadvidyāsahitakarmavaśādarcirādimārgeṇa brahmalokaṃ gatvā tatrotpannasamyagdarśanāstadbhogānte mucyanta iti vivekaḥ ||24||
The Gītābhūṣaṇa commentary by Baladeva
avidhipūrvakatāṃ darśayati ahaṃ hīti | ahamevendrādirūpeṇa sarveṣāṃ yajñānāṃ bhoktā prabhuḥ svāmī pālakaḥ phaladaścetyevaṃ tattvena māṃ nābhijānanti | ataste cyavanti saṃsaranti ||24||
Перевод
Я единственный, кто наслаждается всеми жертвоприношениями и повелевает ими. Поэтому те, кто не постиг Мою подлинную духовную природу, обречены на падение.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика