6.32


आत्मौपम्येन सर्वत्र समं पश्यति योऽर्जुन ।

सुखं वा यदि वा दु:खं स योगी परमो मत: ॥ ३२ ॥


ātmaupamyena sarvatra

samaṁ paśyati yo ’rjuna

sukhaṁ vā yadi vā duḥkhaṁ

sa yogī paramo mataḥ


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


а̄тма-аупамйена с собой сравнением; (с, 3.1)

сарватра — всюду; (ав)

самам — одинаково; (с, 2.1)

паш́йати — видит; (лаТ, 1.1)

йах̣ — который; (м, 1.1)

арджуна — о Арджуна; (м, 8.1) 

сукхам — счастье; (с, 2.1)

ва̄ — или; (ав)

йади — если; (ав)

ва̄ — или; (ав)

дух̣кхам — горе; (с, 2.1)

сах̣ — тот; (м, 1.1)

йогӣйог; (м, 1.1)

парамах̣ — совершенный; (м, 1.1)

матах̣ — считающийся (м, 1.1) 


अन्वय:  anvayaḥ


अर्जुन ! सुखं वा (भवतु) दुःखं यदि वा , यः आत्मौपम्येन सर्वत्र समं पश्यति, सः परमः योगी मतः। 

arjuna ! sukhaṃ vā (bhavatu) duḥkhaṃ yadi vā , yaḥ ātmaupamyena sarvatra samaṃ paśyati, saḥ paramaḥ yogī mataḥ| 

Дословный перевод:

О Арджуна, Счастье (есть) или горе если, кто благодаря сходству с собой (других живых существ) повсюду одинаково смотрит, тот высшим йогом считаем.


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


evaṃ ca māṃ bhajatāṃ yogināṃ madhye sarvabhūtānukampī śreṣṭha ityāha ātmaupamyeneti | ātmaupamyena svasādṛśyena | yathā mama sukhaṃ priyaṃ duḥkhaṃ cāpriyaṃ tathānyeṣāṃ apīti sarvatra samaṃ paśyan sukhameva sarveṣāṃ yo vāñchati | na tu kasyāpi duḥkham | sa yogī śreṣṭho mamābhimata ityarthaḥ ||32||


Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya


||6.32|| ātmaupamyena ātmā svayameva upamīyate anayā ityupamā tasyā upamāyā bhāvaḥ aupamyaṃ tena ātmaupamyena sarvatra sarvabhūteṣu samaṃ tulyaṃ paśyati yaḥ arjuna sa ca kiṃ samaṃ paśyati ityucyate yathā mama sukham iṣṭaṃ tathā sarvaprāṇināṃ sukham anukūlam| vāśabdaḥ cārthe| yadi vā yacca duḥkhaṃ mama pratikūlam aniṣṭaṃ yathā tathā sarvaprāṇināṃ duḥkham aniṣṭaṃ pratikūlaṃ ityevam ātmaupamyena sukhaduḥkhe anukūlapratikūle tulyatayā sarvabhūteṣu samaṃ paśyati na kasyacit pratikūlamācarati ahiṃsaka ityarthaḥ| yaḥ evamahiṃsakaḥ samyagdarśananiṣṭhaḥ sa yogī paramaḥ utkṛṣṭaḥ mataḥ abhipretaḥ sarvayogināṃ madhye||etasya yathoktasya samyagdarśanalakṣaṇasya yogasya duḥkhasaṃpādyatāmālakṣya śuśrūṣuḥ dhruvaṃ tatprāptyupāyam arjuna uvāca


Перевод


Совершенным йогом, о Арджуна, называют того, кто, сопоставляя каждого с собой, видит, что и в счастье, и в горе все существа поистине равны.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика