6.10


योगी युञ्जीत सततमात्मानं रहसि स्थित: ।

एकाकी यतचित्तात्मा निराशीरपरिग्रह: ॥ १० ॥


yogī yuñjīta satatam

ātmānaṁ rahasi sthitaḥ

ekākī yata-cittātmā

nirāśīr aparigrahaḥ


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


йогӣйог; (м, 1.1)

йун̃джӣта — пусть действует в сознании Кришны; (видхилиГ, 1.1) युज्{कर्तरि;विधिलिङ्;प्र;एक;आत्मनेपदम्;युजिँर्;रुधादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/07.0007?type=ting 

сататам — постоянно; (ав)

а̄тма̄нам — себя; (м, 2.1)

рахаси — в уединенном месте; (с, 7.1)

стхитах̣ — находящийся; (м, 1.1)

эка̄кӣ — одинокий; (м, 1.1)

йата-читта-а̄тма̄ — тот, у кого ум под контролем; (м, 1.1)

нира̄ш́ӣх̣ — не испытывающий влечения к чему-либо другому; (м, 1.1)

апариграхах̣ — освободившийся от собственнических чувств (м, 1.1)


अन्वय:  anvayaḥ


यतचित्तात्मा निराशीः अपरिग्रहः एकाकी योगी रहसि स्थितः सततम् आत्मानं युञ्जीत । 

yatacittātmā nirāśīḥ aparigrahaḥ ekākī yogī rahasi sthitaḥ satatam ātmānaṃ yuñjīta | 


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


evaṃ yogārūḍhasya lakṣaṇamuktvedānīṃ tasya sāṅgaṃ yogaṃ vidhatte yogītyādinā sa yogī paramo mata ityantena granthena yogīti | yogī yogārūḍhaḥ | ātmānaṃ manaḥ | yuñjīta samāhitaṃ kuryāt | satataṃ nirantaram | rahasyekānte sthitaḥ san | ekākī saṅgaśūnyaḥ | yataṃ saṃyataṃ cittamātmā dehaśca yasya | nirāśīrnirākāṅkṣaḥ | aparigrahaḥ parigrahaśūnyaśca ||10|| 


Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya


||6.10|| yogī dhyāyī yuñjīta samādadhyāt satataṃ sarvadā ātmānam antaḥkaraṇaṃ rahasi ekānte giriguhādau sthitaḥ san ekākī asahāyaḥ| rahasi sthitaḥ ekākī ca iti viśeṣaṇāt saṃnyāsaṃ kṛtvā ityarthaḥ| yatacittātmā cittam antaḥkaraṇam ātmā dehaśca saṃyatau yasya saḥ yatacittātmā nirāśīḥ vītatṛṣṇaḥ aparigrahaḥ parigraharahitaścetyarthaḥ| saṃnyāsitve'pi tyaktasarvaparigrahaḥ san yuñjīta ityarthaḥ||athedānīṃ yogaṃ yuñjataḥ āsanāhāravihārādīnāṃ yogasādhanatvena niyamo vaktavyaḥ prāptayogasya lakṣaṇaṃ tatphalādi ca ityata ārabhyate| tatra āsanameva tāvat prathamamucyate


Перевод


Тело, ум и душа йога должны быть всегда заняты деятельностью, связанной со Всевышним. Ему следует жить одному, в уединенном месте, постоянно держать ум в повиновении и быть свободным от желаний и собственнических чувств.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика