8.24
अग्निर्ज्योतिरह: शुक्लः षण्मासा उत्तरायणम् ।
तत्र प्रयाता गच्छन्ति ब्रह्म ब्रह्मविदो जना: ॥ २४ ॥
agnir jyotir ahaḥ śuklaḥ
ṣaṇ-māsā uttarāyaṇam
tatra prayātā gacchanti
brahma brahma-vido janāḥ
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
агних̣ — огонь; (м, 1.1)
джйотих̣ — свет; (c, 1.1)
ахах̣ — день; (н, с, 1.1)
ш́уклах̣ — две недели прибывающей луны; (м, 1.1)
шат̣-ма̄са̄х̣ — шесть месяцев; (м, 1.3)
уттара- айанам — движение солнца на севере; (с, 1.1)
татра — там; (ав)
прайа̄та̄х̣ — те, кто оставил тело; (м, 1.3)
гаччханти — достигают; (лаТ, 1.3)
брахма — Абсолют; (с, 2.1)
брахма-видах̣ — те, которые познали Абсолютную Истину; (м, 1.3)
джана̄х̣ — люди (м, 1.3)
अन्वय: anvayaḥ
अग्निः ज्योतिः अहः शुक्लः षण्मासाः उत्तरायणं तत्र प्रयाताः ब्रह्मविदः जना: ब्रह्म गच्छन्ति ।
agniḥ jyotiḥ ahaḥ śuklaḥ ṣaṇmāsāḥ uttarāyaṇaṃ tatra prayātāḥ brahmavidaḥ janāḥ brahma gacchanti |
Дословный перевод:
Огонь, свет, день, прибывающая луна, шесть месяцев движение солнца на севере — там ушедшие знатоки Брахмана люди к Абсолюту идут.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
tatrānavṛttimārgamāha agniriti | agnijyotiḥśabdābhyāṃ te'rcirabhisambhavanti iti śrutyuktārcirabhimāninī devatopalakṣyate | ahariti divasābhimāninī | śukla iti śuklapakṣābhimāninī | uttarāyaṇarūpāḥ ṣaṇmāsā ityuttarāyaṇābhimāninī | etaccānyāsāmapi śrutyuktānāṃ saṃvatsara devalokādidevatānamupalakṣaṇārtham | evaṃ bhūto yo mārgastatra prayātā gatā bhagavadupāsakā janā brahma prāpnuvanti | yataste brahmavidaḥ | tathā ca śrutiḥ te'rciṣamabhi sambhavanti arciṣo'rahna āpūryamāṇapakṣamāpūryamāṇapakṣādyān ṣaṇmāsānudaṅṅāditya eti māsebhyo devalokamiti | na hi sadyomuktibhājāṃ samyagdarśananiṣṭhānāṃ gatirvā kvacidasti, na tasya prāṇā utkrāmanti ||24||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||8.24|| -- agniḥ kālābhimāninī devatā| tathā jyotirapi devataiva kālābhimāninī| athavā agnijyotiṣī yathā śrute eva devate| bhūyasā tu nirdeśo yatra kāle (gītā 8|23) taṃ kālam (gītā 8|23) iti āmravaṇavat| tathā ahaḥ devatā aharabhimāninī ahaḥ śuklaḥ śuklapakṣadevatā ṣaṇmāsā uttarāyaṇam tatrāpi devataiva mārgabhūtā iti sthitaḥ anyatra ayaṃ nyāyaḥ| tatra tasmin mārge prayātāḥ mṛtāḥ gacchanti brahma brahmavido brahmopāsakāḥ brahmopāsanaparā janāḥ| krameṇa iti vākyaśeṣaḥ| na hi sadyomuktibhājāṃ samyagdarśananiṣṭhānāṃ gatiḥ āgatirvā kvacit asti na tasya prāṇā utkrāmanti iti śruteḥ| brahmasaṃlīnaprāṇā eva te brahmamayā brahmabhūtā eva te|
Перевод
Те, кто познал Верховный Брахман, смогут войти в Него, если покинут тело днем, в период, которому покровительствуют божества огня и света, в течение двух недель, когда луна растет, и в течение шести месяцев, когда солнце движется в северном полушарии.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика