6.25
शनै: शनैरुपरमेद्बुद्ध्या धृतिगृहीतया ।
आत्मसंस्थं मन: कृत्वा न किञ्चिदपि चिन्तयेत् ॥ २५ ॥
śanaiḥ śanair uparamed
buddhyā dhṛti-gṛhītayā
ātma-saṁsthaṁ manaḥ kṛtvā
na kiñcid api cintayet
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
ш́анаих̣ ш́анаих̣ — постепенно; (ав)
упарамет — пусть сдерживает; (видхилиГ, 1.1) उप_रम्{कर्तरि;विधिलिङ्;प्र;एक;आत्मनेपदी;उप_रमुँ;भ्वादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/01.0989?type=ting
буддхйа̄ — разумом; (ж, 3.1)
дхр̣ти-гр̣хӣтайа̄ — опирающимся на убежденность; (ж, 3.1)
а̄тма-сам̇стхам — находящийся на духовном уровне; (с, 2.1)
манах̣ — ум; (с, 2.1)
кр̣тва̄ — сделав; (ав)
на — не; (ав)
кин̃чит — о чем-либо; (ав)
апи — даже; (ав)
чинтайет — пусть думает (видхилиГ, 1.1) चिन्त्{कर्तरि;विधिलिङ्;प्र;एक;परस्मैपदी;चितिँ;चुरादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/10.0002?type=ting
अन्वय: anvayaḥ
धृतिगृहीतया बुद्ध्या शनैः शनैः उपरमेत् , मनः आत्मसंस्थं कृत्वा किञ्चित् अपि न चिन्तयेत्।
dhṛtigṛhītayā buddhyā śanaiḥ śanaiḥ uparamet, manaḥ ātmasaṃsthaṃ kṛtvā kiñcit api na cintayet|
Дословный перевод:
Опирающимся на решимость разумом постепенно следует успокоиться; ум, пребывающим в своем «Я» сделав, о чем-либо даже не должен думать.
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
yadi tu prāktanakarmasaṃskāreṇa mano vicalettarhi dhāraṇayā sthirīkuryādityāha śanairiti | dhṛtirdhāraṇā | tayā gṛhītayā vaśīkṛtayā buddhyā | ātmasaṃsthamātmanyeva samyaksthitaṃ niścalaṃ manaḥ kṛtvo paramet | tacca śanaiḥ śanairabhyāsakrameṇa | na tu sahasā | uparamasvarūpamāha na kiṃcidapi cintayet | niścale manasi svayameva prakāśamānaparamānandasvarūpo bhūtvātmadhyānādapi nivartetetyarthaḥ ||25||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||6.25|| śanaiḥ śanaiḥ na sahasā uparamet uparatiṃ kuryāt| kayā buddhyā| kiṃviśiṣṭayā dhṛtigṛhītayā dhṛtyā dhairyeṇa gṛhītayā dhṛtigṛhītayā dhairyeṇa yuktayā ityarthaḥ| ātmasaṃstham ātmani saṃsthitam ātmaiva sarvaṃ na tato'nyat kiñcidasti ityevamātmasaṃsthaṃ manaḥ kṛtvā na kiñcidapi cintayet| eṣa yogasya paramo vidhiḥ||tatra evamātmasaṃsthaṃ manaḥ kartuṃ pravṛtto yogī
Перевод
Постепенно, шаг за шагом, с помощью разума, опирающегося на твердую убежденность, йог должен погрузиться в транс и полностью сосредоточить ум на душе, не думая ни о чем другом.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика