7.25
नाहं प्रकाश: सर्वस्य योगमायासमावृत: ।
मूढोऽयं नाभिजानाति लोको मामजमव्ययम् ॥ २५ ॥
nāhaṁ prakāśaḥ sarvasya
yoga-māyā-samāvṛtaḥ
mūḍho ’yaṁ nābhijānāti
loko mām ajam avyayam
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
на — не; (ав)
ахам — Я; (1.1)
прака̄ш́ах̣ — явленный; (м, 1.1)
сарвасйа — всем; (м, 6.1)
йога-ма̄йа̄-сама̄вр̣тах̣ — внутренней энергией скрытый; (м, 1.1)
мӯд̣хах̣ — глупец; (м, 1.1)
айам — этого; (м, 1.1)
на — не; (ав)
абхиджа̄на̄ти — узнают; (лаТ, 1.1) अभि_ज्ञा{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;अभि_ज्ञा;क्र्यादिः}
локах̣ — люди; (м, 1.1)
ма̄м — Меня; (2.1)
аджам — нерожденного; (м, 2.1)
авйайам — неизменного (м, 2.1)
अन्वय: anvayaḥ
योग-माया-समावृतः अहम् सर्वस्य प्रकाशः न । मूढः अयम् लोकः अजम् अव्ययम् माम् न अभिजानाति ।
yoga-māyā-samāvṛtaḥ aham sarvasya prakāśaḥ na | mūḍhaḥ ayam lokaḥ ajam avyayam mām na abhijānāti |
Дословный перевод:
Внутренней энергией скрытый Я для всех не явленный. Глупый этот мир нерожденного неизменного Меня не знает.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
teṣāṃ svājñāne hetumāha nāhamiti | sarvasya lokasya nāhaṃ prakāśaḥ prakaṭo na bhavāmi | kintu madbhaktānāmeva | yato yogamāyayā samāvṛtaḥ | yogo yuktirmadīyaḥ ko'pyacintyaḥ prajñāvilāsaḥ | sa eva māyāghaṭanaghaṭanāpaṭīyastvāt | tayā saṃcchannaḥ ataeva matsvarūpajñāne mūḍhaḥ sannayaṃ loko'jamavyayaṃ ca māṃ na jānātīti ||25||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||7.25|| na ahaṃ prakāśaḥ sarvasya lokasya keṣāṃcideva madbhaktānāṃ prakāśaḥ ahamityabhiprāyaḥ| yogamāyāsamāvṛtaḥ yogaḥ guṇānāṃ yuktiḥ ghaṭanaṃ saiva māyā yogamāyā tayā yogamāyayā samāvṛtaḥ saṃchannaḥ ityarthaḥ| ata eva mūḍho lokaḥ ayaṃ na abhijānāti mām ajam avyayam||yayā yogamāyayā samāvṛtaṃ māṃ lokaḥ nābhijānāti nāsau yogamāyā madīyā satī mama īśvarasya māyāvino jñānaṃ pratibadhnāti yathā anyasyāpi māyāvinaḥ māyājñānaṃ tadvat||
yataḥ evam ataḥ
The Gūḍhārthadīpikā commentary by Madhusūdana
nanu janmakāle'pi sarvayogidhyeyaṃ śrīvaikuṇṭhasthamaiśvarameva rūpamāvirbhāvitavati samprati ca śrīvatsakaustubhavanamālākirīṭakuṇḍalādidivyopakaraṇaśālini kambukamalakaumodakīcakravaradhāricaturbhuje śrīmadvainateyavāhane nikhilasuralokasampāditarājarājeśvarābhiṣekādimahāvaibhave sarvasurāsurajetari vividhadivyalīlāvilāsaśīle sarvāvatāraśiromaṇau sākṣādvaikuṇṭhanāyake nikhilalokaduḥkhanistārāya bhuvamavatīrṇe viriñciprapañcāsambhaviniratiśayasaundaryasārasarvasvamūrtau bālalīlāvimohitavidhātari taraṇikiraṇojjvaladivyapītāmbare nirupamaśyāmasundare karadīkṛtapārijātārthaparājitapurandare bāṇayuddhavijitaśaśāṅkaśekhare samastasurāsuravijayinarakaprabhṛtimahādaiteyaprakaraprāṇaparyantasarvasvahāriṇi śrīdāmādiparamaraṅkamahāvaibhavakāriṇi ṣoḍaśasahasradivyarūpadhāriṇyaparimeyaguṇagarimaṇi mahāmahimani nāradmārkaṇḍeyādimahāmunigaṇastute tvayi kathamavivekino'pi manuṣabuddhirjīvabuddhirvetyarjunāśaṅkāmapaninīṣurāha bhagavānnāhamiti |
ahaṃ sarvasya lokasya na prakāśaḥ svena rūpeṇa prakaṭo na bhavāmi | kintu keṣāṃcinmadbhaktānāṃ prakaṭo bhavāmītyabhiprāyaḥ | kathaṃ sarvasya lokasya na prakaṭa ityatra hetumāha yogamāyāsamāvṛtaḥ | yogo mama saṅkalpastadvaśavartinī māyā yogamāyā tathāyamabhakto jano māṃ svarūpeṇa na jānātviti saṅkalpānuvidhāyinyā māyayā samyagāvṛtaḥ satyapi jñānakāraṇe jñānaviṣayatvāyogyaḥ kṛtaḥ | ato yaduktaṃ paraṃ bhāvamajānanta iti tatra mama saṅkalpa eva kāraṇamityuktaṃ bhavati | ato mama māyayā mūḍha āvṛtajñānaḥ sannayaṃ caturvidhabhaktavilakṣaṇo lokaḥ satyapi jñānakāraṇe māmajamavyayam anādyanantaṃ parameśvaraṃ nābhijānāti, kintu viparītadṛṣṭyā manuṣyameva kaṃcinmanyata ityarthaḥ | vidyamānaṃ vastusvarūpamāvṛṇotyavidyamānaṃ ca kiṃciddarśayatīti laukikamāyāmapi prasiddhametat ||25||
Перевод
Я никогда не являю Себя глупцам и невеждам. От них Меня скрывает Моя внутренняя энергия, и потому они не знают, что Я нерожденный и неисчерпаемый.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика