7.9


पुण्यो गन्ध: पृथिव्यां च तेजश्चास्मि विभावसौ ।

जीवनं सर्वभूतेषु तपश्चास्मि तपस्विषु ॥ ९ ॥


puṇyo gandhaḥ pṛthivyāṁ ca

tejaś cāsmi vibhāvasau

jīvanaṁ sarva-bhūteṣu

tapaś cāsmi tapasviṣu


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


пун̣йах̣ — изначальный; (м, 1.1)

гандхах̣ — аромат; (м, 1.1)

пр̣тхивйа̄м — земли; (ж, 7.1)

ча — также; (ав)

теджах̣ — жар; (с, 1.1)

ча — также; (ав)

асми — (Я) есть; (1.1) 

вибха̄васау — в огне; (м, 7.1)

джӣванам — жизнь; (с, 1.1)

сарва-бхӯтешуво всех в живых существах; (м, 7.1)

тапах̣ — аскетизм; (с, 1.1)

ча — также; (ав)

асми — (Я) есть; (1.1) 

тапасвишу — в подвижниках (м, 7.3)


अन्वय:  anvayaḥ


च पृथिव्याम् पुण्यः गन्धः, विभावसौ च तेजः अस्मि; सर्व-भूतेषु जीवनम्, तपस्विषु च तपः अस्मि ।

ca pṛthivyām puṇyaḥ gandhaḥ, vibhāvasau ca tejaḥ asmi; sarva-bhūteṣu jīvanam, tapasviṣu ca tapaḥ asmi |

Дословный перевод:

В земле чистый аромат также, в огне жар также Я есть. Во всех существах жизнь, в аскетах — аскетизм также Я есть.


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


kiṃ ca puṇya iti | puṇyo'vikṛto gandho gandhatanmātram | pṛthivyā āśrayabhūto'hamityarthaḥ | yadvā vibhūtirūpeṇāśrayatvasya vivakṣitatvātsurabhigandhasyaivotkṛṣṭatayā vibhūtitvātpuṇyo gandha ityuktam | tathā vibhāvasāgnau yattejo duḥsahā sahajā dīptistadaham | sarvabhūteṣu jīvanaṃ prāṇadhāraṇavāyurahamityarthaḥ | tapasviṣu vānaprasthādiṣu dvandvasahanarūpaṃ tapo'smi ||9|| 


Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya


||7.9|| puṇyaḥ surabhiḥ gandhaḥ pṛthivyāṃ ca aham tasmin mayi gandhabhūte pṛthivī protā| puṇyatvaṃ gandhasya svabhāvata eva pṛthivyāṃ darśitam abādiṣu rasādeḥ puṇyatvopalakṣaṇārtham| apuṇyatvaṃ tu gandhādīnām avidyādharmādyapekṣaṃ saṃsāriṇāṃ bhūtaviśeṣasaṃsarganimittaṃ bhavati| tejaśca dīptiśca asmi vibhāvasau agnau| tathā jīvanaṃ sarvabhūteṣu yena jīvanti sarvāṇi bhūtāni tat jīvanam| tapaśca asmi tapasviṣu tasmin tapasi mayi tapasvinaḥ protāḥ||


Перевод


Я изначальный аромат земли, и Я жар огня. Я жизнь всего живого и аскетизм всех аскетов.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика