6.9
सुहृन्मित्रार्युदासीनमध्यस्थद्वेष्यबन्धुषु ।
साधुष्वपि च पापेषु समबुद्धिर्विशिष्यते ॥ ९ ॥
suhṛn-mitrāry-udāsīna-
madhyastha-dveṣya-bandhuṣu
sādhuṣv api ca pāpeṣu
sama-buddhir viśiṣyate
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
су-хр̣т-митра-ари-уда̄сӣна-мадхйа-стха-двешйа-бандхушу — в сердечных друзьях, товарищах, врагах, нейтральных, посредниках, завистливых и благожелателях; (м, 7.3)
са̄дхушу — к праведникам; (м, 7.3)
апи — даже; (ав)
ча — и; (ав)
па̄пешу — к грешникам; (м, 7.3)
сама-буддхих̣ — тот, кто ко всем относится одинаково; (м, 1.1)
виш́ишйате — превосходит (лаТ, 1.1) वि_शिषॢँ {कर्मणि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;वि_शिषॢँ;रुधादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/07.0014?type=yak
अन्वय: anvayaḥ
सुहृन्मित्रार्युदासीनमध्यस्थद्वेष्यबन्धुषु साधुषु पापेषु च अपि समबुद्धिः विशिष्यते।
suhṛn-mitrāryudāsīna-madhyastha-dveṣya-bandhuṣu sādhuṣu pāpeṣu ca api samabuddhiḥ viśiṣyate|
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
suhṛnmitrādiṣu samabuddhiyuktastu tato'pi śreṣṭha ityāha suhṛditi | suhṛtsvabhāvenaiva hitāśaṃsī | mitraṃ snehavaśenopakārakaḥ | arirghātakaḥ | udāsīno vivadamānayorapyupekṣakaḥ | madhyastho vivadamānayorubhayorapi hitāśaṃsī | dveṣyo dveṣaviṣayaḥ | bandhuḥ saṃbandhī | sādhavaḥ sadācārāḥ | pāpā durācārāḥ | eteṣu samā rāgadveṣādiśūnyā buddhiryasya sa tu viśiṣṭaḥ ||9||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||6.9|| suhṛt ityādiślokārdham ekaṃ padam| suhṛt iti pratyupakāramanapekṣya upakartā mitraṃ snehavān ariḥ śatruḥ udāsīnaḥ na kasyacit pakṣaṃ bhajate madhyasthaḥ yo viruddhayoḥ ubhayoḥ hitaiṣī dveṣyaḥ ātmanaḥ apriyaḥ bandhuḥ saṃbandhī ityeteṣu sādhuṣu śāstrānuvartiṣu api ca pāpeṣu pratiṣiddhakāriṣu sarveṣu eteṣu samabuddhiḥ kaḥ kiṃkarmā ityavyāpṛtabuddhirityarthaḥ| viśiṣyatevimucyate iti vā pāṭhāntaram| yogārūḍhānāṃ sarveṣām ayam uttama ityarthaḥ||ata evamuttamaphalaprāptaye
Перевод
Его превосходит тот, кто одинаково относится ко всем, будь то искренние доброжелатели, отзывчивые благодетели, сторонние наблюдатели, посредники между ним и его врагами, завистливые, друзья или враги, праведники или грешники.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика