6.19
यथा दीपो निवातस्थो नेङ्गते सोपमा स्मृता ।
योगिनो यतचित्तस्य युञ्जतो योगमात्मन: ॥ १९ ॥
yathā dīpo nivāta-stho
neṅgate sopamā smṛtā
yogino yata-cittasya
yuñjato yogam ātmanaḥ
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
йатха̄ — как; (ав)
дӣпах̣ — светильник; (м, 1.1)
нива̄та-стхах̣ — находящийся в безветренном месте; (м, 1.1)
на — не; (ав)
ин̇гате — колеблется; (лаТ, 1.1) इङ्ग्{कर्तरि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;इगिँ;भ्वादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/01.0163?type=ting
са̄ — это; (ав)
упама̄ — сравнение; (ж, 1.1)
смр̣та̄ — считается; (ж, 1.1)
йогинах̣ — йога; (м, 6.1)
йата-читтасйа — тот, чей ум обуздан; (м, 6.1)
йун̃джатах̣ — постоянно исполняющего; (м, 6.1)
йогам — медитацию; (м, 2.1)
а̄тманах̣ — духовного «Я» (м, 6.1)
अन्वय: anvayaḥ
यथा निवातस्थः दीपः न इङ्गते , सा उपमा, आत्मनः योगं युञ्जतः यतचित्तस्य योगिनः , स्मृता ।
yathā nivātasthaḥ dīpaḥ na iṅgate , sā upamā , ātmanaḥ yogaṃ yuñjataḥ yatacittasya yoginaḥ , smṛtā |
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
ātmaikyākāratayāvasthitasya cittasyopamānamāha yatheti | vātaśūnye deśe sthito dīpo yathā neṅgate na vicalati | sopamā dṛṣṭāntaḥ | kasya ? ātmaviṣayaṃ yogaṃ yuñjato'bhyasyato yoginaḥ | yataṃ niyataṃ cittaṃ yasya tasya niṣkampatayā prakāśakatayā cācañcalaṃ taccittaṃ tadvattiṣṭhatītyarthaḥ ||19||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||6.19|| yathā dīpaḥ pradīpaḥ nivātasthaḥ nivāte vātavarjite deśe sthitaḥ na iṅgate na calati sā upamā upamīyate anayā ityupamā yogajñaiḥ cittapracāradarśibhiḥ smṛtā cintitā yogino yatacittasya saṃyatāntaḥkaraṇasya yuñjato yogam anutiṣṭhataḥ ātmanaḥ samādhimanutiṣṭhata ityarthaḥ||evaṃ yogābhyāsabalādekāgrībhūtaṃ nivātapradīpakalpaṃ sat
Перевод
Подобно тому как пламя светильника горит ровно в тихом месте, йог, обуздавший ум, всегда остается погруженным в медитацию, устремив внутренний взор на духовное «Я».
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика