8.21
अव्यक्तोऽक्षर इत्युक्तस्तमाहु: परमां गतिम् ।
यं प्राप्य न निवर्तन्ते तद्धाम परमं मम ॥ २१ ॥
avyakto ’kṣara ity uktas
tam āhuḥ paramāṁ gatim
yaṁ prāpya na nivartante
tad dhāma paramaṁ mama
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
авйактах̣ — непроявленная; (м, 1.1)
акшарах̣ — вечная; (м, 1.1)
ити — так; (ав)
уктах̣ — называемая; (м, 1.1)
там — того; (тад, м, 2.1)
а̄хух̣ — называют; (лаТ, 1.3)
парама̄м — высшую; (ж, 2.1)
гатим — цель; (ж, 2.1)
йам — которую; (йад, м, 2.1)
пра̄пйа — достигнув; (ав)
на — не; (ав)
нивартанте — возвращаются; (лаТ, 1.3)
тат — та; (с, 1.1)
дха̄ма — обитель; (н, с, 1.1)
парамам — высшая; (с, 1.1)
мама — Моя (асмад, 6.1)
अन्वय: anvayaḥ
अव्यक्तः अक्षरः इति उक्तः तं परमां गतिम् आहुः। यं प्राप्य न निवर्तन्ते तत् मम परमं धाम।
avyaktaḥ akṣaraḥ iti uktaḥ taṃ paramāṃ gatim āhuḥ| yaṃ prāpya na nivartante tat mama paramaṃ dhāma|
Дословный перевод:
Непроявленная, вечная – так называемая, ту высшую цель называют. Которую обретя, не возвращаются, это Моя высшая обитель.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
avināśe pramāṇaṃ darśayannāha avyakta iti | yo bhāvo'vyakto'tīndriyaḥ | akṣaraḥ praveśanāśaśūnya iti | tathākṣarātsaṃbhavatīha viśvaṃ ityādiśrutiṣvakṣara ityuktaḥ | taṃ paramāṃ gatiṃ gamyaṃ puruṣārthamāhuḥ | puruṣānna paraṃ kiṃcitsā kāṣṭhā sā parā gatiḥ ityādiśrutayaḥ | paramagatitvamevāha yaṃ prāpya na nivartanta iti | tacca mamaiva dhāma svarūpam | mametyupacāre ṣaṣṭhī | rāhoḥ śira itivat | ato'hameva paramā gatirityarthaḥ ||21||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||8.21|| --,yo'sau avyaktaḥ akṣaraḥ ityuktaḥ tameva akṣarasaṃjñakam avyaktaṃ bhāvam āhuḥ paramāṃ prakṛṣṭāṃ gatim| yaṃ paraṃ bhāvaṃ prāpya gatvā na nivartante saṃsārāya tat dhāma sthānaṃ paramaṃ prakṛṣṭaṃ mama viṣṇoḥ paramaṃ padamityarthaḥ||tallabdheḥ upāyaḥ ucyate --,
The Gūḍhārthadīpikā commentary by Madhusūdana
yo bhāva ihāvyakta ityakṣara iti cokto'nyatrāpi śrutiṣu smṛtiṣu ca taṃ bhāvamāhuḥ śrutayaḥ smṛtayaśca puruṣānna paraṃ kiṃcitsā kāṣṭhā paramā gatiḥ ityādyāḥ | paramāmutpattivināśaśūnyasvaprakāśaparamānandarūpāṃ gatiṃ puruṣārthaviśrāntim | yaṃ bhāvaṃ prāpya na punarnivartante saṃsārāya taddhāma svarūpaṃ mama viṣṇoḥ paramaṃ sarvotkṛṣṭam | mama dhāmeti rāhoḥ śira itivadbhedakalpanayā ṣaṣṭhī | ato'hameva paramā gatirityarthaḥ ||21||
Перевод
То, что ведантисты называют непроявленным и нетленным, то, что именуют высшей целью, то место, достигнув которого живое существо никогда не возвращается в материальный мир, — это Моя высшая обитель.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика