8.6


यं यं वापि स्मरन्भावं त्यजत्यन्ते कलेवरम् ।

तं तमेवैति कौन्तेय सदा तद्भ‍ावभावित: ॥ ६ ॥


yaṁ yaṁ vāpi smaran bhāvaṁ

tyajaty ante kalevaram

taṁ tam evaiti kaunteya

sadā tad-bhāva-bhāvitaḥ


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


йам йам — которое; (йад, сарв, м, 2.1)

ва̄ апи — вообще; (ав)

смаран — помнящий; (т, м, 1.1) 

бха̄вам — состояние бытия; (м, 2.1) 

тйаджати — оставляет; (лаТ, 1.1)

анте — в конце; (м, 7.1)

калеварам — тело; (м, 2.1)

там там — к тому; (тад, сарв, м, 2.1)

эва — безусловно; (ав)

эти — приходит; (лат, 1.1) इ{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;इण्;अदादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/02.0040?type=ting 

каунтейа — о сын Кунти; (м, 8.1)

сада̄ — всегда; (ав)

тат-бха̄ва-бха̄витах̣ — то состояние бытия помнящий (м, 1.1)


अन्वय:  anvayaḥ


कौन्तेय ! अन्ते यं यं वापि भावं स्मरन् कलेवरं त्यजति, (सः) तद्भ‍ावभावितः तं तम् एव एति। 

kaunteya ! ante yaṃ yaṃ vāpi bhāvaṃ smaran kalevaraṃ tyajati, (saḥ) tadbhāvabhāvitaḥ taṃ tam eva eti|

Дословный перевод:

О сын Кунти! В конце какое состояние бытия помнящий тело оставляет, к тому именно идет. (Потому что) всегда то состояние бытия помнящий.


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


na kevalaṃ māṃ smaranmadbhāvaṃ prāpnotīti niyamaḥ | kiṃ tarhi? yaṃ yamiti | yaṃ yaṃ bhāvaṃ devatāntaraṃ vānyamapi vāntakāle smaran dehaṃ tyajati taṃ tameva smaryamāṇaṃ bhāvaṃ prāpnoti | antakāle bhāvaviśeṣasmaraṇe hetuḥ | sadā tadbhāvabhāvita iti sarvadā tasya bhāvo bhāvanā anucintanam | tena bhāvito vāsitacittaḥ ||6|| 


Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya


||8.6|| --,yaṃ yaṃ vāpi yaṃ yaṃ bhāvaṃ devatāviśeṣaṃ smaran cintayan tyajati parityajati ante antakāle prāṇaviyogakāle kalevaraṃ śarīraṃ taṃ tameva smṛtaṃ bhāvameva eti nānyaṃ kaunteya sadā sarvadā tadbhāvabhāvitaḥ tasmin bhāvaḥ tadbhāvaḥ sa bhāvitaḥ smaryamāṇatayā abhyastaḥ yena saḥ tadbhāvabhāvitaḥ san||yasmāt evam antyā bhāvanā dehāntaraprāptau kāraṇam --,


Перевод


О сын Кунти, о каком бы состоянии бытия ни помнил человек, покидая тело, того состояния он и достигнет в следующей жизни.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика