5.7
योगयुक्तो विशुद्धात्मा विजितात्मा जितेन्द्रिय: ।
सर्वभूतात्मभूतात्मा कुर्वन्नपि न लिप्यते ॥ ७ ॥
yoga-yukto viśuddhātmā
vijitātmā jitendriyaḥ
sarva-bhūtātma-bhūtātmā
kurvann api na lipyate
पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ: padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ
разбиение слов, грамматика слов, значение слов
йога-йуктах̣ — занятый преданным служением; (м, 1.1)
виш́уддха-а̄тма̄ — очистившаяся душа; (м, 1.1)
виджита-а̄тма̄ — умеющий владеть собой; (м, 1.1)
джита-индрийах̣ — тот, чьи чувства обузданы; (м, 1.1)
сарва-бхӯта-а̄тма-бхӯта-а̄тма̄ — тот, кто воспринимает всех живых существ как атму (Сознание); (м, 1.1)
курван - действующий; (м, 1.1)
апи — хотя и; (ав)
на — не; (ав)
липйате — опутывается (лаТ, 1.1, кармаНи) लिप्{कर्मणि;लट्;प्र;एक;आत्मनेपदी;लिपँ;तुदादिः} https://ashtadhyayi.com/dhatu/06.0169?type=ting
अन्वय: anvayaḥ
योगयुक्तः विशुद्धात्मा विजितात्मा जितेन्द्रियः सर्वभूतात्मभूतात्मा कुर्वन् अपि न लिप्यते।
yogayuktaḥ viśuddhātmā vijitātmā jitendriyaḥ sarvabhūtātmabhūtātmā kurvan api na lipyate|
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
karmayogādikrameṇa brahmādhigame satyapi taduparitanena karmaṇā bandhaḥ syādevetyāśaṅkyāha yogayukta iti | yogena yuktaḥ | ataeva viśuddha ātmā cittaṃ yasya saḥ | ataeva vijita ātmā śarīraṃ yena | ataeva jitānīndriyāṇi yena | tataśca sarveṣāṃ bhūtānāmātmabhūta ātmā yasya sa lokasaṅgrahārthaṃ svābhāvikaṃ vā karma kurvannapi na lipyate ||7||
Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya
||5.7|| yogena yuktaḥ yogayuktaḥ viśuddhātmā viśuddhasattvaḥ vijitātmā vijitadehaḥ jitendriyaśca sarvabhūtātmabhūtātmā sarveṣāṃ brahmādīnāṃ stambaparyantānāṃ bhūtānām ātmabhūtaḥ ātmā pratyakcetano yasya saḥ sarvabhūtātmabhūtātmā samyagdarśītyarthaḥ sa tatraivaṃ vartamānaḥ lokasaṃgrahāya karma kurvannapi na lipyate na karmabhiḥ badhyate ityarthaḥ||na ca asau paramārthataḥ karotītyataḥ
Комментарий Баладевы Видьябхушаны
Īdṛśo mumukśuḥ sarveṣāṁ preyān ity āha, yogeti. Yoge niṣkāme karmaṇi yukto nirataḥ; ata eva viśuddhātmā nirmala-buddhiḥ; ata eva vijitātmā vaśīkṛtamanāḥ ata eva jitendriyaḥ śabdādi-viṣaya-rāga-śūnyaḥ.
Ata eva sarveṣāṃ bhūtānāṃ jīvānām ātma-bhūtaḥ premāspadatāṃ gata ātmādeho yasya saḥ. Na cātra pārtha-sārathinā sarvātmaikyam abhimatam; “na tv evāham” ity-ādināsarvātmanāṃ mithobhedasya tenābhidhānāt, tad vādināpi vijñājñābhedasya vaktum aśakyatvāc ca... ataḥ karma-yogaḥ śreyān.
Перевод
Тот, кто занят преданным служением, кто чист душой и обуздал свой ум и чувства, дорог всем, и все дороги ему. Хотя такой человек всегда поглощен деятельностью, он никогда не бывает связан ее последствиями.
व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика