5.26

कामक्रोधविमुक्तानां यतीनां यतचेतसाम् ।

अभितो ब्रह्मनिर्वाणं वर्तते विदितात्मनाम् ॥ २६ ॥

kāma-krodha-vimuktānāṁ

yatīnāṁ yata-cetasām

abhito brahma-nirvāṇaṁ

vartate viditātmanām

पदच्छेद: पदपरिचय: पदार्थ:  padacchedaḥ padaparicayaḥ padārthaḥ

разбиение слов, грамматика слов, значение слов

ка̄ма-кродха-вимукта̄на̄м — тех, кто освободился от желаний и от гнева; (м, 6.3)

йатӣна̄м — святых; (м, 6.3)

йата-четаса̄м — тех, чей ум обуздан; (м, 6.3)

абхитах̣ — очень скоро; (ав)

брахма-нирва̄н̣ам — освобождение (постижение Верховного Брахмана); (с, 1.1)

вартате — есть; (лаТ, 1.1) वृत्{कर्तरि;लट्;प्र;एक;आत्मनैपदी;वृतुँ;भ्वादिः}

видита-а̄тмана̄м — тех, кто осознал свое истинное «я» (м, 6.3)

पदार्थः  padārthaḥ 

काम-क्रोध-विमुक्तानाम् = राग-द्वेष-रहितानाम्; यत-चेतसाम् = नियत-बुद्धीनाम्; विदितात्मनाम् = आत्म-ज्ञानाम्; यतीनाम् = सन्न्यासिनाम्; ब्रह्म-निर्वाणम् = मोक्षः; अभितः = सर्वतः; वर्तते = विद्यते

kāma-krodha-vimuktānāṁ = rāga-dveṣa-rahitānām; yata-cetasām = niyata-buddhīnāṁ; viditātmanām = ātma-jñānām; yatīnāṁ = sannyāsinām; brahma-nirvāṇaṁ = mokṣaḥ; abhitaḥ = sarvataḥ; vartate = vidyate

अन्वय:  anvayaḥ

कामक्रोधविमुक्तानां यतीनां यतचेतसां विदितात्मनां ब्रह्मनिर्वाणम् अभितः वर्तते। 

kāmakrodhavimuktānāṃ yatīnāṃ yatacetasāṃ viditātmanāṃ brahmanirvāṇam abhitaḥ vartate| 

तात्पर्यम् tātparyam

कामक्रोधाभ्यां वियुक्तानां संयतान्तः करणानां विदितात्मनां सन्न्यासिनां जीवताम् मृतानां चेति उभयतः अपि मोक्षः वर्तते। 

Kāmakrodhābhyāṁ viyuktānāṁ saṁyatāntaḥ karaṇānāṁ viditātmanāṁ sannyāsināṁ jīvatām mṛtānāṁ ceti ubhayataḥ api mokṣaḥ vartate। 

The Subodhinī commentary by Śrīdhara

kiṃ ca kāmetyādi | kāmakrodhābhyāṃ viyuktānām | yatīnāṃ saṃnyāsinām | saṃyatacittānāṃ jñātātmatattvānāmabhita ubhayato jīvatāṃ mṛtānāṃ ca | na dehānta eva teṣāṃ brahmaṇi layaḥ, api tu jīvatāmapi vartata ityarthaḥ ||26|| 

Sanskrit Commentary By Sri Shankaracharya

||5.26|| kāmakrodhaviyuktānāṃ kāmaśca krodhaśca kāmakrodhau tābhyāṃ viyuktānāṃ yatīnāṃ saṃnyāsināṃ yatacetasāṃ saṃyatāntaḥkaraṇānām abhitaḥ ubhayataḥ jīvatāṃ mṛtānāṃ ca brahmanirvāṇaṃ mokṣo vartate viditātmanāṃ viditaḥ jñātaḥ ātmā yeṣāṃ te viditātmānaḥ teṣāṃ viditātmanāṃ samyagdarśināmityarthaḥ||samyagdarśananiṣṭhānāṃ saṃnyāsināṃ sadyaḥ muktiḥ uktā| karmayogaśca īśvarārpitasarvabhāvena īśvare brahmaṇi ādhāya kriyamāṇaḥ sattvaśuddhijñānaprāptisarvakarmasaṃnyāsakrameṇa mokṣāya iti bhagavān pade pade abravīt vakṣyati ca| atha idānīṃ dhyānayogaṃ samyagdarśanasya antaraṅgaṃ vistareṇa vakṣyāmi iti tasya sūtrasthānīyān ślokān upadiśati sma

Комментарий Баладевы Видьябхушаны:

Īdṛśān paramātmāpy anuvartata ity āha, kāmeti. Yatīnāṁ prayatnavatāṁ tān abhito brahma vartata ity arthaḥ. yad uktaṁ, “darśana-dhyānasaṁsparśair matsya-kūrma-vihaṅgamāḥ.

Перевод

Те, кто избавился от гнева и всех материальных желаний, кто осознал свое истинное «я», обуздал ум и неустанно стремится к совершенству, очень скоро обретут освобождение, постигнув Высшую Истину.

व्याकरणम् vyākaraṇam - грамматика