6.31


सर्वभूतस्थितं यो मां भजत्येकत्वमास्थित: ।

सर्वथा वर्तमानोऽपि स योगी मयि वर्तते ॥ ३१ ॥


sarva-bhūta-sthitaṁ yo māṁ

bhajaty ekatvam āsthitaḥ

sarvathā vartamāno ’pi

sa yogī mayi vartate


पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов


сарва-бхӯта-стхитам — пребывающему в сердце каждого; (м, 2.1)

йах̣ — тот, кто; (йад, м, 1.1)

ма̄м — Мне; (асмад, 2.1)

бхаджати — служит с любовью и преданностью; (лаТ, 1.1) भज्{कर्तरि;लट्;प्र;एक;परस्मैपदी;भजँ;भ्वादिः}

экатвам — в единстве; (с, 2.1)

а̄стхитах̣ — находится; (м, 1.1) 

сарватха̄ — во всех отношениях; (ав)

вартама̄нах̣ — оставаясь; (м, 1.1)

апи — несмотря на; (ав)

сах̣ — он; (тад, м, 1.1)

йогӣйог; (м, 1.1)

майи — во Мне; (асмад, 7.1)

вартате — пребывает (лаТ, 1.1) वृत्{कर्तरि;लट्;प्र;एक;आत्मनैपदी;वृतुँ;भ्वादिः}


अन्वय:  anvayaḥ


एकत्वम् आस्थितः यः सर्वभूतस्थितं मां भजति, सः योगी सर्वथा वर्तमानः अपि मयि वर्तते। 

ekatvam āsthitaḥ yaḥ sarvabhūtasthitaṃ māṃ bhajati, saḥ yogī sarvathā vartamānaḥ api mayi vartate| 

Дословный перевод:

Который (человек), в единстве находящийся, находящемуся во всех живых существах Мне поклоняется, тот йог, во всех ситуациях находящийся, во Мне пребывает.


The Subodhinī commentary by Śrīdhara


na caivaṃbhūto vidhikiṅkaraḥ syādityāha sarvabhūtasthitamiti | sarvabhūteṣu sthitaṃ māmabhedamāsthita āśrito yo bhajati sa yogī jñānī sarvathā karmaparityāgenāpi vartamāno mayyeva vartate mucyate | na tu bhraśyatītyarthaḥ ||31|| 


Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya


||6.31|| sarvathā sarvaprakāraiḥ vartamāno'pi samyagdarśī yogī mayi vaiṣṇave parame pade vartate nityamukta eva saḥ na mokṣaṃ prati kenacit pratibadhyate ityarthaḥ||kiñca anyat


Комментарий Баладевы Видьябхушаны:


sa yogī mamācintya-svarūpa-śaktim anubhavann atipriyo bhavatīty āśayavān āha sarveti | sarveṣāṁ jīvānāṁ hṛdayeṣu prādeśa-mātraś caturbāhur atasī-puṣpa-prabhaś cakrādidharo ’haṁ pṛthak pṛthaṅ nivasāmi | teṣu bahūnāṁ mad-vigrahāṇām ekatvam abhedam āśrito yo māṁ bhajati dhyāyati, so yogī sarvathā vartamāno vyutthāna-kāle svavihitaṁ karma kurvann akurvan vā mayi vartate mamācintya-śaktikatvadharmānubhava-mahimnā nirdagdha-kāma-cāra-doṣo mat-sāmīpyalakṣaṇaṁ mokṣaṁ vindati, na tu saṁsāram ity arthaḥ | śrutiś ca harer acintya-śatkikatām āha eko ’pi san bahudhā yo ’vabhāti iti | smṛtiś ca — 

eka eva paro viṣṇuḥ sarva-vyāpī na saṁśayaḥ | 

aiśvaryād rūpam ekaṁ ca sūryavad bahudheyate || iti ||31||


Перевод


Он поклоняется и служит Сверхдуше, зная, что Сверхдуша и Я суть одно. Такой йог всегда, при любых обстоятельствах, остается во Мне.


व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика